Tổng thống Rodrigo Duterte đúng là người ăn nói bỗ bă. Một vị Tổng thống không thể có những phát ngôn thô lỗ đến như vậy. Sáng nay ông lại có một tuyên bố gây tranh căi: cảnh sát Philippines được quyền bắn ‘bọn dốt nát’ chống cự lệnh bắt.
Reuters ngày 28.8 đưa tin khi dự lễ đặt ṿng hoa tưởng niệm tại một nghĩa trang ở ngoại ô thủ đô Manila, nhân Ngày Anh hùng quốc gia, ông Duterte bỏ dở bài phát biểu chuẩn bị sẵn để ngẫu hứng b́nh luận với Jovie Espenido, cảnh sát trưởng một thành phố miền nam có vị thị trưởng bị cảnh sát bắn chết trong một cuộc truy quét bọn buôn ma túy.
ổng thống Duterte tại lễ tưởng niệm Ngày Anh hùng quốc gia-Ảnh: EPA
Ông nói: “Nhiệm vụ của ông đ̣i hỏi phải chế ngự sự kháng cự của người mà ông bắt…nếu hắn chống cự, và là một kẻ gây bạo lực…ông có quyền tự do bắn chết bọn dốt nát. Đó là tôi ra lệnh cho ông”.
Vị Tổng thống c̣n nói: “giết người, gây án mạng và giết người trái pháp luật” th́ không được phép, và cảnh sát phải bảo vệ pháp luật khi thi hành nhiệm vụ.
Tuyên bố của ông Duterte được đưa ra hai ngày sau lễ tang một thiếu niên 17 tuổi bị bắn chết, mà sau đó chuyển thành một cuộc biểu t́nh rầm rộ chống chiến dịch tiêu diệt tội phạm và kẻ buôn ma túy do ông Duterte phát động.
Người bị cảnh sát chống ma túy bắn chết ngày 16.8 là em học sinh Kian Loyd delos Santos.
Theo các nhân chứng và h́nh ảnh thu được từ máy quay kiểm soát an ninh, Delos Santos bị cảnh sát ch́m lôi vào một băi đổ rác tối đen ở phía bắc Manila, rồi bị bắn vào đầu, xác bị vứt cạnh một chuồng heo.
Vụ giết người này đă khiến bùng nổ các cuộc phản đối trên toàn Philippines, buộc chính phủ phải mở cuộc điều tra. Cảnh sát bào chữa rằng họ phải tự vệ v́ Delos Santos bắn vào họ.
Người phát ngôn của ông Duterte và Bộ Tư pháp mô tả vụ giết Delos Santos chỉ là một “vụ đơn lẻ”.
Lúc tranh cử, ông Duterte đă hứa sẽ giết hàng ngàn tội phạm buôn ma túy. Từ khi ông nhậm chức hồi tháng 7.2016, số liệu chính phủ cho biết cảnh sát tiêu diệt gần 3.500 ‘tội phạm ma túy’.
Cộng đồng quốc tế đă lên án t́nh trạng cảnh sát bắn chết người, trong khi các tổ chức nhân quyền nói nhiều người chết là người nghiện, hoặc tay buôn ma túy vặt trong số dân nghèo Philippines.
Theo số liệu cảnh sát, hơn 2.000 người khác bị bắn chết trong những vụ tội phạm liên quan ma túy, cùng hàng ngàn người bị giết trong những hoàn cảnh không thể giải thích.
Ông Duterte từng nói ông “hài ḷng với việc tiêu diệt hàng triệu người nghiện”, và phe đối lập đă tính chuyện đưa ông ra Ṭa án h́nh sự quốc tế ở Hà Lan, cáo buộc ông phạm tội chống lại loài người.
Vị lănh đạo Philippines có biệt danh “Người trừng phạt”, cũng có những tuyên bố hùng hổ khi bị cộng đồng quốc tế lên án. Ông gọi LHQ “dốt nát” và cảnh cáo EU “chớ gây sự với chúng tôi”, sau khi Nghị viện châu Âu nói có những báo cáo đáng tin cậy về việc cảnh sát Philippines giết người mà không bị truy tố.