Nhiều tháng sau khi chính quyền Trump dừng tiếp nhận người tị nạn vào Hoa Kỳ, chương tŕnh dành cho những người chạy trốn chiến tranh hoặc đàn áp chính trị đă được khởi động lại — nhưng chỉ dành cho một nhóm: Người Nam Phi da trắng.
Các kế hoạch đang được tiến hành để đưa khoảng 60 người Afrikaner đến Sân bay quốc tế Dulles trên một chiếc máy bay thuê của Bộ Ngoại giao vào thứ Hai, với các quan chức liên bang và Virginia chuẩn bị tiếp nhận họ trong một cuộc họp báo mang tính nghi lễ, theo các tài liệu và email mà The Washington Post thu thập được, cũng như ba quan chức chính phủ nắm rơ về công tác chuẩn bị.
Những gia đ́nh đến, những người thuộc nhóm mà Tổng thống Donald Trump cho biết phải đối mặt với sự phân biệt chủng tộc, sau đó sẽ được tái định cư bên ngoài Virginia ở ít nhất bảy tiểu bang, theo những người nắm rơ về kế hoạch, những người đă nói chuyện với điều kiện giấu tên v́ họ không được phép chia sẻ thông tin chi tiết về công tác chuẩn bị.
“Chính phủ Hoa Kỳ đang ưu tiên tái định cư những người tị nạn Afrikaner, và [Văn pḥng Tái định cư Người tị nạn] đang phối hợp các dịch vụ để đảm bảo họ nhận được sự hỗ trợ cần thiết ngay từ những ngày đầu tiên khi họ đến,” Miro Marinovich, người giám sát Văn pḥng Chương tŕnh Người tị nạn tại Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, đă viết trong một email gửi cho các viên chức liên bang khác vào thứ Tư. “Chuyến bay đầu tiên của những người tị nạn Afrikaner dự kiến sẽ đến vào thứ Hai, ngày 12 tháng 5.”
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao không trả lời các câu hỏi về chuyến bay nhưng đă xác nhận trong một tuyên bố rằng các viên chức đại sứ quán đă "tiến hành phỏng vấn và xử lư" theo lệnh hành pháp của Trump vào tháng 2. Chỉ thị đó gửi đến các viên chức Nội các nhằm thúc đẩy việc tái định cư người Afrikaners thành người tị nạn do luật phân phối lại đất đai của Nam Phi mới được kư gần đây cho phép tịch thu tài sản mà không cần bồi thường trong một số trường hợp.
Người tị nạn là một nhóm người riêng biệt đă buộc phải rời bỏ quê hương sau khi họ bị ngược đăi hoặc sợ bị ngược đăi — thường là tử vong — do chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, chính trị hoặc tư cách thành viên của họ trong một nhóm xă hội cụ thể. Được thẩm tra kỹ lưỡng, họ đủ điều kiện được hưởng các dịch vụ của chính phủ và con đường trở thành công dân và thường phải đợi tới vài năm để được sàng lọc và xử lư trước khi đến Hoa Kỳ.
Theo dữ liệu của tổ chức, năm ngoái, không có người Nam Phi nào thuộc bất kỳ chủng tộc, dân tộc hay nhóm ngôn ngữ nào được Liên hợp quốc thẩm tra là đáp ứng các tiêu chí để được tái định cư thành người tị nạn.
Các viên chức Bộ Ngoại giao không nói lư do tại sao 60 người Afrikaner chuẩn bị đến vào thứ Hai lại được cấp quy chế tị nạn.
Tuyên bố của bộ cho biết các viên chức nói chung đang "ưu tiên xem xét việc tái định cư người tị nạn Hoa Kỳ cho những người Afrikaner là nạn nhân của sự phân biệt chủng tộc bất công". Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh và Nhà Trắng đă không trả lời các yêu cầu b́nh luận.
Việc những người Afrikaner lên kế hoạch đến bắt nguồn từ nỗ lực của Trump nhằm cân nhắc đến chính trị chủng tộc phức tạp của Nam Phi, nơi tỷ phú Elon Musk, cố vấn trước đây của ông giám sát việc cắt giảm chi tiêu liên bang lớn, đă lớn lên trong thời kỳ phân biệt chủng tộc.
Kể từ khi chế độ phân biệt chủng tộc kết thúc vào đầu những năm 1990, Nam Phi đă phải vật lộn với cách giải quyết cái bóng dài của chính sách phân biệt chủng tộc đă gieo rắc sự chia rẽ sâu sắc về chủng tộc trong nước trong hơn bốn thập kỷ.
Một trong những nỗ lực đó, luật phân phối lại đất đai được kư vào tháng 1 được gọi là Đạo luật Tịch thu, đă thúc đẩy Trump cắt giảm mọi viện trợ nước ngoài cho Nam Phi vào tháng 2. Ông tuyên bố mà không có bằng chứng rằng luật này — cho đến nay vẫn chưa dẫn đến bất kỳ vụ tịch thu đất đai nào — là một hành động phân biệt đối xử với chủ đất da trắng.
Trong lệnh hành pháp của ḿnh, Trump cũng chỉ đạo các quan chức Nội các "ưu tiên cứu trợ nhân đạo" cho người Afrikaner đang "thoát khỏi sự phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc do chính phủ bảo trợ".
Nhưng khi chính quyền hiện đang t́m cách cung cấp cho người Afrikaner nơi ẩn náu an toàn tại Hoa Kỳ — bao gồm thông qua một quy tŕnh được đẩy nhanh bỏ qua một số bước thông thường trong các thủ tục thẩm định lâu đời để tái định cư — th́ những nỗ lực của chính quyền sẽ dựa vào một hệ thống mà tổng thống đă thực sự xóa bỏ.
Tất cả những người tị nạn khác ngoài người Afrikaner — con cháu của những người định cư chủ yếu là người Hà Lan ở Nam Phi — về cơ bản đă không được đến kể từ tuần đầu tiên Trump nhậm chức. Nguồn tài trợ của chính phủ đă bị cắt giảm đối với một mạng lưới các nhóm phi lợi nhuận giúp họ thích nghi, buộc họ phải sa thải hoặc cho nghỉ việc hàng trăm người quản lư trường hợp hỗ trợ những người mới đến t́m việc làm, nhà ở và các khoản hỗ trợ khác của chính phủ.
Sau khi một số tổ chức này đệ đơn kiện nhằm đảo ngược lệnh đ́nh chỉ chương tŕnh, một thẩm phán liên bang tại Seattle hôm thứ Hai đă ra lệnh cho chính quyền Trump xử lư và tái định cư khoảng 12.000 người đă được chấp thuận đến, với các chuyến bay đă đặt trước, trước khi việc tái định cư bị dừng lại. Nhưng vẫn chưa rơ khi nào điều đó có thể xảy ra.
|