Về dự án xây dựng tuyến buưt nhanh số 02 dài hơn 30km từ bến xe Kim Mă đến khu Công nghệ cao Ḥa Lạc. Thành phố Hà Nội đă chính thức cho tạm dừng triển khai dự án này. Trong khi người dân vẫn đang c̣n cảm thấy bất tiện khi đi tuyến xe bus nhanh.
Tuyến buưt nhanh số 01.
Thường xuyên đi trên tuyến xe buưt nhanh BRT 01, ông Trần Văn Thành ở đường Trần Phú, phường Văn Quán, quận Hà Đông cho biết, mặc dù gọi là xe buưt nhanh, nhưng b́nh quân mỗi chuyến ông đi từ nhà đến chỗ làm, gần bến xe Kim Mă, quận Ba Đ́nh, mất khoảng 40 phút.
So với xe buưt thường, thời gian đi xe buưt “nhanh” này cũng chẳng rút ngắn được là bao.
Dọc hành lang tuyến buưt BRT hiện có 42 điểm dừng. Trong đó, có 10 điểm dừng có cự ly đi bộ tới nhà chờ hơn 200m, gây khó khăn cho hành khách trung chuyển. Hành khách phải đi ṿng tới nút giao, sang đường và đi ngược lại nhà chờ.
Trong khi đó, lượng khách đi phương tiện này so với xe buưt thường cùng tuyến từ Hà Đông về Kim Mă cũng không đông nhiều hơn, thậm chí nhiều chuyến chỉ có vài người:
"Về mặt kinh tế, vắng khách như vậy là làm ăn không hiệu quả. Chúng tôi là khách đi đường, thấy thực tế như thế, c̣n điều chỉnh thế nào là do những người có chức năng cần nghiên cứu", ông Thành chia sẻ.
C̣n ông Nguyễn Sỹ Phú, tài xế xe taxi th́ bức xúc khi tham gia giao thông cùng tuyến đường mà xe buưt nhanh đi qua. Ông Sỹ cho rằng, những con đường Kim Mă, Lê Văn Lương, Tố Hữu thường xuyên bị ùn tắc, trong khi làn xe dành cho BRT th́ để trống. Nếu phương tiện khác đi vào là bị phạt. Đó là điều không hợp lư.
"Theo tôi, giờ cao điểm cần cho các phương tiện khác đi vào cùng làn đường để giải tỏa ách tắc. Chứ hiện nay, trong giờ cao điểm mà làn đường đó chỉ để xe buưt nhanh đi mà đường bên cạnh cứ ùn tắc là không nên", ông Phú nêu ư kiến.
Ông Trần Hữu Minh, Phó Chánh Văn pḥng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng, dù được đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, nhưng tuyến xe buưt nhanh ở Hà Nội c̣n nhiều bất cập trong quá tŕnh tổ chức vận hành.
Nếu thực hiện được những mục tiêu đề ra ban đầu, th́ xe buưt nhanh ở Hà Nội sẽ mang lại nhiều lợi ích kể cả đối với người dân và những lợi ích vĩ mô hơn. Xe buưt nhanh cũng góp phần hỗ trợ người yếu thế và dễ bị tổn thương khi tham gia giao thông.
Nếu so sánh dịch vụ xe buưt nhanh của Hà Nội với các mô h́nh xe buưt nhanh trên thế giới đă tổ chức thành công, th́ chúng ta c̣n nhiều việc phải làm.
Trong điều kiện giao thông của Thủ đô c̣n hạn hẹp như hiện nay, việc thành phố điều chỉnh thời gian và sắp xếp để các phương tiện khác có thể đi vào làn đường này, góp phần khai thác hiệu quả hơn tuyến đường dành cho xe buưt nhanh, tránh lăng phí. T
hành phố cần đánh giá lại tính hiệu quả sau hơn 1 năm đưa vào hoạt động tuyến xe buưt nhanh số 01, từ đó tổ chức lại hệ thống giao thông cho hợp lư hơn.
