Tính đến sáng 5/8, 2 nạn nhân cuối cùng trong số 9 người mất tích trong vụ ch́m tàu đă được t́m thấy. Công tác cứu hộ, cứu nạn kết thúc song hàng loạt câu hỏi lớn được đặt ra, cần được làm rơ.
Trong những ngày qua, ưu tiên hàng đầu là công tác cứu chữa các nạn nhân may mắn sống sót và t́m kiếm các nạn nhân mất tích. Điều kỳ diệu đă không xảy ra khi những hy vọng về sự sống sót đối với 9 nạn nhân không thành sự thật. Họ đă chết sau thời gian dài vật vă, không nơi bám víu giữa sóng biển.
Một số cuộc họp, đánh giá ban đầu tỏ vẻ hài ḷng với công tác cứu hộ cứu nạn. Những đánh giá đó có thể chủ quan khi đem so sánh số người được cứu sống (21) nhiều hơn so với số nạn nhân mất tích (9). Sự chênh lệch đó, tự hài ḷng là đă thành công. Thực ra, mất một mạng người, hẳn đă là sự thất bại.
Theo thông tin ban đầu, chiếc tàu H29-BP là 1 trong 3 con tàu (dạng ca nô) do công ty liên doanh tặng cho Bộ đội Biên pḥng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Tàu H29 – BP được sản xuất theo công nghệ mới nhất của Czech, bằng các vật liệu đặc biệt, có khả năng chống ch́m. Tàu có sức chuyên chở 12 người. Thế nhưng, món “quà tặng” ư nghĩa này có chút trục trặc và Bộ chỉ huy Bộ đội biên pḥng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phải đưa đi bảo dưỡng tại công ty cổ phần công nghệ Việt – Czech vào ngày 9/7. Phải chăng, món “quà tặng” này có vấn đề về chất lượng?
Chất lượng của 3 con tàu được tặng có vấn đề? (Ảnh: Đ́nh Thảo)
Tàu bảo dưỡng, sữa chửa, chưa được bàn giao th́ chiều 2/8, sau cuộc gọi từ lănh đạo Công ty cổ phần bến tàu du lịch Vũng Tàu Marina, ông Vũ Xuân Đào (Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Việt – Czech) đă đồng ư cho 3 chiếc tàu này rời “bệnh viện” để đi Tiền Giang đón các công nhân đang ăn cưới về Vũng Tàu. Điều này, nhiều ư kiến cho rằng, có lẽ ông Vũ Xuân Đào quá cả nể lănh đạo công ty du lịch Marina nên “mù quáng” đưa những chiếc tàu đang rệu ră đi đón người, bất chấp hiểm nguy ŕnh rập. Cũng có thể, đây là thương vụ, v́ một khoản tiền cho thuê hay lót tay nào đó mà ông Đào “nhắm mắt làm liều”?!.
Chẳng hiểu sao, con tàu đang sửa chữa, chưa đăng kiểm vẫn được Cảng vụ Hàng hải Bà Rịa – Vũng Tàu cho phép xuất bến. Để hậu quả của nó là cái chết tức tưởi của 9 con người. 21 nạn nhân được cứu sống, nhưng kư ức kinh hoàng những giây phút chiến đấu với tử thần, cũng không dễ nhạt phai.
Công tác cứu hộ, cứu nạn được xem là một thất bại lớn bởi việc huy động lực lượng tại chỗ chậm, 2 con tàu đi cùng nhiều khả năng bỏ mặc chiếc tàu ch́m. Sự việc xảy ra khoảng 19h đêm 2/8 nhưng măi đến 1h ngày 3/8 th́ tàu cứu hộ, cứu nạn mới tiếp cận, trong khi hiện trường vụ ch́m tàu chỉ cách đất liền khoảng 10km tới Cần Giờ và 20km tới Vũng Tàu, từ đất liền ra hiện trường bằng ca nô chỉ 10-20 phút, bằng tàu cá chỉ 40-50 phút. Vậy tại sao, hơn 5h đồng hồ sau, các lực lượng cứu hộ cứu nạn mới đến hiện trường? Phải chăng, chính sự chậm trễ đă để xảy ra hậu quả thảm khốc?
Ông Lê Văn Chiến, Giám đốc Cảng vụ hàng hải Bà Rịa – Vũng Tàu cho rằng việc ứng cứu chậm trễ là do người báo tin chậm và có ư giấu giếm, không cung cấp đầy đủ thông tin như vị trí tàu gặp nặn, số người hiện có trên tàu, hiện trạng kỹ thuật con tàu…
Trong “nhật kư cứu nạn” của Cảng vụ Hàng hải Bà Rịa – Vũng Tàu th́ lúc 21h ngày 2/8, đơn vị này mới nhận thông tin có tàu bị nạn ở Cần Giờ từ một người tên Nguyễn Ngọc Tuấn của Công ty du lịch Marina. Tuy nhiên, ông Tuấn không nói cụ thể về số người trên con tàu bị nạn, không nói rơ tọa độ và cũng không cho biết là sự việc đă xảy ra cách đó 2h đồng hồ.
Để xảy ra tổn thất về tính mạng con người là một thất bại (Ảnh: Đ́nh Thảo)
Cũng lúc 21h ngày 2/8, Trung Tâm phối hợp t́m kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 3 (Trung tâm 3) cũng tiếp nhận thông tin báo từ ông Tuấn. Trung tâm 3 liền thông báo, xác minh đến Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu, Bộ đội Biên pḥng Bà Rịa – Vũng Tàu… nhưng các đơn vị này cho biết chưa nhận được thông tin nào về vụ việc này.
Ông Phạm Hiển, Giám đốc trung tâm 3 cho biết, măi đến 22h cùng ngày, ông Tuấn mới thông báo rơ tọa độ nơi con tàu bị nạn. Thông tin đó ông Tuấn có được từ một người làm chung công ty đi trên con tàu khác báo lại sau khi đă vào bờ an toàn. “10 phút sau, chúng tôi đă điều tàu SAR 272 nhanh chóng ra hiện trường t́m kiếm người bị nạn”, ông Hiển nói. Phải chăng, 2 con tàu đi cùng phát hiện tàu H29-BP gặp nạn nhưng không ứng cứu hay kịp thời báo tin cứu nạn?
Ngay khi các đơn vị nhận tin ở TPHCM nhập cuộc t́m kiếm cứu hộ, cứu nạn th́ măi 22h45 ngày 2/8, Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu mới chính thức nhận được đơn yêu cầu cứu nạn từ ông Tuấn và triển khai lực lượng ra hiện trường.
Rơ ràng, công tác tiếp nhận, xử lư thông tin và triển khai cứu hộ, cứu nạn “có vấn đề”. Tuy nhiên, cũng có ư kiến cho rằng, lỗi chủ quan cũng xảy ra khi con tàu hết nhiên liệu, đang trôi tự do nhưng những người trên tàu tin có khả năng xử lư được nên báo tin khẩn chậm. Cũng có thể, v́ biết việc thuê – mượn tàu để “chở lậu”, chở quá người quy định, nếu báo tin th́ sẽ không hay nên một số người liên quan đang cố giấu thông tin để “tự xử lư”. Tuy nhiên, khi không xử lư được th́ phát tin khẩn cấp th́ mọi chuyện đă quá muộn.
Hiện nguyên nhân vụ tai nạn cũng như quy tŕnh xử lư thông tin, cứu hộ, cứu nạn đang được khẩn trương điều tra làm rơ.
(BDT)