"Qun bi mặc cả" của Trung Quốc
Cc cuộc đm phn thương mại giữa Mỹ v Trung Quốc sẽ tiếp tục vo thứ Ba (10/6) tại London, trong bối cảnh hai bn nỗ lực duy tr thỏa thuận đnh chiến tạm thời đạt được hồi thng trước.
Tổng thống Donald Trump đ cho php nhm đm phn thương mại do Bộ trưởng Ti chnh Scott Bessent dẫn đầu nới lỏng một số hạn chế xuất khẩu đối với hng ha Mỹ sang Trung Quốc. Cc hạn chế ny trước đ được p đặt v l do an ninh quốc gia, theo ba nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết với CNN.
Để đổi lấy việc nới lỏng hoặc dỡ bỏ ngay lập tức một số biện php kiểm sot xuất khẩu, Mỹ yu cầu Trung Quốc xuất khẩu một khối lượng lớn vật liệu đất hiếm.
Tại Nh Trắng, Tổng thống Donald Trump cho biết ng "chỉ nhận được những bo co tốt" về cc cuộc thảo luận. "Chng ti đang lm tốt với Trung Quốc. Trung Quốc khng dễ dng," ng ni hm 9/6. "Chng ti muốn Trung Quốc mở cửa".
Pht biểu sau ngy đm phn đầu tin, Bộ trưởng Ti chnh Scott Bessent ni với cc phng vin rằng hai bn đ c một "cuộc họp tốt đẹp". Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đnh gi cc cuộc thảo luận l "c kết quả", theo đi truyền hnh nh nước Trung Quốc CGTN.
Tại London, pha Mỹ c Bộ trưởng Ti chnh Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick v Đại diện Thương mại Jamieson Greer. Phi đon Trung Quốc do Ph Thủ tướng H Lập Phong dẫn đầu, cng Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đo v Trưởng đon đm phn thương mại L Thnh Cương.
Vo thng 5, hai bn đ nhất tr giảm mạnh thuế quan đối với hng ha song phương trong thời hạn ban đầu l 90 ngy, tạo ra bầu khng kh lạc quan. Tuy nhin, tm l nhanh chng xấu đi do vấp phải hai điểm bế tắc chnh: Sự kiểm sot của Trung Quốc đối với cc khong sản đất hiếm v khả năng tiếp cận cng nghệ bn dẫn c nguồn gốc từ Mỹ.
Cc chuyn gia nhận định rằng Bắc Kinh kh c khả năng từ bỏ quyền kiểm sot chiến lược đối với cc khong sản thiết yếu, vốn đng vai tr quan trọng trong sản xuất thiết bị điện tử, phương tiện giao thng v hệ thống quốc phng.
"Sự kiểm sot của Trung Quốc đối với nguồn cung đất hiếm đ trở thnh một cng cụ được hiệu chỉnh nhưng đầy quyết đon để gy ảnh hưởng chiến lược", Robin Xing, nh kinh tế trưởng về Trung Quốc của Morgan Stanley, viết trong một bo co nghin cứu ngy 9/6. "Việc Trung Quốc gần như độc quyền chuỗi cung ứng c nghĩa l đất hiếm sẽ tiếp tục l một con bi mặc cả quan trọng trong cc cuộc đm phn thương mại".
Kể từ sau cc cuộc đm phn tại Geneva, Tổng thống Trump đ co buộc Bắc Kinh cố tnh ngăn chặn xuất khẩu đất hiếm, đồng thời cng bố thm cc biện php hạn chế lin quan đến chip v đe dọa thu hồi thị thực Mỹ đối với sinh vin Trung Quốc. Những động thi ny đ vấp phải phản ứng gay gắt từ pha Trung Quốc, nơi coi hnh động của Washington l sự vi phạm cc cam kết thương mại đ đạt được trước đ.
Những g Mỹ sẵn sng từ bỏ
Kevin Hassett, Gim đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNBC ngy 9/6 rằng chnh quyền Tổng thống Trump c thể sẽ nới lỏng cc hạn chế đối với một số loại vi mạch m Trung Quốc xem l thiết yếu cho ngnh sản xuất của nước ny. Tuy nhin, Mỹ sẽ vẫn duy tr cc biện php kiểm sot đối với những chip "rất, rất cao cấp của Nvidia" loại chip c khả năng cung cấp năng lượng cho cc hệ thống tr tuệ nhn tạo, ng ni thm.
