Nước s�ng Pa v� Cường Đ� la

vuitoichat · 04-16-2013

S�̉ Tay Thượng D�n K�Tien

L�m sao t�i c� th�̉ k�̉ cho c�c em bi�́t rằng người Kinh của ch�ng t�i đang gi�́t ch�́t d�n t�̣c c�c em từng ng�y từng giờ.

Amai B�lan

��

Hơn nửa cu�̣c đời, t�i s�́ng trong Thung Lũng Đi�̣n Tử (Silicon Valley) tại ph�a Nam của Vịnh San Francisco. Ở m�̣t nơi c� v�i chục gi�́ng d�n s�́ng cạnh b�n nhau � v� ti�́ng Anh được d�ng như ng�n ngữ ch�nh � t�i d�̃ c� cảm tưởng m�nh l� m�̣t c�ng d�n qu�́c t�́, c�ng với ni�̀m x�c t�n rằng những phương ti�̣n giao th�ng (v� truy�̀n th�ng) hi�̣n đại đ� khi�́n cho quả địa c�̀u trở th�nh nhỏ lại tựa như m�̣t ng�i l�ng: a global village.

Ni�̀m x�c t�n n�y (vừa) hơi bị lung lay ch�t đỉnh, sau khi t�i nghe m�̣t c� gi�o trẻ � nơi m�̣t bu�n l�ng heo h�t � k�̉ chuy�̣n ở qu� nh�:

Bu�n nằm cạnh quốc lộ 25, b�n cạnh con đường r�ch n�t y như bản th�n m�nh vậy. Đi ngang qua nh�n v�o bu�n, sẽ thấy những ng�i nh� s�n nhỏ b� đứng cạnh nhau, r�m r�, buồn b� v� n�n nhịn. Cả bu�n c� khoảng 70 n�c nh�. 99% l� người Jrai v� một gia đ�nh người Kinh đến b�n tạp h�a giữa l�ng�

Giữa bu�n c� trường l�ng, chỉ một ph�ng học. Lớp một học buổi s�ng. Lớp hai học buổi chiều. L�n lớp ba th� qua học k� Ph�m Ang c�ch đ� chừng hai c�y số. L�n lớp s�u th� phải v�o Ia R�siơm học. Cả bu�n từ trước đến nay chưa c� ai tốt nghiệp lớp 12�

Một h�m, t�i hỏi c�c em c� biết c�c em đang sống ở nước n�o kh�ng. Cả lớp im phăng phắc nh�n nhau, phải gợi m�i, cuối c�ng một em ngập ngừng n�i:

- Nước Việt Nam phải kh�ng c�?

T�i hỏi tiếp:

- Ai biết, tr�n thế giới c�n nước n�o kh�c?

Lần n�y th� cả lớp h�o hứng hẳn l�n, rồi một em nhanh miệng n�i:

- Dạ, nước s�ng Pa ạ.

T�i kh�ng t�i n�o nhịn được cười bởi c�u trả lời ng�y thơ ấy, nhưng ngẫm lại th� thấy chua x�t qu�. Bu�n l�ng của c�c em bị những ngọn n�i chất ngất kia bủa v�y, cuộc sống của c�c em chỉ c� nương rẫy, tr�u b� v� d�ng s�ng miệt m�i chảy. Mọi biến chuyển của thế giới b�n ngo�i kh�ng lọt tới cuộc sống của c�c em được.(Amai B�lan. Nước Mắt Của Rừng. California: Nh�n Ảnh, 2013).

Global village: Ảnh: baogialai.com

� hay! N�́u đ�ng như th�́ th� (chả lẽ) trong c�i l�ng địa c�̀u hi�̣n nay kh�ng c� c�i bu�n Ph�m Gi sao? Nh�n loại dường như kh�ng ai bi�́t đ�́n địa danh n�y, v� v� �bị những ngọn n�i chất ngất kia bủa v�y, cuộc sống � chỉ c� nương rẫy, tr�u b� v� d�ng s�ng miệt m�i chảy� n�n c�c em cũng chả bi�́t đ�́n ai (kh�c) cả.

