Quân đội Ukraine đang dồn lực bảo vệ xa lộ T0504, con đường duy nhất còn lại giúp họ tiếp tế cho lực lượng cố thủ ở pháo đài Bakhmut.
Lực lượng Nga với nòng cốt là các tay súng tập đoàn an ninh tư nhân Wagner đã tăng cường đà tiến nhằm khép vòng vây Bakhmut, thành phố cửa ngõ ở miền đông Ukraine, nơi giao tranh diễn ra dữ dội suốt nhiều tháng qua.
Lực lượng Nga vài tuần qua đã đẩy quân đội Ukraine đến khu vực phía tây Bakhmut, áp sát bờ đông sông Bakhmutka chia đôi thành phố. Các đơn vị Nga cũng tìm cách tấn công từ phía bắc và phía nam, nhằm tạo thành gọng kìm ngày càng siết chặt quanh lực lượng cố thủ Bakhmut.
Đà tiến của Nga đã cắt đứt hầu hết tuyến đường dẫn vào Bakhmut, ngoại trừ xa lộ T0504 ở rìa tây nam, kết nối thành phố với hậu phương ở phía sau. Tuyến đường này giờ đây quan trọng tới mức quân đội Ukraine gọi nó là "huyết mạch" đảm bảo sự sống cho lực lượng phòng thủ Bakhmut.
"Nó là con đường duy nhất còn lại để vận chuyển người bị thương hoặc thiệt mạng trên chiến trường ra tuyến sau, đồng thời tiếp tế đạn dược, nước và quân chi viện cho lực lượng bảo vệ thành phố", thiếu tá Oleksandr Pantsernyi, chỉ huy tiểu đoàn tấn công số 24, một trong những đơn vị chịu trách nhiệm bảo vệ xa lộ T0504, cho hay.
Một thiết giáp Humvee của Ukraine chạy trên xa lộ T0504 nối giữa Kostyantynivka và Bakhmut ngày 9/3. Ảnh: Washington Post.
"Nếu chúng tôi không làm tốt nhiệm vụ bảo vệ con đường, Bakhmut sẽ thất thủ chỉ trong một, hai ngày. Tất cả những người ở đó sẽ bị mắc kẹt", Pantsernyi, 26 tuổi, chia sẻ.
Lực lượng Nga cũng hiểu tầm quan trọng của con đường và đã tìm cách vô hiệu hóa nó bằng hỏa lực pháo binh. Các binh sĩ Ukraine nói có một con đường khác rẽ nhánh từ T0504 để ra khỏi thành phố, song quá rủi ro vì gần vùng kiểm soát của Nga.
Nga dốc sức tấn công Bakhmut, bởi chiến thắng ở đây có thể giúp họ để trấn an dư luận sau loạt bước lùi trên chiến trường, đồng thời mở toang cửa ngõ thọc sâu hơn vào phía tây tỉnh Donetsk. Trong khi đó, Tổng thống Volodymyr Zelensky quyết tâm biến thành phố thành biểu tượng cho ý chí kháng cự của Ukraine và tiếp tục kêu gọi viện trợ quân sự từ phương Tây.
Bởi vậy, tiểu đoàn số 24 được lệnh phải chiến đấu bảo vệ xa lộ T0504 cho tới khi Nga rút quân, nếu không muốn các đồng đội ở Bakhmut rơi vào hiểm cảnh.
Tại nơi đóng quân của tiểu đoàn, trung úy mang mật danh Hook đang huấn luyện các binh sĩ cầm súng tấn công các tòa nhà ở địa hình trống trải. Họ chia thành từng nhóm hai người, nấp trong đống đổ nát của một nhà máy hóa chất, yểm trợ nhau áp sát một nhà để xe.
"Chạy, chạy, chạy!", Hook hét lên. Những người lính nhanh chóng di chuyển, nổ súng hạ mục tiêu xuất hiện trên đường.
Hook, một cựu giám đốc bán hàng 33 tuổi, cho biết một số binh sĩ trong trung đội của anh có ít kinh nghiệm chiến đấu. Anh liên tục phân tích chiến thuật tấn công của lực lượng Wagner, sau đó xây dựng cách đối phó cho các binh sĩ thuộc quyền.
"Tôi thích đánh lừa các tay súng Wagner, biến họ thành những gã ngốc", anh nói về chiến thuật của mình.
