Trong khi một số quan chức đang t́m cách phản đối một số chính sách nhất định, chuyên gia biên giới của Trump lại cảnh báo không nên cố gắng ngăn chặn chính quyền liên bang.
Tổng thống Donald Trump (R) cùng Thống đốc đắc cử của California Gavin Newsom nh́n vào thiệt hại do cháy rừng ở Paradise, California, vào ngày 17 tháng 11 năm 2018. Saul Loeb/AFP qua Getty Images
Các quan chức thực thi pháp luật hàng đầu ở một số tiểu bang đang xây dựng chiến lược ứng phó với các quyết định chính sách dự kiến từ chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump, trong khi một người được Nội các bổ nhiệm đă cảnh báo không nên can thiệp vào các kế hoạch nhập cư.
Các tổng chưởng lư của California, Washington, New York và New Jersey đều đă lên tiếng sẵn sàng đệ đơn kiện chính quyền Trump liên quan đến nhiều vấn đề kể từ Ngày bầu cử, bao gồm các kế hoạch trục xuất, bảo vệ môi trường và phá thai.
Trong khi các tổng chưởng lư tiểu bang thường tập trung vào các vấn đề trên toàn tiểu bang, họ bắt đầu thực hiện nhiều hành động liên bang hơn dưới chính quyền của Barack Obama, với 62 vụ kiện liên bang được đệ tŕnh.
Paul Nolette, phó giáo sư tại Đại học Marquette và giám đốc Trung tâm Chính phủ Les Aspin, phát biểu với The Epoch Times vào ngày 27 tháng 11 rằng: "Không bên nào thích [kiện tụng] khi họ nắm quyền, nhưng khi bạn không c̣n quyền lực, bạn thích nó và bạn sử dụng nó rất nhiều".
Các hành động chủ yếu tập trung vào đảng phái, với cả hai đảng đều thách thức các nhà lănh đạo quốc gia. Nolette cho biết các hành động tiếp theo được khuyến khích, v́ các cá nhân có thể nâng cao vị thế quốc gia của ḿnh trong khi đồng thời đẩy lùi quyền kiểm soát ở cấp liên bang.
Các tiểu bang thường sử dụng kết hợp nhiều chiến thuật để giải quyết các chính sách mà họ không đồng t́nh, bao gồm chặn việc thực thi, buộc các cơ quan tuân thủ luật lệ và tạo ra các chính sách thông qua kiện tụng và thỏa thuận với các tập đoàn và ngành công nghiệp tư nhân.
“Cho dù thắng hay thua, bạn thường tŕ hoăn việc thực hiện một chính sách trong nhiều tháng hoặc nhiều năm”, Nolette nói. “AG sẽ cố gắng tŕ hoăn càng nhiều càng tốt và việc kháng cáo sẽ mất rất nhiều thời gian”.
Xu hướng này tăng tốc đáng kể trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump - với 135 vụ kiện liên bang - và tiếp tục diễn ra trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng - với 129 vụ kiện được đệ tŕnh cho đến nay, bao gồm 66 vụ vào năm 2024, theo ghi nhận trong cơ sở dữ liệu của Nolette .
Theo tuyên bố từ các tổng chưởng lư, thống đốc và chính quyền mới, cả hai bên sẽ tận dụng những bài học kinh nghiệm trong nhiệm kỳ đầu của Trump để xây dựng các chiến lược tiếp theo trong bốn năm tới.
Theo Nolette, các tổng chưởng lư đang xem xét kế hoạch Dự án 2025 - mặc dù Trump đă nhiều lần tránh xa tài liệu này - và đă chuẩn bị sẵn các bản tóm tắt chi tiết để điền vào và nộp sau khi các hành động chính sách được thực hiện.
Trong khi các tiểu bang đă đạt được một số thành công trước chính quyền liên bang trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, đảng Cộng ḥa hiện đang kiểm soát Quốc hội, và ngành tư pháp bảo thủ hơn so với tám năm trước do 234 cuộc bổ nhiệm tư pháp của Trump - gần bằng con số trong bốn năm mà Obama bổ nhiệm trong tám năm.
Nolette cho biết: “Đó sẽ là một thách thức lớn đối với các Tổng chưởng lư đảng Dân chủ trong tương lai”.
Theo kết quả thăm ḍ, nhập cư và an ninh biên giới là mối quan tâm hàng đầu của hàng triệu người Mỹ, và dự kiến sẽ có vụ kiện tụng từ cả hai phía trong lĩnh vực này.
Nhóm của tổng thống đắc cử coi chiến thắng của ông là tín hiệu từ cử tri cho thấy các chính sách của ông cần phải giải quyết những vấn đề tác động đến quốc gia.
Karoline Leavitt, phát ngôn viên của nhóm chuyển giao Trump-Vance, cho biết trong email gửi cho The Epoch Times vào ngày 27 tháng 11: "Tổng thống Trump sẽ huy động mọi quyền lực liên bang và tiểu bang cần thiết để tiến hành chiến dịch trục xuất tội phạm bất hợp pháp, kẻ buôn ma túy và kẻ buôn người lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, đồng thời giảm chi phí cho các gia đ́nh".
“Người dân Mỹ đă bầu lại Tổng thống Trump với tỷ lệ áp đảo, trao cho ông nhiệm vụ thực hiện những lời hứa mà ông đă đưa ra trong chiến dịch tranh cử, như trục xuất tội phạm nhập cư và khôi phục sự vĩ đại của nền kinh tế. Ông sẽ thực hiện.”
Trump đă trả lời có cho một bài đăng trên ứng dụng Truth Social của ông, trong đó ám chỉ rằng khi trở lại nhiệm sở, ông sẽ ban bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia và sử dụng nguồn lực quân sự để trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp.
