Hàng triệu người Trung Quốc đổ xô thi công chức để giành 'bát cơm sắt'

[goodidea]

Kỳ thi công chức Trung Quốc năm 2026 vừa diễn ra trong 2 ngày 29-30.11 với khoảng 3,7 triệu ứng viên đăng ký dự thi.

Cuộc chiến giành "bát cơm sắt"
Theo tờ The Guardian, tổng cộng có khoảng 3,7 triệu ứng viên đã vượt qua vòng kiểm tra điều kiện để tham gia kỳ thi công chức Trung Quốc vào cuối tuần qua.

Với 38.100 chỉ tiêu nhân sự mới ở các cơ quan nhà nước, trung bình sẽ có 98 người cạnh tranh một vị trí. Trong đó, công việc nhân viên xuất nhập cảnh tại thành phố Thụy Lệ ở phía tây nam tỉnh Vân Nam, giáp biên giới Myanmar, ghi nhận có đến 6.470 ứng viên đủ điều kiện muốn ứng tuyển vào vị trí này.


Tại một ga tàu đông đúc ở Bắc Kinh, Trung Quốc

Ảnh: Ngọc Mai

Kỳ thi năm nay cũng đánh dấu lần đầu tiên Trung Quốc phá "lời nguyền tuổi 35", mở rộng giới hạn độ tuổi cho một số vị trí tuyển dụng. Theo đó, người dự thi phải nằm trong độ tuổi từ 18 đến 38, thay vì đến 35 tuổi như trước đây. Đối với những ai có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ, độ tuổi tối đa được dự thi sẽ tăng từ 40 lên 43.

Dù việc nâng độ tuổi dự thi giúp giảm bớt áp lực cho những lao động lớn tuổi, nhưng điều này lại khiến cho những người trẻ lo lắng.

Chị Alice Xu, cử nhân luật đang ôn thi công chức sau khi không tìm được việc tại ngân hàng và các doanh nghiệp nhà nước, chia sẻ với tờ South China Morning Post: "Tỷ lệ chọi cho mỗi vị trí ngày càng cao. Các ứng viên lớn tuổi dày dạn kinh nghiệm sẽ có nhiều lợi thế hơn so với những sinh viên mới ra trường như chúng tôi".

Tính đến tháng 9 năm nay, tỷ lệ thất nghiệp đối với lực lượng lao động nói chung ở Trung Quốc là 5,1%. Tỷ lệ này ở nhóm tuổi 16 đến 24, không tính sinh viên đại học, là 17,7%, theo tờ The Guardian.

Kể từ sau đại dịch Covid-19, tình hình kinh tế đầy biến động khiến ngày càng nhiều người muốn làm công chức, nghề nghiệp tuy có mức lương thấp nhưng được xem là ổn định và ít rủi ro mất việc. Vì vậy, người Trung Quốc thường ví von thi công chức giống như tranh giành "bát cơm sắt" để ám chỉ một công việc ổn định trọn đời.

Lao động "về bờ"

Trong những năm Trung Quốc bắt đầu cải cách và mở cửa, việc rời bỏ biên chế nhà nước và dấn thân vào thương trường, mở công ty riêng hoặc làm việc trong các doanh nghiệp tư nhân được gọi là "xiahai", tức "xuống biển", ám chỉ quyết định liều lĩnh nhưng rộng mở cơ hội làm giàu. Giờ đây, người ta lại nói đến "shangan", tức "lên bờ", để chỉ việc thi đỗ vào lĩnh vực công vốn ổn định và an toàn hơn, theo tờ The Guardian.

Ông George Magnus, nhà kinh tế học, trợ lý nghiên cứu tại Viện Trung Quốc của Đại học Oxford (Anh), cho biết: "Trong một thập niên qua, cơ cấu nghề nghiệp của thị trường việc làm Trung Quốc đã có những chuyển dịch đáng kể. Từ các công việc trả lương cao, đòi hỏi kỹ năng cao trong lĩnh vực sản xuất và xây dựng, nhiều người dần chuyển sang các công việc có lương thấp, kỹ năng thấp thuộc nền kinh tế phi chính thức. Ở lĩnh vực này, phúc lợi và lương hưu thường không có hoặc rất bấp bênh, còn các cam kết hợp đồng thì lỏng lẻo".

"Vì vậy, với hơn 12 triệu sinh viên sắp bước vào thị trường lao động, những công việc nhà nước ổn định được ưa chuộng là hoàn toàn dễ hiểu", ông Magnus nhấn mạnh.

VietBF@sưu tập