Ứng cử viên đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton liệu có trúng cử Tổng thống Mỹ không? Liệu bà có đạt 270/538 phiếu đại cử tri cần thiết để bước vào Nhà Trắng? Liệu ông Trump có cú bức phá ngoạn mục? Kết quả điều tra mới nhất về hai ứng viên Tổng thống Mỹ thế nào?
Không chỉ các nhà chiêm tinh học có uy tín thế giới kết luận Hillary Clinton sẽ trúng cử tổng thống Mỹ thứ 45. Kết quả của hầu hết các hăng điều tra dư luận ở Mỹ trong mấy ngày cuối cùng này đều cho thấy bà Clinton dẫn trước ông Trump 5-6 điểm.
Bà Clinton tin tưởng đạt được 270/538 phiếu đại cử tri cần thiết. Bà đă giành được sự ủng hộ khá lớn của các cử tri da màu, đặc biệt quan trọng là cử tri gốc Mỹ Latinh và các cử tri độc lập.
Người Mỹ hướng tới tương lai
Ông trùm FBI James Comey ngày 28/10 tung ra quả “bom tấn” trong lá thư gửi Quốc hội Mỹ thông báo mở lại cuộc điều tra vụ bê bối thư điện tử của bà Clinton do phát hiện thêm hàng vạn bức thư điện tử mới trong máy tính của người chồng một nữ trợ lư thân cận của bà Clinton. Sự kiện này giúp ông Trump bứt phá trong điều tra dư luận cử tri Mỹ, nhưng không đảo ngược được t́nh thế. Theo “thuyết âm mưu”, Giám đốc FBI đang giúp bà Clinton tháo ng̣i quả “bom nổ chậm” về các thư điện tử mới để tránh cho bà ta gặp các rắc rối pháp lư một khi thắng cử.
Các nhân vật lớn của Đảng Dân chủ đă xuất quân với sự phối hợp ăn ư – đương kim tổng thống Barack Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle, cựu Tổng thống Bill Clinton, Thượng nghị sỹ Bernie Sanders – địch thủ cũ của bà Clinton trong cuộc bầu cử sơ bộ đảng Dân chủ… Họ vừa vận động cho bà Clinton, vừa vận động cho các ứng cử viên khác của đảng Dân chủ.
Trong khi bà Clinton kêu gọi người Mỹ “Hướng về tương lai”, xuất hiện cùng các tài tử của công nghệ giải trí nước Mỹ, phê phán ông Trump xúc phạm phụ nữ, trốn thuế, th́ Tổng thống Obama vạch ra sự yếu kém của ông Trump và cái hại nếu ông này được bầu làm tổng thống. Để giải vây cho bà Clinton, Tổng thống Mỹ đă khéo léo vạch ra sự thiếu căn cứ của báo cáo FBI, nhưng rồi lại khẳng định rằng James Comey “không can thiệp vào chính trị đảng phái”. Bà Michelle Obama nói về những yếu kém của ứng cử viên Trump liên quan vấn đề phụ nữ và gia đ́nh…
Dự đoán chung về triển vọng thắng cử của hai ứng cử viên (New York Times, 5/11)
Dự đoán chung về tỷ lệ kiểm soát Thượng nghị viện Mỹ (Dân chủ 54%, Cộng ḥa 46%)
Trong khi đó, đảng Cộng ḥa chia rẽ nghiêm trọng, nhiều chính khách hoặc trưởng lăo của đảng này quay lưng lại ông Trump. Dường như ông Trump đơn thương độc mă trong cuộc vận động tuyển cử của ḿnh. Phía Cộng ḥa thiếu sự phối hợp về chiến lược và chiến thuật nên đánh mất nhiều ủng hộ của các cử tri da màu và cử tri độc lập.
Trong những ngày cuối, ông Trump đă bớt ngông nghênh, phát ngôn chín chắn và thận trọng. Nhưng lúc này hơn 30 triệu cử tri đă đi bỏ phiếu sớm và theo một số điều tra dư luận, đa số đă bỏ phiếu cho bà Clinton. Ông Trump tiếp tục được sự ủng hộ của các cử tri ṇng cốt da trắng nhưng không mở rộng có ư nghĩa diện cử tri da màu và phụ nữ.
Thành tựu 8 năm cầm quyền của đảng Dân chủ không thể nói là vẹn toàn, nhưng khá ấn tượng, đă tước đi không ít vũ khí phê phán của ứng cử viên đảng Cộng ḥa. Ông Trump đưa ra chương tŕnh tạo ra 20 triệu việc làm mới. Nhưng đánh giá chung của giới chuyên môn cho rằng “nền kinh tế Mỹ đang phát triển lành mạnh”; báo cáo việc làm của Bộ Lao động Mỹ cho biết tỷ lệ thất nghiệp đă xuống ở mức thấp 4,9% trong tháng 10 và ổn định từ 4,9-5% tại 12/13 tháng qua. Thu nhập tiền lương cũng tăng 2,8%. Tỷ lệ dân chúng đánh giá cao uy tín cầm quyền của Tổng thống Obama trong năm cuối là 52-54%, ngang với cựu Tổng thống Ronald Reagan – điều hiếm thấy trong lịch sử chính trị Mỹ từ sau Chiến tranh thế giới II. Cho nên tiếng nói của đương kim tổng thống ủng hộ ứng cử viên của đảng Dân chủ thuyết phục không ít cử tri Mỹ.
Cuộc bầu cử ngày 8/11 sẽ không chỉ quyết định ai sẽ trở thành chủ nhân Nhà Trắng, mà c̣n quyết định phe nào kiểm soát Quốc hội Mỹ. Phe Cộng ḥa kỳ vọng sẽ giữ vững quyền kiểm soát Hạ nghị viện. Điều tra dư luận cho thấy đảng Dân chủ sẽ giành lại quyền kiểm soát Thượng nghị viện. Đảng Cộng ḥa có thể vẫn giữ đa số các thống đốc bang.
Không nên loại trừ thắng lợi ngoài dự đoán của Donald Trump. Nhưng vận may dường như đă rời xa nhà tỷ phú bất động sản ở Manhattan.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 không thiếu bất ngờ và kịch tính. Nhưng vết thương mà nó gây ra cho nước Mỹ không dễ hàn gắn. Điều đoán chắc: Văn hóa chính trị Mỹ đang có sự thay đổi lớn lao./.