V�̃n cứ theo lời của c� gi�o Amai B�lan:

Cả Ph�m Gi kh�ng c� lấy một c�i giếng. Đất nơi đ�y to�n đ�, đ�o giếng rất cực m� chẳng c� nước, n�n tất cả mọi sinh hoạt đều d�ng nước s�ng Pa. S�ng s�ng, trước khi l�n nương, những c� g�i trong bu�n đeo g�i ra s�ng lấy nước. Họ v�t một hố c�t, ngồi chờ nước thấm v�o, rồi m�c từng g�o nước đổ v�o quả bầu kh� g�i về nh�. Nước để nguy�n trong quả bầu, kh�ng nấu nướng g� hết. Khi n�ouống cứ việc x�ch quả bầu l�n tu một hơi căng bụng đ� đời. Ai chịu kh� hơn th� ch�o thuyền qua s�ng, t�m tới những con suối tr�n n�i. Người ta n�i nước suối uống ngon nhất, sau đ� mới tới nước s�ng, nước giếng xếp hạng ba.

Cứ chiều đến, t�i lại ra s�ng nh�n người d�n từ bờ b�n kia ch�o thuyền về. Nắng v�ng trải xuống l�ng s�ng s�ng s�nh như lụa. Trời cao xanh. N�i ng�t ng�n. Cảnh tượng tr�ng b�nh y�n đến lạ. Con n�t giờ đ� cũng ra s�ng tắm rửa, mong ng�ng bố mẹ. Phụ nữ tranh thủ lấy nước, giặt giũ quần �o. Bến s�ng trở n�n nhộn nhịp hẳn. Cũng ở đ�y, t�i nghe người d�n kể về s�ng Pa với giọng điệu tiếc nuối. Họ n�i:�Ng�y trước s�ng Pa trong xanh lắm, lại c� nhiều c� nữa.

Gần đ�y c� một c�i th�c rất đẹp gọi l� th�c ti�n. B�y giờ th� hết rồi. Mấy năm trở lại đ�y, s�ng Pa bắt đầu đục ngầu v� � nhiễm, nhưng người d�n đ�u c�n c�ch n�o kh�c l� cứ phải tiếp tục uống thứ nước đ�. Nguồn nước � nhiễm k�o theo bệnh tật. Vi�m khớp, đau thận, đau bao tử l� những bệnh �t người tho�t được. Theo họ, th� chết từ từ v� bệnh c�n hơn l� chết ngay tại chỗ v� kh�t.

Trong bu�n hầu như kh�ng c� người gi� bởi lẽ đ�u ai sống thọ tới 60. Ph�n nửa học tr� của t�i mồ c�i cha hoặc mẹ từ khi c�n rất nhỏ�

Thủy Đi�̣n Ho�ng Anh Gia Lai. Ảnh: Tr�̀n Thị Trung Thu

Cuộc sống của họ nếu cứ thế tr�i qua th� cũng đ� bần c�ng lắm rồi. Thế m� một ng�y kia, c�ch đ�y khoảng hai năm, c�ng ty Ho�ng Anh Gia Lai lập dự �n x�y thủy điện. Để c� đất x�y thủy điện, ch�nh quyền lấy đất của d�n lại m� kh�ng hề đền b� một xu, rồi b�n lại cho Ho�ng Anh Gia Lai. Kết quả, dự �n đ� nuốt hết một nửa bu�n Ph�m Gi v� nuốt lu�n cả sự linh thi�ng ở đ�y�

Con s�ng Pa d�i 374 c�y số chảy qua ba tỉnh Kontum, Gia Lai, Ph� Y�n, nhưng lại phải đeo tới năm c�i g�ng thủy điện v�o cổ. Thủy điện Đồng Cam, thủy điện Ba Hạ, thủy điện An Kh�, thủy điện Ayun Hạ, thủy điện Ayun Thượng. B�y giờ th�m một c�i cạnh Ph�m Gi n�y nữa l� s�u. T�nh ra, trung b�nh cứ hơn 60 c�y số l� bị một đập. Ng�y nay, c�c nước tr�n thế giới kh�ng chơi thủy điện nữa v� nhiều t�c hại, đến cả người d�n nơi đ�y cũng biết. Họ thấp thỏm lo sợ tới một ng�y m�nh phải bỏ bu�n ra đi v� đập tr�n. V� điều đ� đ� tới trước khi t�i rời nơi đ�y một tuần.

