Vietbf.com - Một chủ phố đă ra lệnh lấy sơn trắng bôi sạch hàng chục tấm tranh vẽ loại graffiti ở ṭa nhà 5Pointz tại khu Queens khiến bị thẩm phán ra phán quyết rằng người chủ phố này phải bồi thường hàng triệu USD về tội phá hủy tranh vẽ trên tường, nhưng phải chăng các tranh vẽ bằng sơn xịt lên tường (graffiti) cũng là nghệ thuật?
Tranh graffiti ở New York trước khi bị bôi xóa. (H́nh: NPR)
Một ṭa án ở Brooklyn mới đây xác nhận rằng đây cũng là những tác phẩm nghệ thuật.
Hôm Thứ Hai, một thẩm phán ra phán quyết rằng một chủ phố khi ra lệnh lấy sơn trắng bôi sạch hàng chục tấm tranh vẽ loại graffiti ở ṭa nhà 5Pointz tại khu Queens đă vi phạm đạo luật có tên “Visual Artists Rights Act”, được dùng để bảo vệ các tác phẩm nghệ thuật công chúng, được công nhận, nhưng lại thuộc sở hữu của người khác, theo bản tin của tờ New York Times.
Mọi sự khởi đầu vào thập niên 70 khi ông Jerry Wolkoff mua ṭa nhà từng là cơ xưởng sản xuất, rộng khoảng 200,000 square foot (khoảng 18,580 mét vuông), với giá $1 triệu, theo NBC. Các nghệ sĩ chuyên vẽ sơn xịt lên tường (graffiti artists) đến gặp ông vào thập niên 90, hỏi là ông có cho phép họ tạo h́nh trên ṭa nhà năm tầng bỏ hoang này không. Ông Wolkoff đồng ư.
Những ǵ các nghệ sĩ này tạo ra đă trở thành nơi thu hút khách du lịch, với hàng ngàn người đến xem mỗi ngày, và cũng được dùng làm nền trong một cuốn phim có tên “Now You See Me”, thực hiện năm 2013.
Trong khi đó, khu phố từng là nơi đầy tội phạm này dần cải thiện và trở thành nơi có các bức tranh nghệ thuật bằng sơn xịt lớn nhất thế giới.
Các bức tranh này do các nghệ sĩ có thực tài tạo ra. Họ đến từ mọi nơi, gồm cả một người từ London, có người từ khu thôn quê ở West Virginia, trong khi cũng có những người tốt nghiệp từ các trường nghệ thuật danh tiếng cũng như có những người tự học.
Khi đất nơi này tăng giá, trị giá tới hơn $200 triệu, chủ phố muốn đập hết ṭa nhà cũ, xây khu chung cư và hàng quán mới.
Các nghệ sĩ đến gặp ông Wolkoff để xin ông cho thời giờ để họ di dời các bức vẽ, hoặc chụp h́nh, quay phim, để giữ lại các tác phẩm nghệ thuật này.
Nhưng ông Wolkoff cho người, trong một đêm, dùng sơn xóa sạch các bức vẽ kia để không c̣n tranh căi.
Thẩm phán Frederic Block tại ṭa ở Brooklyn khi ra phán quyết có lợi cho các nghệ sĩ, nói rằng các tác phẩm nghệ thuật của họ đă bị chủ đất phá hủy không thương tiếc. Ông Wolkoff có thể sở hữu ṭa nhà nơi các bức tranh được h́nh thành nhưng ông không có quyền phá hủy những ǵ được công nhận là tác phẩm nghệ thuật công chúng này. (V.Giang)