|
Trong ṿng chưa đầy hai thập kỷ kể từ khi ra đời năm 2013 — bắt đầu từ một startup với tên PaloAltoDelivery, do Tony Xu cùng bạn bè ở đại học lập nên — DoorDash đă vươn lên trở thành nền tảng giao đồ ăn dẫn đầu tại Mỹ. Theo một bài phân tích gần đây từ tạp chí Fortune, công ty hiện được định giá khoảng 85 tỷ đô la — một con số khổng lồ thể hiện tầm ảnh hưởng và kỳ vọng mà thị trường đặt vào “ông vua giao đồ ăn”.
Cốt lơi giúp DoorDash chiến thắng không chỉ là may mắn hay thời cơ — mà là một chiến lược bài bản, tập trung vào dữ liệu, công nghệ và hiểu sâu nhu cầu người dùng, tài xế, và nhà hàng. Tony Xu từng nói rằng DoorDash xây dựng “catalog cho thế giới vật lư” — nghĩa là không chỉ giao thức ăn, mà quản lư toàn bộ hành tŕnh: từ bản đồ, đường đi, vị trí đỗ xe, cổng vào ṭa nhà nơi khách ở.
CATALOG CỦA THẾ GIỚI
Thị phần của DoorDash tại Mỹ là minh chứng cho ưu thế vượt trội: khoảng 60–68%, tức gấp hơn hai lần Uber Eats — đối thủ gần nhất. Điều này không chỉ cho thấy DoorDash chiếm ưu thế về số lượng đơn hàng, mà c̣n về độ phủ rộng: nơi đô thị, ngoại ô, vùng ven, khu dân cư – kể cả những nơi mà giao đồ ăn từng bị xem là không khả thi. Đây chính là một phần từ việc DoorDash không chỉ hướng đến các nhà hàng lớn ở trung tâm mà mở rộng mạng lưới tới hàng trăm ngàn nhà hàng nhỏ lẻ — đáp ứng nhu cầu thị trường rộng khắp.
Covid-19 chính là chất xúc tác để DoorDash bứt phá. Khi đại dịch bùng phát, nhiều người dân bị hạn chế ra ngoài, kèm theo nhu cầu giao tận nhà tăng vọt — DoorDash vốn đă mở rộng tại các khu ngoại ô và vùng ven trở nên lựa chọn hàng đầu. Đồng thời, công ty tận dụng nguồn lực sẵn có: các tài xế Uber, Lyft chuyển sang làm “dasher” để giao đồ ăn, giúp DoorDash mở rộng nhanh chóng mạng lưới giao hàng.
Một đ̣n bẩy khác khiến DoorDash vững vị trí là mô h́nh thành viên thuê bao DashPass — giúp giữ chân khách hàng trung thành. Người dùng DashPass được miễn phí giao hàng hoặc được giảm phí trên nhiều cửa hàng, khiến họ có xu hướng đặt nhiều đơn hơn, thường xuyên hơn.
Song song với đó, chiến lược marketing và mở rộng quy mô của DoorDash rất “khủng”: từ 2019 đến 2021, công ty chi hơn 3 tỷ USD cho marketing và sales — một khoản đầu tư lớn nhằm giành thị phần khi các đối thủ đang co lại hoặc chậm lại. Chính nhờ vậy mà từ vị trí khá xa sau khi thành lập, DoorDash vươn lên dẫn đầu vào khoảng năm 2019 — và giữ vững vị trí này cho đến hiện tại.
Không dừng lại ở “chỉ giao đồ ăn nhà hàng”, DoorDash hiện đang mở rộng phạm vi hoạt động: thêm các dịch vụ giao tạp hóa, hàng tạp, hàng tiện lợi; đồng thời chiếm lĩnh “last-mile delivery” — giao hàng đến tận cửa — với việc đầu tư công nghệ, mở rộng mạng lưới dashers, và cải thiện logistics.
Nhưng con đường phía trước không hề bằng phẳng. Việc mở rộng nhanh và đầu tư mạnh cũng mang theo rủi ro: chi phí cao, áp lực giữ lợi nhuận, chi phí marketing khổng lồ. Như Fortune nhấn mạnh, dù hiện tại DoorDash dẫn đầu, “không có đảng phái nào là an toàn” — ngành giao đồ ăn rất dễ biến động nếu người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, hoặc xuất hiện đối thủ mới sáng tạo hơn.
Với định hướng toàn cầu, công ty đă tiến hành các thương vụ lớn. Chẳng hạn, năm 2025, DoorDash đề xuất mua lại đối thủ châu Âu Deliveroo, nhằm mở rộng phạm vi hoạt động sang thị trường quốc tế — một bước đi cho thấy tham vọng biến DoorDash từ một nền tảng Mỹ thành player toàn cầu.