D�ng s�ng m�a kh� cạn đến mức tr�u b� c� thể lội qua, nay d�ng nước l�nh l�ng tr�n bờ. Người ta đ� ngăn đập lại. Con đập c�ch bu�n chừng 200 m�t n�n Ph�m Gi g�nh chịu hậu quả nặng nề nhất v� nhanh nhất của việc ngăn d�ng. Nước d�ng l�n tới sau nh� d�n, b� v�o vườn tược v� gieo rắc nỗi kinh ho�ng�

D�ng s�ng hiền h�a ng�y đ�m c� tiếng th�c đổ nay hết rồi.

Những chiều ra s�ng lấy nước nay cũng hết rồi.

D�ng s�ng b�y giờ l� một đường băng nước khổng lồ, dơ bẩn v� đục ngầu. Nước đ� d�ng l�n hơn hai m�t. Mọi người kh�ng c�n thấy con s�ng Pa quen thuộc đ�u nữa, m� chỉ thấy một con qu�i vật l�c n�o cũng chực chờ muốn nuốt chửng bu�n l�ng�( S.đ.d trang 103-109).

Sự c� mặt b�́t ngờ của Ho�ng Anh Gia Lai, trong ph�̀n cu�́i c�u truy�̣n của c� gi�o ở bản l�ng xa khi�́n t�i (th�́t nhi�n) nghĩ lại. Th�n Ph�m Ghi, t� ra, đ�u c� bị thi�n hạ l�ng qu�n. N� đ� được chi�́u c�́ bởi m�̣t c�ng ty kinh doanh đa ng�nh r�́t lớn m� t�n tu�̉i chủ nh�n đ� �phủ khắp c�c mặt b�o� trong cũng như ngo�i nước. Tờ Phụ Nữ gọi �ng l� �Cường Đ�la: Doanh nh�n thiếu gia ngh�n tỷ� c�ng với những chi ti�́t l� th�:

�V�o thời điểm đ�, giới truyền th�ng l�ng sục c�c th�ng tin về chuyện l�m ăn cũng như �t�i năng kinh doanh� của thiếu gia nhưng thu được kết quả kh�ng nhiều. Một l�nh đạo của C�ng ty chứng kho�n S�i G�n � người c� thời gian l�m việc với Nguyễn Quốc Cường khi c�ng ty n�y tư vấn ni�m yết cho QCG cho biết:�Cường rất dễ chịu v� l� một người kinh doanh, chứ kh�ng c� c�ch cư xử kiểu d�n chơi bạt tử như mọi người đồn đại�.

Cường Đ�la đ�nh đ�m với si�u xe Lamborghini Aventador m�u v�ng. Ngu�̀n ảnh v� ch� th�ch:http://www.phununet.com

Trong khi đ�, nếu t�m kiếm th�ng tin về Cường Đ�la tr�n Internet th� người ta sẽ nhận được v� v�n tin tức về th� chơi si�u xe, qu� khứ của một d�n chơi kh�t tiếng nơi phố n�i, mối t�nh với c�c ch�n d�i như �

D� thỉnh thoảng v�̃n l�i xe qua lại tr�n freeway 1015� đoạn Hollywood Freeway, băng ngang qua nơi cư ngụ của những minh tinh m�n bạc Hoa Kỳ � t�i v�̃n chưa bao giờ c� c�i �may mắn� được t�̣n mắt nh�n th�́y m�̣t chi�́c �si�u xe Lamborghini Aventador� n�o cả. N� qu� hi�́m v� qu� mắc, gi� cả đ�u chừng nửa tri�̣u Mỹ Kim!

V�̃n theo lời của t�c giả Nước Mắt Của Rừng (*):

Người Jrai đ� từng l� chủ v�ng đất n�y (t�n Gia Lai đọc từ chữ �Jrai� m� ra). Tổ ti�n họ đ� sống v� đ� chết ở đ�y. Họ c� c�ch sống v� văn h�a của ri�ng họ. Kh�ng ai cảm thấy lạc l�ng trong bu�n l�ng của m�nh. Mọi người gắn kết với nhau bằng truyền thống t�m linh v� c�ng s�u sắc. Tr�n đầu họ l� bầu trời tự do. Dưới ch�n họ l� đất rừng linh thi�ng. Họ đ� sống như thế biết bao thế hệ. Mọi chuyện cứ diễn ra như thuở ban đầu cho tới khi người Kinh tới.

