Trung Quốc đă hết thời? Không dừng lại ở chiến tranh thương mại, Mỹ tấn công Trung Quốc một cách toàn diện. Rơ ràng dây là một cuộc tấn công toàn diện nhất của chính quyền Mỹ vào Trung Quốc cho đến nay.
Phó tổng thống Mike Pence có bài phát biểu nhắm thẳng vào Trung Quốc. Ảnh: Getty Imagines
Gọi tên "mối đe dọa Trung Quốc"
Trong bản phúc tŕnh dài 150 trang, công bố ngày 5/10/2018, Bộ Quốc pḥng Mỹ xem Trung Quốc là mối đe dọa ngày càng nguy hiểm cho công nghệ vũ khí của Hoa Kỳ và đề xuất một loạt biện pháp khắc phục 300 nhược điểm. Lầu Năm góc cảnh báo về nguy cơ Trung Quốc có khả năng phá hoại an ninh Mỹ bằng “con ngựa thành Troie điện tử”.
Cùng lúc với tuyên bố của Phó tổng thống Mike Pence tố cáo Bắc Kinh đánh phá nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump. "Tệ hại nhất, Trung Quốc đă khởi xướng một nỗ lực chưa từng có để tác động đến ư kiến công chúng Mỹ, cuộc bầu cử năm 2018, và môi trường dẫn đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2020… Nói thẳng ra, sự lănh đạo của Tổng thống Trump đang có hiệu quả; và Trung Quốc muốn một Tổng thống Mỹ khác", ông Mike Pence nhấn mạnh.
Phó tổng thống Mỹ cũng thông báo:"Và theo chỉ đạo của Tổng thống Trump, chúng ta cũng đang áp đặt thuế quan lên 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, với mức thuế cao nhất nhắm vào các ngành công nghiệp tiên tiến mà Bắc Kinh đang cố gắng nắm bắt và kiểm soát. Và Tổng thống cũng đă nói rơ rằng chúng ta sẽ áp thêm nhiều loại thuế nữa, với khả năng tăng hơn gấp đôi con số đó, trừ khi đạt được một thỏa thuận công bằng và có đi có lại".
Theo CNBC, quan hệ Mỹ-Trung đă khá căng thẳng với hàng loạt xung khắc từ chiến tranh thương mại, gián điệp mạng, quyền tự quyết của Đài Loan, tự do lưu thông ở Biển Đông, nay có thêm lư do để leo thang.
Trong cuộc chiến đang leo thang lần này, có sự tham gia của hàng loạt cơ quan trong toàn bộ chính quyền Mỹ, từ Lầu Năm Góc cho đến cơ quan Đại diện thương mại Mỹ. Kết quả của hành động lần này đối với tài chính toàn cầu và vấn đề an ninh vừa có thể thấy ngay lập tức vừa kéo dài đến vài thế hệ.
→Trump theo đuổi chiến lược bao vây thương mại Trung Quốc
→"Nước Mỹ trên hết" đang gây thiệt hại cho Trung Quốc
Các quan chức cấp cao ở Bắc Kinh đang ngày càng lo ngại rằng Tổng thống Donald Trump không phải đang t́m kiếm một lợi thế trong đàm phán khi áp gói thuế quan lên 200 tỷ USD hàng xuất khẩu của Trung Quốc. Họ từng nghi ngờ rằng có một sự thay đổi đang diễn ra tại Washington để giải quyết cơ bản hơn thách thức của Trung Quốc. Và giờ họ đă có câu trả lời.
Đằng sau những tuyên bố và hành động của chính quyền Mỹ cho thấy một niềm tin mănh liệt rằng chính quyền tiền nhiệm của ông Trump hầu như đă không làm ǵ để phản ứng lại sự thách thức của Trung Quốc như: sự bất b́nh đẳng trong thương mại với Trung Quốc trong nhiều năm, các cuộc tấn công mạng, sự mở rộng quân sự thần tốc, sự phát triển năng lực công nghệ và hậu quả chiến lược tiềm tàng của sáng kiến kinh tế Vành Đai và Con Đường, trong đó các khoản đầu tư và cho vay chính là một bản sao của Kế hoạch Marshall (kế hoạch tái thiết và đầu tư của Mỹ vào các nước Tây Âu sau Thế chiến thứ 2 nhằm ngăn chặn và đẩy lui chủ nghĩa cộng sản).
Bốn mũi tấn công
Bốn tin tức về các sự kiện đă diễn ra trong tuần này cho thấy rơ ràng hơn bản chất sâu rộng và đa chiều của các nỗ lực của chính quyền ông Trump nhằm vào Trung Quốc. Chúng bao gồm:
*Bài phát biểu lịch sử của Phó tổng thống Mỹ Mike Pence tại Viện Hudson, trong đó ông gọi Trung Quốc là nguy cơ lớn nhất của của Mỹ, vượt trên cả Nga, v́ cả quy mô và sự nghiêm trọng của các hành động của Trung Quốc cả trong và ngoài nước Mỹ.
*Một khía cạnh ít được nhắc đến của thỏa thuận thương mại Mỹ - Canada – Mexico yêu cầu cả 3 bên phải thông báo đến các bên c̣n lại nếu bắt đầu đàm phán thương mại với “các nền kinh tế không có kinh tế thị trường” (ám chỉ Trung Quốc). Các quan chức Mỹ xem đây là điều kiện cơ bản phải thực hiện nếu muốn có các thỏa thuận.
*Một báo cáo được tiết lộ cho thấy Hạm đội Thái B́nh Dương của hải quân Mỹ đă đề xuất một loạt các hoạt động quân sự trong một tuần của tháng 11 nhằm gửi một cảnh báo đến Trung Quốc và để răn đe các tham vọng quân sự của Trung Quốc trong khu vực.
*Hôm thứ Sáu ngày 5/10 qua, Lầu Năm Góc vừa đưa ra kết quả của một cuộc khảo sát kéo dài trong một năm về điểm yếu của các cơ sở sản xuất và công nghiệp quốc pḥng Mỹ. Báo cáo cho biết “Trung Quốc là một nguy cơ rơ ràng và ngày càng phát triển đối với việc cung ứng các nguyên liệu được xem là có tính chiến lược và tối quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ”, bao gồm “các kim loại thông dụng và chuyên dụng, hợp kim và các vật liệu khác, kể cả đất hiếm và nam châm vĩnh cửu”.
Theo giới phân tích, các nỗ lực mới của chính quyền của ông Trump cũng mang theo nhiều nguy cơ, về lâu dài thậm chí các nguy cơ này c̣n có thể lớn hơn hồi những năm Chiến tranh Lạnh.
Sự thay đổi thái độ với Trung Quốc của chính quyền ông Trump là một trong những bước đi táo bạo nhất từ trước đến nay. Sẽ c̣n rất nhiều khó khăn để tạo được một chiến lược vừa giải quyết được cạnh tranh mà không gây ra xung đột, đồng thời thực hiện “trí tưởng tượng tột cùng” để tạo ra một trật tự thế giới trong đó vừa bảo vệ các lợi ích của Mỹ vừa cho phép sự trỗi dậy của Trung Quốc.