Tuy nhiên, Hook và các thành viên khác của tiểu đoàn cũng tỏ ra thất vọng về tình trạng thiếu vũ khí đạn dược trong nỗ lực bảo vệ xa lộ T0504.
Dù phương Tây tuyên bố đang chuyển nhiều vũ khí cho Ukraine, các binh sĩ cho biết họ nhận được nguồn cung rất ít, ngay cả khi phải chiến đấu ở tâm điểm giao tranh khốc liệt. Điều này khiến nhiệm vụ bảo vệ đường T0504 và kìm hãm đà tiến công của Nga trở nên khó khăn và rủi ro hơn.
Aviator, người điều khiển máy bay trinh sát không người lái (UAV), nói rằng đơn vị của anh phải dựa vào những thiết bị bay giá rẻ dân sự để thực hiện nhiệm vụ. Anh sử dụng chiếc UAV DJI Mavic 3, sản xuất ở Trung Quốc, để tìm kiếm vị trí quân Nga và gửi video cho các chỉ huy pháo binh để điều chỉnh tọa độ bắn.
Quân Nga cũng sử dụng một thiết bị của DJI để phát hiện đường bay và vị trí cất cánh của chiếc DJI Mavic 3, sau đó sử dụng dữ liệu này để xác định tọa độ bắn cho pháo binh.
Đối phương còn được trang bị một thiết bị khác có thể cắt sóng liên lạc giữa hệ thống điều khiển với chiếc UAV của Aviator, buộc anh phải áp sát vị trí quân Nga để duy trì tín hiệu mạnh. Điều đó đẩy anh vào tầm ngắm của súng cối và lính bắn tỉa Nga.
Aviator và các thành viên khác trong đội điều khiển UAV chuyển dữ liệu thu thập tới sở chỉ huy đóng tại một trang trại bỏ hoang ở vùng Donetsk. Bên trong, những người lính dựa súng AK vào tường, ngồi quan sát các màn hình TV lớn để phát hiện vị trí quân Nga.
Chichen, 26 tuổi, chỉ huy một khẩu đội pháo binh, liên tục sử dụng điện thoại, máy tính bảng và những bức ảnh chụp từ trên không tại Bakhmut để xác định mục tiêu. Dữ liệu được anh tổng hợp để quyết định phần tử bắn cho bốn khẩu lựu pháo D-30.
Trận chiến Bakhmut đã gây thiệt hại lớn cho tiểu đoàn 24. Các binh sĩ của tiểu đoàn đã tiến hành hơn 20 đợt tấn công trong khu vực, trong đó chỉ có một đợt không ghi nhận thương vong. Vào ngày đen tối nhất, hơn 150 binh sĩ trong tiểu đoàn thiệt mạng, bị thương hoặc mất tích.
Chichen nói rằng đơn vị của anh phải đối mặt với rất nhiều khó khăn trên chiến trường. Những khẩu pháo cũ kỹ, có thời gian sử dụng gấp đôi tuổi đời của Chichen, đã không dưới 10 lần bị hỏng và phải sửa chữa.
Các thành viên trong khẩu đội pháo binh cũng là những người có kỹ năng, khi họ phải biết cách đánh giá địa hình, áp suất không khí và thậm chí cả thời tiết ở khu vực mục tiêu trước khi khai hỏa.
Họ còn gặp khó khăn về nguồn cung đạn. Khi bắt đầu cuộc chiến, Chichen nói họ khai hỏa khoảng 300 phát mỗi ngày, nhưng giờ chưa tới 10 lần, dù mục tiêu cần hạ rất nhiều.
Tuy nhiên, khó khăn không làm đội của Chichen nản lòng. Các khẩu đội lựu pháo vẫn huấn luyện ở rìa tây nam của Bakhmut, nơi xa lộ T0504 cắt qua. UAV không ngừng quần thảo trên bầu trời để tìm kiếm mục tiêu.
Khi Nga tăng áp lực tiến công, tổn thất với lực lượng Urkaine cũng tăng lên. Hình ảnh UAV truyền về cho thấy Nga đã pháo kích trúng một điểm tập kết quân của Ukraine, gây nhiều thương vong.
"Khi thực hiện nhiệm vụ này, bạn phải sẵn sàng chấp nhận mất mát. Bạn phải làm, dù biết sẽ vô cùng khó khăn", Chichen nói.
