Cuộc đối đầu giữa ông Trump với truyền thông Mỹ tăng nhiệt khi Tổng thống nhằm vào nguồn tài chính của các tờ báo, hãng tin lớn.
Trong tháng đầu tiên nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump dồn dập đưa ra các hành động nhằm vào giới truyền thông Mỹ và động thái mới nhất tập trung vào cắt giảm nhiều triệu USD ngân sách chính phủ dành cho các hãng tin, tờ báo hàng đầu.
Politico, báo điện tử chuyên về chính trị Mỹ, đang là tâm điểm cơn bão truyền thông xã hội, khi những người ủng hộ Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó có tỷ phú Elon Musk, đăng ảnh chụp màn hình cáo buộc Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) rót hơn 8 triệu USD vào tờ này, nhưng không đưa ra bằng chứng xác đáng nào.
Ông Trump phát biểu trong bữa tối với các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Mar-a-Lago ở Palm Beach ngày 7/2. Ảnh: AP
USAID là mục tiêu của chiến dịch cắt giảm nhân sự và tinh giản bộ máy chính phủ liên bang Mỹ do ông Musk thực hiện. Tỷ phú này là lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE), đơn vị tư vấn cho Tổng thống Mỹ.
Theo dữ liệu trên USAspending.gov, công cụ trực tuyến để theo dõi các khoản chi tiêu của chính phủ, các cơ quan liên bang Mỹ đã chi 8 triệu USD cho Politico, nhưng không phải để "tài trợ" cho tờ báo, mà đây là tiền sử dụng các dịch vụ trả phí của họ, trong đó có diễn đàn chính trị Politico Pro. Các khoản thanh toán từ USAID chỉ chiếm phần nhỏ trong số này.
Nhưng điều đó vẫn không ngăn được ông Trump cáo buộc vô căn cứ rằng hàng tỷ USD từ USAID và các cơ quan chính phủ khác đã được chuyển cho "các hãng tin giả như một khoản 'bồi hoàn' vì đã đưa tin tốt đẹp về đảng Dân chủ".
"Chúng tôi chưa từng nhận bất kỳ khoản ngân sách chính phủ nào, không trợ cấp, không hỗ trợ hay ưu đãi", Goli Sheikholeslami, giám đốc điều hành của Politico và John Harris, tổng biên tập báo, viết trong thông cáo gửi độc giả.
"Các cơ quan chính phủ đăng ký sử dụng dịch vụ của báo qua quy trình mua sắm công theo quy định, cũng giống như mua sắm bất kỳ công cụ nào giúp họ làm việc thông minh hơn, hiệu quả hơn. Số tiền này không phải là tiền trợ cấp, mà chỉ là giao dịch mua bán", thông cáo có đoạn.
Nhà Trắng tuyên bố sẽ hủy đăng ký sử dụng dịch vụ trả phí của Politico. Các hãng truyền thông khác cũng có nguy cơ mất đi nguồn thu hàng triệu USD nếu chính phủ Mỹ hủy thêm dịch vụ. Các nhà quan sát nhận định động thái này nhằm gây áp lực lên ngành báo chí vốn đối mặt khó khăn tài chính lâu nay.
"Kết quả của hành động vô nghĩa này là những người theo phong trào Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA) lại có lý do để vin vào khi muốn biện bạch cho những tin tức bất lợi cho ông Trump", Matt Gertz, chuyên gia từ tổ chức nghiên cứu cánh tả Media Matters, nói.
Brendan Carr, người đứng đầu Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) do ông Trump mới bổ nhiệm, đã ra lệnh điều tra đài NPR và PBS, động thái có thể nhằm cắt nguồn tài trợ liên bang cho các đài phát thanh, truyền hình này.
"Chính quyền mới dường như đang tăng tốc cuộc chiến trừng phạt giới truyền thông", Roy Gutterman, giáo sư Đại học Syracuse, nhận xét. "Đó không còn đơn thuần là những lời dọa suông".
Trong một động thái chưa từng có, chính quyền ông Trump tuyên bố 8 cơ quan truyền thông, trong đó có New York Times, Washington Post, CNN, NBC và NPR, phải chuyển khỏi văn phòng báo chí tại Lầu Năm Góc, để tạo không gian cho những hãng tin khác, gồm hai trang tin bảo thủ New York Post và Breitbart.
Hồi tháng 12/2024, ABC News đã đồng ý trả 15 triệu USD để dàn xếp vụ kiện mà ông Trump đệ đơn với lý do người dẫn chương trình nổi tiếng George Stephanopoulos của đài đã phỉ báng ông. Vụ dàn xếp được đánh giá là bước nhượng bộ lớn nhất của một cơ quan truyền thông lớn đối với ông Trump, người từng thất bại nhiều lần trong các vụ kiện tụng với truyền thông.
"Việc các cơ quan báo chí phải tự nhún mình trước ông Trump đang trở thành cảnh tượng quen thuộc tới nỗi gây cảm giác như một thứ được lên chương trình sẵn", Jameel Jaffer, giám đốc điều hành Viện Tu chính án thứ nhất thuộc Đại học Columbia, nhận xét.
Ông Trump hồi tháng 10/2024 đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở Texas, cáo buộc đài CBS đã chỉnh sửa bài phỏng vấn ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris trong chương trình 60 Minutes hồi đầu tháng đó. Ông cho rằng CBS đã "có các hành vi mang tính đảng phái và bất hợp pháp, can thiệp bầu cử và tác động đến cử tri bằng cách chỉnh sửa bài phỏng vấn", yêu cầu đài này bồi thường 10 tỷ USD.
CBS đã bác bỏ cáo buộc của ông Trump, cho rằng vụ kiện vô căn cứ. Tuy nhiên, sau khi ông Trump nhậm chức, FCC đã mở cuộc điều tra với CBS và buộc đài này phải giao nộp bản gốc cuộc phỏng vấn bà Harris. FCC có thẩm quyền cấp phép hoạt động cho các đài truyền hình địa phương ở Mỹ.
FCC hôm 5/2 công bố bản ghi đầy đủ của cuộc phỏng vấn, cho thấy CBS chỉ làm đúng những gì họ nói là biên tập nội dung một cách bình thường theo quy trình tác nghiệp, không có bất cứ hành động "mờ ám, xấu xa" nào như cáo buộc của ông Trump.
Dù vậy, thay vì khép lại sự việc, Chủ tịch FCC Brendan Carr lại đề nghị người dân "bình luận về sự việc" và kéo dài cuộc điều tra thêm ít nhất 6 tháng. Một số người cáo buộc Carr đang tìm cách "vũ khí hóa" FCC, một cơ quan quản lý nổi tiếng độc lập, nhằm phục vụ chiến lược "chống truyền thông" của ông Trump.
Tuy nhiên, trước những áp lực ngày càng tăng, Paramount, công ty mẹ của CBS, đang cân nhắc dàn xếp vụ kiện với ông Trump, trong thời điểm họ cần sự phê chuẩn của Tổng thống trong thương vụ sáp nhập với công ty giải trí Skydance.