Chnh quyền cựu Tổng thống Joe Biden từng cắt đứt quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với hầu hết cc chip AI v l do an ninh quốc gia, v chnh quyền hiện tại của Tổng thống Trump vẫn giữ nguyn cc hạn chế đ.
ng Hassett gọi đất hiếm l một điểm nghẽn rất quan trọng v cảnh bo rằng cc biện php kiểm sot xuất khẩu của Trung Quốc c thể gy gin đoạn nghim trọng cho cc doanh nghiệp Mỹ, bao gồm cả cc hng sản xuất t.
Trong khi đ, cc quan chức Trung Quốc by tỏ sự bất bnh trước việc Mỹ vẫn duy tr kiểm sot xuất khẩu đối với một số mặt hng m họ cho l t nhạy cảm hơn nhưng vẫn đng vai tr quan trọng, chẳng hạn như kh etan dng trong chất lm lạnh v một số cng nghệ lin quan đến chip.
Mỹ cũng dần mất kin nhẫn trước sự phản đối của Trung Quốc trong việc cung cấp cc vật liệu đất hiếm quan trọng thnh phần thiết yếu trong nhiều thiết bị điện tử. Trung Quốc hiện chỉ cấp php xuất khẩu một số loại đất hiếm theo từng trường hợp cụ thể.
Tuy nhin, vo ngy 7/6, Bắc Kinh c dấu hiệu muốn giảm căng thẳng. Một người pht ngn của Bộ Thương mại Trung Quốc, cơ quan chịu trch nhiệm gim st kiểm sot xuất khẩu, cho biết họ đ "ph duyệt một số lượng đơn xin tun thủ nhất định".
"Trung Quốc sẵn sng tăng cường hơn nữa trao đổi v đối thoại với cc quốc gia lin quan về kiểm sot xuất khẩu để tạo điều kiện cho hoạt động thương mại tun thủ," người pht ngn ni thm.
Trước đ, vo thng 4, khi căng thẳng thương mại giữa hai nước leo thang theo hướng đối đầu, Trung Quốc đ p dụng chế độ cấp php mới đối với bảy loại khong chất đất hiếm v một số loại nam chm. Theo đ, cc nh xuất khẩu phải xin ph duyệt cho từng l hng v nộp ti liệu để xc minh mục đch sử dụng cuối cng của cc vật liệu ny.
Sau thỏa thuận đnh chiến thương mại đạt được tại Geneva, chnh quyền Tổng thống Trump kỳ vọng Trung Quốc sẽ dỡ bỏ cc hạn chế đối với cc khong sản đất hiếm. Tuy nhin, việc Bắc Kinh tr hon trong qu trnh ph duyệt đ gy ra sự thất vọng đng kể trong Nh Trắng, theo CNN.
Đất hiếm l một nhm gồm 17 nguyn tố, phn bố rộng ri hơn cả vng v c thể tm thấy ở nhiều quốc gia, trong đ c Mỹ. Tuy nhin, qu trnh khai thc v chế biến đất hiếm rất kh khăn, tốn km v gy nhiễm mi trường. Trung Quốc hiện kiểm sot khoảng 90% hoạt động chế biến đất hiếm ton cầu.
Phng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc cho biết ngy 6/6 rằng một số nh cung cấp Trung Quốc cho cc cng ty Mỹ đ nhận được giấy php xuất khẩu c thời hạn su thng. Theo Reuters, hai nguồn tin xc nhận rằng cc nh cung cấp cho cc hng t lớn của Mỹ bao gồm General Motors, Ford v Stellantis (hng sản xuất xe Jeep) đ được cấp giấy php xuất khẩu tạm thời ko di đến su thng.
D Trung Quốc c thể đẩy nhanh tốc độ ph duyệt giấy php nhằm giảm căng thẳng ngoại giao, khả năng tiếp cận ton cầu đối với khong sản đất hiếm từ Trung Quốc nhiều khả năng sẽ vẫn bị hạn chế hơn so với thời điểm trước thng 4. Đ l nhận định trong bo co nghin cứu cng bố hm thứ Su của Leah Fahy, nh kinh tế chuyn về Trung Quốc, cng cc chuyn gia tại Capital Economics cng ty tư vấn c trụ sở tại London.
Bản ghi ch viết: Bắc Kinh đ trở nn quyết đon hơn trong việc sử dụng kiểm sot xuất khẩu như một cng cụ nhằm bảo vệ v củng cố vị thế ton cầu của mnh trong cc lĩnh vực chiến lược ngay cả trước khi Tổng thống Trump tăng thuế đối với Trung Quốc trong năm nay.
VietBF@ Sưu tập
|
|