ình trạng bị quay lén cảnh nhạy cảm và phát tán lên các trang web khiêu dâm được cho từng xảy ra với nhiều khách hàng khác của tiệm photobooth P. ở Hà Nội.
Trao đổi với Tri Thức - Znews ngày 6/11, ông N.D.T. cho biết ngay khi phát hiện sự việc, gia đình ông đã tới công an phường Bạch Mai trình báo hôm 25/10 và làm việc với tiệm photobooth P.
Theo ông T., ngoài con gái ông và người bạn đi chung, gia đình ông còn phát hiện hình ảnh quay lén của hơn 20 nạn nhân khác trên trang web người lớn. Riêng con gái ông bị phát tán khoảng 25 clip.
"Tất cả hình ảnh đều có cùng góc quay trong căn phòng đó, chứng tỏ được quay từ cùng chiếc camera của tiệm", ông nói, đặt câu hỏi về trách nhiệm của tiệm photobooth.
Bức xúc
Ông T. phẫn nộ trước sự việc khi con gái ông và các nạn nhân đều ở độ tuổi rất trẻ, hiện bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề. Ông hy vọng cơ quan chức năng sớm điều tra ra kẻ phát tán các hình ảnh và truy cứu trách nhiệm thích đáng những người liên quan.
Linh và bạn bị phát tán cảnh thay đồ ở tiệm chụp ảnh trên web đen.
Trước đó, Mai Linh (nhân vật yêu cầu đổi tên để bảo vệ sự riêng tư), con gái ông T., kể cô và 3 người bạn đến tiệm photobooth P. trên phố Bạch Mai hôm 23/9. Khi tới nơi, nhóm được nhân viên hỏi: "Từng chụp hình tại đây bao giờ chưa?" song không có chỉ dẫn gì thêm hay nhắc phải thay đồ ở đâu.
"Ban đầu, tôi vào phòng đó chỉ để làm tóc trước khi chụp, nhưng thấy bạn thay đồ nên cũng thay theo. Trước đó, tôi cũng thấy khách khác làm vậy nên nghĩ đây là phòng thay đồ riêng tư", cô kể, nói thêm bên ngoài phòng còn đề chữ "fitting room" (mang ý nghĩa phòng thử đồ) rất dễ gây nhầm lẫn.
Linh xác nhận bên trong phòng có dán tờ giấy thông báo đây không phải khu vực thay đồ, song bị che khuất bởi một chiếc đèn của studio, khó phát hiện. Cô cũng nhận một phần lỗi về mình khi chủ quan, không quan sát thật kỹ căn phòng.
Khi sự việc lan truyền trên mạng xã hội, fanpage của tiệm photobooth đăng tải bài viết giải thích. Theo đó, tiệm khẳng định "camera đã bị một bên thứ 3 hack và lan truyền nhằm mục đích xấu". Khi nhận được thông tin, đơn vị này cho biết đã làm việc với bộ phận IT và cơ quan công an để gỡ clip xuống.
Theo giải thích, căn phòng xảy ra sự việc là phòng công cộng phục vụ việc chỉnh trang tóc tai, thử đồ và khoác đồ, đồng thời có gắn biển thông báo khách không được cởi, thay đồ tại đây. Tiệm có nhà vệ sinh bên ngoài phục vụ khách có nhu cầu thay đồ.
Trách nhiệm pháp lý
Chia sẻ với Tri Thức - Znews, luật sư Hoàng Hà, Đoàn luật sư TP.HCM, cho biết dựa trên các thông tin từ nạn nhân và thông báo giải thích từ tiệm ảnh, ông nhận định đây là một vụ việc nghiêm trọng, xâm phạm trực tiếp đến quyền nhân thân của nạn nhân, cụ thể là quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và quyền của cá nhân đối với hình ảnh, được pháp luật Việt Nam bảo vệ.
Những quyền này được quy định tại Điều 32 (Quyền của cá nhân đối với hình ảnh), Điều 38 (Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình) tại Bộ luật Dân sự 2015 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ngoài ra còn có một số điều trong Bộ luật Hình sự nhằm bảo vệ quyền riêng tư của mỗi người.
Theo luật sư Hà, pháp luật hiện nay quy định việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh từ hoạt động thu âm, thu hình mà vi phạm đời sống riêng tư là vi phạm pháp luật. Trong vụ việc này, có hai nhóm đối tượng với các hành vi vi phạm khác nhau:
- Thứ nhất: Tiệm chụp ảnh đã có hành vi lắp đặt camera an ninh tại một khu vực có thể bị hiểu nhầm là phòng thay đồ riêng tư (có dán chữ "fitting room", có rèm che).
- Thứ hai: Những kẻ phát tán đã thực hiện hành vi xâm nhập trái phép vào hệ thống camera (nếu đúng như tiệm chụp ảnh nói) và đã phát tán các hình ảnh, clip nhạy cảm này lên mạng xã hội và web đen. Đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có dấu hiệu của tội phạm hình sự.