Người đứng đầu biên giới mới được bổ nhiệm của ông cho biết việc trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp nguy hiểm là ưu tiên an ninh quốc gia.
Hàng triệu cá nhân nhập cảnh trái phép vào đất nước này sẽ bị ṭa án ra lệnh trục xuất trong những năm tới,
phát biểu tại cuộc họp báo với Thống đốc Texas Greg Abbott vào ngày 26 tháng 11 sau khi đi thị sát biên giới.
"Nếu bạn để họ ở lại, bạn sẽ không bao giờ sửa được biên giới", Homan nói. "Đây là một quốc gia của luật pháp, và chúng tôi sẽ thực thi những luật đó".
Ông chỉ trích các thống đốc, bao gồm Gavin Newsom của California và JB Pritzker của Illinois, và các thị trưởng, bao gồm Michelle Wu của Boston và Mike Johnston của Denver, những người đă lên tiếng phản đối các chính sách nhập cư được đề xuất.
“Tôi đang gửi một thông điệp đến những người đă nói rằng họ sẽ cản đường chúng ta... đừng vượt qua ranh giới đó,” Homan nói. “Việc cố t́nh che giấu người nhập cư bất hợp pháp khỏi cơ quan di trú là một trọng tội. Đừng thử thách chúng tôi.”
Newsom phản ứng với chiến thắng của Trump bằng cách triệu tập phiên họp đặc biệt của Cơ quan lập pháp, dự kiến bắt đầu vào ngày 2 tháng 12.
“Những quyền tự do mà chúng ta trân trọng ở California đang bị tấn công, và chúng ta sẽ không ngồi yên,” thống đốc cho biết trong một tuyên bố . “California đă từng đối mặt với thách thức này trước đây, và chúng ta biết cách ứng phó. Chúng ta đă chuẩn bị, và chúng ta sẽ làm mọi thứ cần thiết để đảm bảo người dân California có được sự hỗ trợ và nguồn lực mà họ cần để phát triển.”
Lănh đạo Thượng viện tiểu bang cho biết phiên họp đặc biệt này là bước đệm hướng tới bảo vệ các giá trị và sự tiến bộ.
“California đă đi quá xa và đạt được quá nhiều thành tựu để có thể đầu hàng và chấp nhận viễn cảnh phản địa đàng của ông ta đối với nước Mỹ,” Chủ tịch Thượng viện Dân chủ tạm quyền Mike McGuire cho biết. “Đây là lư do tại sao chúng ta đang hành động nhanh chóng và đầu tư vào biện hộ pháp lư của ḿnh.”
Trong bản tuyên bố , Newsom yêu cầu các nhà lập pháp thảo luận về việc chuẩn bị cho các vụ kiện tụng trong tương lai và làm việc để dành kinh phí cho các vụ kiện thách thức chính quyền liên bang và chống lại các hành động của chính quyền này.
Trump cho biết sự phản đối của các nhà lănh đạo California đối với đề xuất của ông không v́ lợi ích tốt nhất của tiểu bang.
“[Newsom] đang sử dụng thuật ngữ 'Chống Trump' như một cách để ngăn chặn mọi điều tuyệt vời có thể được thực hiện để 'Làm cho California vĩ đại trở lại, nhưng tôi vừa giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử'”, ông viết trong bài đăng ngày 8 tháng 11 trên nền tảng mạng xă hội của ḿnh.
Tổng thống mới đắc cử cũng tuyên bố sẽ thúc đẩy việc yêu cầu nhận dạng cử tri trong các cuộc bầu cử, thách thức luật mới của California cấm các quy định về nhận dạng cử tri. Luật này đă bị chặn bởi một phán quyết gần đây của ṭa án.
“Ngoài ra, với tư cách là 'người đại diện' cho Hoa Kỳ về vấn đề bỏ phiếu và bầu cử, tôi sẽ yêu cầu rằng giấy tờ tùy thân của cử tri và bằng chứng về quyền công dân là một phần và thành phần cần thiết của quá tŕnh bỏ phiếu”, Trump viết trong cùng bài đăng.
Tổng chưởng lư California Rob Bonta cho biết văn pḥng của ông đă sẵn sàng khiếu nại bất kỳ hành vi sai trái nào từ chính quyền liên bang.
“Chúng tôi đă từng ở đây trước đây. Chúng tôi đă sống qua Trump 1.0,” ông nói. “Điều đó có nghĩa là chúng tôi sẽ không chùn bước vào tháng 1.”
Ông h́nh dung Golden State sẽ là tiểu bang dẫn đầu trong cuộc thảo luận về chính sách quốc gia sau khi người tiền nhiệm của ông dẫn đầu nỗ lực đệ tŕnh hơn 120 vụ kiện chống lại chính phủ trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump.
Bonta cho biết: “Bất kể chính quyền mới có dự định ǵ, California vẫn sẽ là ngọn hải đăng kiên định của hy vọng và sự tiến bộ mà nó vẫn luôn như vậy... là bản thiết kế cho sự tiến bộ mà cả nước nên hướng tới”.
Ông cho biết các cuộc thảo luận với quan chức ở các tiểu bang khác đă bắt đầu từ nhiều tháng trước cuộc bầu cử.
Bonta cho biết: “Sự chuẩn bị là liều thuốc giải tốt nhất và chúng tôi đă chuẩn bị cho điều này từ lâu rồi”.
Trong những ngày sau cuộc bầu cử, các thông điệp tương tự cũng được đưa ra từ thống đốc Kathy Hochul của New York và Phil Murphy của New Jersey cùng nhiều người khác.