Người Kinh tới, đặt ra những chủ trương ngu ngốc v� vơ v�t mọi thứ về m�nh v� họ c� quyền lực trong tay. Số liệu thống k� năm 2008 cho thấy ở Gia Lai, người Kinh chiếm 52% d�n số, trong khi người Jrai chỉ c�n 33,5%. Người Kinh nghiễm nhi�n trở th�nh �ng chủ tr�n mảnh đất của người Jrai, l�m gi�u tr�n sự lạc hậu của người bản địa nhưng kh�ng l�c n�o ngớt lời ch� bai. Những người Jrai hiền l�nh v� thật th� nhanh ch�ng trở n�n trắng tay v� bị kinh h�a.

Bi kịch của người Jrai kh�ng lạ v� cũng kh�ng mới. Khắp nơi tr�n quả địa c�̀u n�y đ� c� r�́t nhi�̀u gi�́ng d�n bản địa đ� từng trải qua những kinh nghi�̣m (kh�ng may) tương tự. Tuy nhi�n, khai th�c vơ v�t cạn ki�̣t mọi t�i nguy�n thi�n nhi�n đ�̉ mua sắm cả m�̣t d�n xe hơi (m�̃i c�i trị gi� v�i trăm ng�n dollars) v� d�̀n nạn nh�n đ�́n mức bị di�̣t vong th� l� chuy�̣n (e) chỉ c� th�̉ x�̉y ra ở nước CHXHCNVN. Nơi m� vị chủ tịch nước đ�̀u ti�n (�ng H�̀ Ch� Minh) đ� từng long trọng hứa hẹn � trong Thư Gửi Đại H�̣i C�c D�n T�̣c Thi�̉u S�́ Mi�̀n Nam, v�o ng�y 19 th�ng 4 năm 1946 � như sau:

Đồng b�o Kinh hay Thổ, Mường hay M�n, Gia Rai hay � Đ�, X� Đăng hay Ba Na v� c�c d�n tộc thiểu số kh�c, đều l� con ch�u Việt Nam, đều l� anh em ruột thịt. Ch�ng ta sống chết c� nhau, sướng khổ c�ng nhau, no đ�i gi�p nhau.

Theo th�ng tin của Sở Văn Ho�, Th�̉ Thao & Du Lịch Gia Lai:

Nh�n kỷ niệm 60 năm B�c Hồ gửi thư cho đồng b�o c�c d�n tộc thiểu số miền Nam, Uỷ ban Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam đ� phối hợp c�ng Ban chỉ đạo T�y Nguy�n tổ chức kỷ niệm 60 năm Ng�y Chủ tịch Hồ Ch� Minh gửi thư cho Đại hội c�c d�n tộc thiểu số miền Nam đồng thời đ� lập bia thư tạc nội dung thư B�c�

To�n bộ nội dung bức thư được thể hiện kiểu chữ hộp, chất liệu đồng, gắn tr�n phiến đ� Thanh H�a nguy�n khối, nặng hơn 60 tấn, ph�a tr�n nội dung thư tạc ch�n dung B�c Hồ tr�n biểu tượng đ�i sen. Di t�ch sẽ cung cấp cho du kh�ch v� c�c nh� nghi�n cứu những hiểu biết về tư tưởng đại đo�n kết d�n tộc của B�c, bổ sung v�o kho t�ng Việt Nam những trang tư liệu qu� gi� Hiện nay di t�ch đang được Sở Văn h�a, Thể thao v� Du lịch, Bảo t�ng tỉnh Gia Lai lập hồ sơ đề nghị Bộ Văn h�a, Thể thao v� Du lịch c�ng nhận di t�ch lịch sử quốc gia �

C�i di t�ch của sự lường gạt trắng trợn n�y của �ng H�̀ Ch� Minh � t�́t nhi�n � sẽ được ghi nhớ m�i m� kh�ng c�̀n phải được tạc bằng đ�̀ng hay ghi tr�n tr�n bia đ� n�o r�o trọi. Ri�ng v�̀ t�̣i �c đ�́i với những d�n t�̣c bản địa hi�̣n nay th� t�i e rằng cả đ�m người Kinh, d� ở trong hay ngo�i nước, đ�̀u l� đ�̀ng phạm. Im lặng trước t�̣i �c l� đ�̀ng lo�, chớ c�n g� nữa.