“Ngay cả khi tiệm giải thích đây là phòng công cộng thì việc lắp camera ở một nơi mà khách hàng (đặc biệt là nữ) có các hoạt động chỉnh trang, thay, thử đồ... là hành vi thu thập hình ảnh ở nơi riêng tư mà không có sự đồng ý rõ ràng, hoặc đã không cảnh báo đủ rõ ràng, dẫn đến vi phạm”, vị luật sư nhấn mạnh.
Theo luật sư, tiệm photobooth phải chịu những trách nhiệm nhất định trong vụ việc.
Đối với trách nhiệm của tiệm chụp ảnh, luật sư cho biết dù tiệm khẳng định mình là nạn nhân bị hack camera, họ vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý liên quan đến vụ việc, xuất phát từ nghĩa vụ của một bên cung cấp dịch vụ.
Thứ nhất là trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo Bộ luật Dân sự. “Đây là trách nhiệm rõ ràng nhất. Tiệm đã thừa nhận trong thông báo ngày 5/11 rằng: ‘Việc bố trí và cảnh báo chưa được truyền thông đủ rõ ràng, để khách hàng hiểu nhầm hoàn toàn là trách nhiệm của P.’”.
Nạn nhân đã chịu thiệt hại (tổn thất về tinh thần, bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề, lo lắng, bất an, bị xâm phạm danh dự, nhân phẩm). Vì vậy tiệm phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi của mình gây ra theo quy định tại theo Điều 584, 592 Bộ luật dân sự 2015.
Thứ hai là trách nhiệm bảo vệ khách hàng: Khi cung cấp dịch vụ, tiệm chụp ảnh có nghĩa vụ đảm bảo an toàn về tài sản và thân thể, danh dự, nhân phẩm cho khách hàng. Việc lắp camera ở vị trí nhạy cảm và không có cảnh báo rõ ràng là một sự vi phạm nghĩa vụ này.
Về trách nhiệm bảo mật dữ liệu (theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP): Với tư cách là bên thu thập dữ liệu cá nhân (hình ảnh khách hàng qua camera), tiệm chụp ảnh là bên kiểm soát dữ liệu. Vì vậy tiệm phải có nghĩa vụ áp dụng các biện pháp bảo mật đủ mạnh để bảo vệ dữ liệu đó. Việc cho rằng bị hack không miễn trừ trách nhiệm nếu hệ thống bảo mật của họ quá yếu kém, không tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh mạng cơ bản.
Tiệm chụp ảnh có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin cá nhân mà không được sự đồng ý của chủ thể, hoặc không đảm bảo an toàn dữ liệu, theo các quy định tại Nghị định 15/2020/NĐ-CP (về xử phạt trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, CNTT) và Nghị định 13/2023/NĐ-CP (về bảo vệ dữ liệu cá nhân).
Trách nhiệm hình sự (nếu có) đối với tiệm chụp ảnh khó chứng minh hơn, phụ thuộc vào kết luận của cơ quan điều tra. Nếu có bằng chứng cho thấy nhân viên hoặc chủ tiệm cố ý trích xuất và làm lộ, lọt hình ảnh (thay vì "bị hack"), họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Làm nhục người khác" (Điều 155 BLHS) hoặc "Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy" (Điều 326 BLHS). Tuy nhiên, nếu chỉ là lỗi "vô ý" (bảo mật kém dẫn đến bị hack), trách nhiệm chính sẽ là dân sự.
Về giải thích của tiệm chụp ảnh, dưới góc độ pháp lý, thông báo này được soạn thảo rất cẩn trọng, cầu thị và thể hiện sự chuyên nghiệp trong xử lý khủng hoảng. Văn bản này đã phù hợp ở nhiều điểm quan trọng nhưng vẫn còn một số điểm chưa thực sự đầy đủ mà phía nạn nhân cần làm rõ.
Thông báo này là một bằng chứng rất có lợi cho phía nạn nhân vì nó chứa đựng sự thừa nhận trách nhiệm rõ ràng từ phía tiệp chụp ảnh.
Gia đình Mai Linh nên lưu giữ thông báo này cẩn thận (chụp màn hình, lưu link). Sử dụng thông báo này làm cơ sở để làm việc trực tiếp với tiệm chụp ảnh.Yêu cầu một thỏa thuận chính thức bằng văn bản, trong đó phải làm rõ các cam kết của tiệm chụp ảnh, đặc biệt là phải bổ sung các điều khoản về chi trả chi phí điều trị tâm lý (nếu có) cho nạn nhân.
Bồi thường một khoản tiền thỏa đáng để bù đắp tổn thất tinh thần mà Mai Linh và bạn của cô đã phải gánh chịu. Thông báo của tiệm chụp ảnh là một bước đi đầu tiên phù hợp nhưng nó chưa phải là điểm kết thúc. Quá trình đàm phán về mức bồi thường cụ thể mới là điều quan trọng nhất để bảo vệ quyền lợi của nạn nhân.
VietBF@ sưu tập