Thực tế cho thấy, với đội ngũ hơn 7 triệu người làm “dashers” trong năm 2024, và với hàng trăm ngàn nhà hàng, cửa hàng đối tác, DoorDash đă xây dựng mạng lưới khổng lồ biến mọi ngơ ngách của nước Mỹ thành lănh địa giao hàng. Dưới góc nh́n của Tony Xu và ban lănh đạo, DoorDash không chỉ là “ứng dụng giao đồ ăn” — mà là “hạ tầng logistics” mới cho cuộc sống hiện đại, một “catalog của thế giới vật lư” xoay quanh thực phẩm, tiện ích, đồ thiết yếu.
HÀNH TR̀NH KHỞI NGHIỆP
Quay trở lại hồi năm 2012, tại một dự án lớp học Stanford, Tony Xu – khi ấy đang theo học MBA – Andy Fang và Stanley Tang cùng bạn học Evan Moore đă thực hiện nghiên cứu với mục tiêu: giúp các doanh nghiệp nhỏ giải quyết vấn đề giao hàng. Sau khi phỏng vấn gần 200 chủ tiệm trong khu vực Palo Alto, họ phát hiện hầu hết đều từ chối đơn giao do thiếu tài xế. Vào năm 2013 ấy, chỉ có Domino’s và các nhà hàng Trung Quốc địa phương có thể nhận giao hàng.
“Lúc đó như một tia sáng lóe lên trong đầu tôi”, Tony Xu chia sẻ. Bộ ba sau đó lên ư tưởng thử nghiệm dịch vụ giao hàng tên PaloAltoDelivery.com , nguyên mẫu của DoorDash.
Bước ngoặt cho sự ra đời của DoorDash là vào mùa hè năm 2013. Đó là lúc họ phải đưa ra lựa chọn có nên tiếp tục dốc sức cho lần khởi nghiệp này không, hay chỉ coi đó là một dự án thực hiện khi ngồi trên ghế nhà trường? Cuối cùng, ba người họ đưa ra quyết định đổi tên công ty thành DoorDash và làm hết tất cả những ǵ có thể.
“Chúng tôi rất ăn ư với nhau. Tôi nghĩ một trong những điều giúp đội ngũ sáng lập của chúng tôi trở nên khác biệt là luôn tôn trọng giá trị người khác mang lại. Tony có kiến thức kinh doanh, trong khi thế mạnh của Stanley là sáng tạo sản phẩm”, Andy Fang chia sẻ.
“Chúng tôi đă tự đi giao hàng trăm đơn đầu tiên, kể cả lúc giữa đêm, hay tranh thủ ngay trong giờ học”, Tony Xu nói.
Chỉ 2 năm sau, Andy Fang và Stanley Tang được vinh danh trong Forbes Under 30, hạng mục công nghệ tiêu dùng. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn nguy hiểm với DoorDash bởi lúc này, các nhà đầu tư bắt đầu đặt câu hỏi liệu ứng dụng có khả năng sinh lời khi ngành này không có thêm những công ty mới để cạnh tranh. Các khoản đầu tư vào DoorDash dần ít đi, các nhà sáng lập phải thắt chặt chi tiêu, phân bổ lại nguồn vốn để duy tŕ hoạt động.
May mắn, đến cuối 2019, công ty vẫn huy động được hơn 2,5 tỷ USD từ các nhà đầu tư lớn như SoftBank, Sequoia Capital và Singapore GIC, theo CNBC. DoorDash lên sàn chứng khoán, c̣n Fang bước chân vào câu lạc bộ tỷ phú của thế giới.
Trả lời CNBC, Fang cho biết ngay cả ở giai đoạn hậu dịch bệnh, công ty vẫn ghi nhận mức tăng trưởng tốt. Sau khi thành công ở Mỹ, DoorDash bắt đầu mở rộng đến một số thị trường quốc tế như Đức, Nhật Bản.
“Chúng tôi làm việc không ngừng nghỉ để xây dựng một mạng lưới hậu cầu thông minh. Từng chi tiết nhỏ đều được đội ngũ vận hành quan tâm như tài xế giao hàng có thể đậu xe ở đâu trong thành phố, mất bao lâu để làm một chiếc pizza, hay một que kem có thể giữ lạnh được trong bao lâu... Mọi thứ đều được tính toán cẩn thận, đ̣i hỏi độ chính xác cao. Điều đó làm nên khác biệt giữa DoorDash và các ứng dụng giao đồ ăn khác", Fang nói. “Bước đầu tiên luôn là bước khó khăn nhất với những người quyết định dấn thân vào con đường kinh doanh. Với cá nhân tôi, kinh doanh là con đường tôi muốn theo đuổi và tôi nghĩ ḿnh có thể làm được. Tôi rất biết ơn cha mẹ tôi v́ tiếp thêm can đảm cho tôi bước ra khỏi vùng an toàn”.
Theo: Forbes, Fortune, CNBC
|
|