� K�Tien

(*) Nước Mắt Của Rừng. B�t K� của Amai B�Lan.Tựa: Phan Ni Tấn.Nh�n Ảnh Xuất Bản. B�a v� tranh: Kh�nh Trường.Tr�nh B�y: L� H�n & Tạ Quốc Quang. Copyright @ 2013 by Trung Thu. ISBN: 978-0-9811982-9-3. �́n ph� v� bưu ph� 15 M.K. S�ch c� th�̉ đặt mua theo địa chỉ sau:

Mr. L� H�n

375 Destino Circle, San Jose, CA 95133

U.S.A or han.le3359@gmail.com

Minhrau · 04-16-2013

sẻ c� ng�y bị qu� b�o m�

nguoidan · 04-16-2013

Mẹ con thằng ch� đẻ cường n�y cũng như bọn ph� rừng th�nh đại gia rồi cũng sẽ bị thần rừng cho chết bất đắc kỳ tử, chết trong đau đớn v� cả l� nh� ch�ng n� kh�ng bao giờ y�n ổn nữa đ�u.

cc4cc · 04-16-2013

Nhất ph� Sơn L�m , nh� đ�m H� B� . Bọn n�y sẻ gặp quả b�o .

tcnt87 · 04-16-2013

Sau khi qu�i đ�ng csvn đổi t�n nước v� tiếp đ� l� đổi tiền th� "Cường đ� na " củng đổi nick lu�n trở th�nh " Cường b�nh gi�", hay " Cường hủ tiếu g�".

tcnt.87 · 04-17-2013

Quote:

Originally Posted by tcnt87

Sau khi qu�i đ�ng csvn đổi t�n nước v� tiếp đ� l� đổi tiền th� "Cường đ� na " củng đổi nick lu�n trở th�nh " Cường b�nh gi�", hay " Cường hủ tiếu g�".

DM sao n�i ngọng vậy m�y? phải th�m "k�u lước" nữa chứ! Hehehe!

chathangdiacon · 04-17-2013

mấy con ch� bị baner kh�ng cho v�o đ�y ăn cứt nay nấy name hơi giống của người kh�c mập mờ đ�nh lộn con đen treo đầu d� b�n thịt ch� của bọn bake 75...thằng đội n�n cối ...haithuyench�ngcon g....thằng chấm ph�n sợ n�ng chưa d�m ăn sợ phỏng m�m tcnt.87....c�n một thằng phẩy cứt cho bớt ruồi bu trước khi quất cc4cc' lối văn v� c�ch ăn n�i như �ng tổ ch�ng thằng sinh v� con loan sanh ra b�c ch�ng ,th� chỉ l� một con hĩn thằng thất nghiệp kh�ng c� ch�n thối m� hửi

chathangdịacon · 04-17-2013

Quote:

Originally Posted by chathangdiacon

[B]mấy con ch� bị baner kh�ng cho v�o đ�y ăn cứt nay nấy name hơi giống của người kh�c mập mờ đ�nh lộn con đen treo đầu d� b�n thịt ch� của bọn bake 75

m�y kh�ng cần phải ganh tỵ. c� m�y lu�n m�.
m�y th�ch chửi th� �ng chửi cho m�y nghe, m�y c�n muốn g� nữa
m�y th�ch ăn ph�n th� �ng cung cấp cho m�y liếm
m�y th�ch bắc cụ th� �ng cũng cho m�y bắc cụ...
m�y muốn c� t�n ri�ng, �ng cho lu�n...
m�y muốn l�m heo, �ng cho lu�n
m�y muốn �ng chơi con m�y, chơi ch�u m�y ..�ng chiều
m�y c�n đ�i g� nữa...
m�y th�ch vậy m�, chứ kh�ng phải �ng muốn vậy.....
hehehe...

