Tổng thống Philippines gần đây luôn có những phát biểu gây sốc.Những hành động của ông Duterte đều khiến cả Mỹ và Trung quốc cảm thấy bất an.Trong khi Philippines tuyên bố không cần viện trợ của Mỹ nhưng vẫn khẳng định duy trì liên minh với Mỹ.Vậy ông Duterte đang toan tính điều gì từ Mỹ và Trung quốc?
Chê Tổng thống Obama, EU và Liên Hợp Quốc
Theo Independent, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm thứ 5 (13/10) đã gọi Tổng thống Mỹ Barack Obama, Liên minh châu Âu (EU) và LHQ là “những kẻ ngốc”.
Ông Duterte còn nói nếu những người này chấp nhận lời mời tới Philippines điều tra về cuộc chiến chống ma túy, họ sẽ bị hứng trọn “sự nhục nhã”.
Ông Duterte nói rằng ông không ngại một cuộc điều tra do Tổng thống Mỹ Obama, Ngoại trưởng John Kerry, EU và Cao ủy nhân quyền của LHQ tiến hành, liên quan tới cáo buộc Philippines tử hình nhiều đối tượng ma túy mà không xét xử. Nhưng việc này phải được tiến hành trong điều kiện sau khi bị chất vấn, ông Duterte sẽ có quyền yêu cầu những người này nghe mình trình bày.
“Tôi sẽ chơi theo các vị. Tôi chắc chắn rằng họ không thể thông minh hơn tôi. Tôi sẽ nêu 5 câu hỏi khiến họ phải cảm thấy nhục nhã vì đã quyết tiến hành điều tra”. Ông Duterte nói.
Chấm dứt tập trận chung nhưng vẫn liên minh quân sự với Mỹ
Vừa tuyên bố sẽ chấm dứt tập trận chung giữa Philippines với Mỹ, song Tổng thống Duterte cũng lại gây bất ngờ khi 12/10 lên tiếng khẳng định Philippines sẽ duy trì liên minh và các hiệp ước quân sự đã ký với Mỹ.
Reuters dẫn tuyên bố của ông Duterte trước các binh sĩ thuộc Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines ở Manila: “Chúng ta không cần thiết phải phá vỡ hoặc hủy bỏ các hiệp ước... Cần duy trì liên minh quân sự để tự vệ”.
Hôm 7/10, Philippines tuyên bố họ đã ngừng các cuộc tuần tra hải quân chung với Mỹ ở Biển Đông.
Khi được hỏi liệu Mỹ có được thông báo về sự thay đổi này hay không, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Lorenzana cho hay, “họ đã biết điều đó” và “hiện không có cuộc tuần tra chung nào ở Biển Đông”.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã nói rằng ông muốn chấm dứt các hoạt động tuần tra chung này để tránh chọc giận Trung Quốc – quốc gia ngang nhiên ra tuyên bố chủ quyền (phi pháp) đối với hầu hết Biển Đông.
Ông Lorenzana cho biết ông đã thông báo cho quân đội Mỹ về việc Tổng thống Duterte cũng muốn ngừng các cuộc tập trận hàng năm với quân đội Mỹ. Cuộc tập trận năm nay diễn ra từ 4-12/10.
Bộ trưởng Lorenzana cho biết thêm, ông sẽ yêu cầu một phái đoàn nhỏ các binh sĩ Mỹ rời khỏi Philippines, nhưng chỉ sau khi Philippines có thể tự đảm nhiệm nhiệm vụ của mình.
Hồi tháng 9, ông Duterte tuyên bố ông muốn các cuộc tập trận của Philipines với Mỹ ở vùng Biển Đông sẽ là đợt tập trận chung cuối cùng.
Khi đó ông Duterte nhấn mạnh đến việc quá phụ thuộc vào hỗ trợ của Mỹ, đồng thời nói tới nỗ lực của mình trong việc phát triển quan hệ với các nước khác, đặc biệt là Trung Quốc và Nga.
Tuần trước, ông Duterte còn bảo Tổng thống Mỹ Barack Obama “xuống địa ngục” và đe dọa cắt đứt quan hệ với Mỹ.
Tới thăm Trung Quốc
Trung Quốc hôm 12/10 xác nhận, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ đến thăm Trung Quốc từ ngày 18 đến 21/10 tới theo lời mời của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, trong chuyến thăm này ông Duterte sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Trung Quốc Lí Khắc Cường.
Hai bên có các cuộc thảo luận, trao đổi sâu rộng trong hàng loạt các lĩnh vực để cải thiện quan hệ và tăng cường hợp tác song phương. Tháp tùng Tổng thống Duterte tới Trung Quốc lần này là một đoàn đại diện 250 doanh nghiệp. Theo Bộ trưởng Tài chính Philippines Carlos Dominguez, ông Duterte sẽ tìm kiếm hàng tỉ USD đầu tư cơ sở hạ tầng từ Trung Quốc trong những tháng tới, trong khi một quan chức Bộ Nông nghiệp Philippines cũng cho biết, Trung Quốc sẽ dỡ bỏ một lệnh cấm xuất khẩu hoa quả từ 27 công ty của Philippines.
Chuyến thăm Trung Quốc lần này của ông Duterte được cho là thách thức mối quan hệ đồng minh truyền thống với Mỹ, khi hai nước đang có nhiều rạn nứt sau những chỉ trích của Tổng thống Barack Obama với cuộc chiến chống ma túy tại Philippines.
Báo Pháp: Ông Duterte khôn khéo với cả Mỹ lẫn Trung
Theo RFI, về mặt đối ngoại, trong ba tháng cầm quyền, Rodrigo Duterte đã tỏ ra mềm mỏng với láng giềng Trung Quốc và “đặt liên minh Mỹ - Phi trước thử thách”.
Tổng thống Rodrigo Duterte đang áp dụng chính sách vừa xoa dịu Bắc Kinh, vừa thu hẹp ảnh hưởng của Washington - không chỉ với Philippines mà còn cả với khu vực Đông Nam Á.
Tóm lại, chiến lược của ông Duterte với Mỹ và Trung Quốc là tìm một thế cân bằng cho Philippines giữa các siêu cường.
Về phía Trung Quốc, chắc hẳn Bắc Kinh sau nhiều lần lấy làm mừng trước những phát biểu gây “sốc” của Tổng thống Philippines với Mỹ song “niềm vui cũng chẳng tày gang” khi mà ngay sau đó, ông Duterte lại lập lờ về một sợi dây nối là liên minh quân sự bền bỉ giữa 2 đồng minh chiến lược này. Tổng thống Duterte đang khiến các nước láng giềng và đồng minh của Philippines không khỏi bối rối./.
