Ông Tô Lâm, Lương Cường và Phạm Minh Chính CHÚC MỪNG ÔNG TRUMP, TẠI SAO?

[nguoiduatinabc]

Nhân dịp ông Donald Trump chính thức nhậm chức tổng thống thứ 47. Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gửi thư chúc mừng.

Các ông Tô Lâm, Lương Cường và Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam coi Mỹ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược.

Các lãnh đạo Việt Nam bày tỏ sự tin tưởng với sự lãnh đạo và ủng hộ của ông Trump, quan hệ Việt Nam – Mỹ sẽ tiếp tục phát triển vững chắc “trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và thể chế chính trị của nhau, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới”.

Câu hỏi được đặt ra: Tại sao Việt Nam có tới ba lãnh đạo chúc mừng ông Trump?

Theo thông lệ ngoại giao quốc tế, các điện mừng sẽ do người đồng cấp/có vai trò tương đương thực hiện. Tuy nhiên, do thể chế chính trị mỗi nước mỗi khác, nên giữa hai nước (bất kỳ) không phải lúc nào cũng có cấp tương đương.

Cụ thể, ở đây thể chế chính trị Mỹ rất khác Việt Nam. Mỹ không có thủ tướng, tổng bí thư. Việt Nam không có tổng thống. Chức chủ tịch nước của Việt Nam mặc dù có thể dịch sang tiếng Anh là "president", nhưng vai trò, chức năng và quyền lực hoàn toàn khác "president" của Mỹ.

Việt Nam theo chế độ đảng trị, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo độc quyền và toàn diện. Do đó, tổng bí thư đứng đầu đảng là nhà lãnh đạo cao nhất nước.

Mỹ là nước cộng hòa liên bang có chính quyền theo hệ thống tổng thống chế, trong đó tổng thống là nguyên thủ quốc gia và là người đứng đầu chính phủ/nội các. Hiểu một cách đơn giản thì vai trò của Tổng thống Trump tương đương với một chủ tịch nước/tổng thống (nguyên thủ) kiêm thủ tướng (lãnh đạo chính phủ), thế nên Việt Nam đã cử Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính chúc mừng.

Mặt khác, do tổng thống là lãnh đạo cao nhất của Mỹ, trong khi lãnh đạo cao nhất ở Việt Nam là tổng bí thư (đảng lãnh đạo toàn diện mà!). Đặc biệt, trong khoảng 10 năm trở lại đây, Việt Nam đã không ngừng thúc đẩy kênh quan hệ Tổng Bí thư – Tổng thống. Có thể dẫn chứng bằng chuyến thăm của (cố) Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Nhà Trắng hồi năm 2015; sau đó (cựu) Tổng thống Joe Biden đã điện đàm với ông Trọng và khi ông Biden thăm Hà Nội hồi năm 2023 thì đã hội đàm, nâng cấp quan hệ ngoại giao với Tổng Bí thư Trọng (chứ không phải với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng).

Tại Việt Nam, tổng bí thư được coi là nguyên thủ quốc gia trên thực tế (de facto), chứ không chỉ là người đứng đầu một chính đảng. Ông Tô Lâm gửi thư chúc mừng nguyên thủ Hoa Kỳ Donald Trump là vì lẽ đó.