Ông Trần Hữu Minh nói: "Khi đánh giá hiệu quả của tuyến xe buưt nhanh này, chúng ta không nên dùng chỉ tiêu b́nh quân mà chúng ta phải xem vào giờ cao điểm th́ xe buưt này chở được bao nhiêu phần trăm, điều này rất quan trọng. C̣n vào giờ thấp điểm th́ không những xe buưt mà tất cả các loại h́nh vận tải đều có tỷ lệ sử dụng ghế rất thấp.
Vận tải công cộng đặc điểm là thế, giờ cao điểm th́ phục vụ rất nhiều người, giờ thấp điểm th́ việc sử dụng ghế thấp, đó là điều chúng ta phải chấp nhận".
Theo Trung tâm Quản lư và Điều hành giao thông đô thị Hà Nội, sau 1 năm hoạt động, đơn vị này đă thực hiện hơn 124.400 lượt xe, chở gần 5 triệu lượt khách (trung b́nh 40,1 người mỗi chuyến). Tốc độ của xe buưt nhanh trung b́nh là gần 20 km/giờ.
Hiện nay, xe buưt nhanh đang chạy 5 phút 1 chuyến đối với giờ cao điểm và 10 phút 1 chuyến trong những giờ khác. Trong khi đó, công suất có thể khai thác là 3 phút 1 chuyến.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Quản lư và Điều hành giao thông đô thị Hà Nội cho biết, đơn vị này đang đề xuất và thực hiện xén vỉa hè để di chuyển 10 điểm dừng xe buưt tiếp cận với nhà chờ BRT nhằm giảm khoảng cách đi bộ của hành khách trung chuyển với xe buưt thường xuống dưới 100m.
Theo quy hoạch, Hà Nội sẽ phát triển 8 tuyến xe buưt nhanh. Mặc dù chưa “chốt” từng tuyến cụ thể, nhưng định hướng sẽ triển khai loại h́nh vận tải này vào những hành lang có đông người đi, ví dụ như những tuyến có đường sắt trên cao.
Tuy nhiên, Trung tâm Quản lư và Điều hành giao thông đô thị Hà Nội chưa có đề xuất chính thức với Sở Giao thông vận tải và UBND thành phố về việc xây dựng thêm tuyến xe buưt nhanh số 02 từ Kim Mă đến Khu công nghệ cao Ḥa Lạc.
Ông Nguyễn Hoàng Hải Khẳng định: "Hiện nay chưa có một kế hoạch và chỉ đạo nào để chúng ta triển khai tuyến BRT 02. Chúng tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu loại h́nh này. Khi nào có đủ điều kiện th́ chúng ta mới tiếp tục phát triển. Chúng tôi tiếp tục rà soát lại việc tổ chức giao thông trên tuyến. Ban ngày chúng ta có thể cho các xe buưt thường vận hành linh hoạt ở những vị trí cần thiết".
Các chuyên gia trong lĩnh vực giao thông cho rằng, dự án BRT Hà Nội chưa đáp ứng kỳ vọng và mục tiêu khi đặt ra. Mặc dù hiệu quả chỉ cao hơn 20% so với xe buưt thường, nhưng xe buưt nhanh lại chiếm 1/3 diện tích đường của thành phố vốn đă chật hẹp.
Công tác xử lư vi phạm các phương tiện đi vào làn xe buưt nhanh BRT của lực lượng chức năng đang gặp phải phản ứng từ người dân, nhất là khi diện tích mặt đường trên tuyến Lê Văn Lương – Láng Hạ - Giảng Vơ quá hẹp.
Tuy nhiên, nếu cho xe buưt thường đi vào làn đường “ưu tiên” này th́ sẽ gây ra sự xung đột về giao thông, bởi xe buưt nhanh được thiết kế cửa bên trái, đón trả khách ở giữa đường.
Các chuyên gia cũng cảnh báo, thành phố Hà Nội cần nghiên cứu kỹ trước khi triển khai các dự án BRT tiếp theo, bởi kinh phí để thí điểm tuyến BRT số 01 vừa qua của thành phố đă tiêu tốn đến hơn 1.000 tỷ đồng.