chathangdiacon · 04-17-2013

mấy con ch� bị banned kh�ng cho v�o đ�y ăn cứt nay nấy name hơi giống của người kh�c mập mờ đ�nh lộn con đen treo đầu d� b�n thịt ch� của bọn bake 75...thằng đội n�n cối ...haithuyench�ngcon g....thằng chấm ph�n sợ n�ng chưa d�m ăn sợ phỏng m�m tcnt.87..chathangdịa con....c�n một thằng phẩy cứt cho bớt ruồi bu trước khi quất cc4cc' lối văn v� c�ch ăn n�i như �ng tổ ch�ng thằng sắc v� con loan sanh ra b�c ch�ng ,th� chỉ l� một con hĩn hay thằng ch� thất nghiệp kh�ng c� ch�n thối m� hửi

chathangdiacon · 04-17-2013

con tao th� đ�o c� c�n ch�u tao l� m� m�y cứ về m� vật n� ra homegrow tha hồ m� n�m n�m đến khi n�o t� ...chathangdịacon

chathangdịacon · 04-17-2013

Quote:

Originally Posted by chathangdiacon

[B]mấy con ch� bị baner kh�ng cho v�o đ�y ăn cứt nay nấy name hơi giống của người kh�c mập mờ đ�nh lộn con đen treo đầu d� b�n thịt ch� của bọn bake 75

m�y kh�ng cần phải ganh tỵ. c� m�y lu�n m�.
m�y th�ch chửi th� �ng chửi cho m�y nghe, m�y c�n muốn g� nữa
m�y th�ch ăn ph�n th� �ng cung cấp cho m�y liếm
m�y th�ch bắc cụ th� �ng cũng cho m�y bắc cụ...
m�y muốn c� t�n ri�ng, �ng cho lu�n...
m�y muốn l�m heo, �ng cho lu�n
m�y muốn �ng chơi con m�y, chơi ch�u m�y ..�ng chiều
m�y c�n đ�i g� nữa...
m�y th�ch vậy m�, chứ kh�ng phải �ng muốn vậy.....
hehehe...

chathangdiacon · 04-17-2013

chathangdịacon.....q uất ch�u tao chưa chắc n� rộng lằm cở cu thu m�y th� phải mang v�i đ�i giầy ống chưa chắ b�t được m�y c� chuẩi bị đặt t�n cho con v� em m�y t�n g� chưa nếu h�n th� 9 th�ng ngo�i c� em v� con....good luck cho hai ch�u mau c� con v� em

sincity007 · 04-17-2013

thằng ch� đẻ cường đ� la v� con mẹ điếm gi� gia lai

nhovphan · 04-17-2013

[QUOTE] freeway 1015– đoạn Hollywood Freeway[/QUOTE
Chỉ c� I-101 Freeway th�i. T�n n�o viết lại cũng sai, chắc c�n đang ở trong nước.

haithuyensatcong · 04-17-2013

khỉ trong nước biết g� m� th�c m�c thằng văn n� n�y viết sao th� nghe vậy th�i nơi cư ngụ cụa minh tinh n�o m� ở h�ly guốc bake n�i sạo

Tin n�ng nhất 24h qua	Tin n�ng nhất 3 ng�y qua	Tin n�ng nhất 7 ng�y qua
Tin n�ng nhất 30 ng�y qua	Albums	Total Videos Online

Tranh luận s�i nổi nhất 7 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 14 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 30 ng�y qua
10.000 Tin mới nhất	Tin tức Hoa Kỳ	Tin tức C�ng nghệ

Super News	School Cooking Traveling Portal	Enter Portal
Series Shows and Movies Online	SERIES ONLINE 1	SERIES ONLINE 2

HOME	Breaking News	VN News	VietOversea	World News	Business News	Other News	History
Car News	Computer News	Game News	USA News	Mobile News	Music News	Movies News	Sport News
DEM	GOP	Phim Bộ	Phim Lẻ	Ca Nhạc	Thơ Ca	Help Me	Sport Live
Stranger Stories	Comedy Stories	Cooking Chat	Nice Pictures	Fashion	School	Travelling	Funny Videos
NEWS 24h	HOT 3 Days	NEWS 3 Days	HOT 7 Days	NEWS 7 Days	HOT 30 Days	NEWS 30 Days	Member News