Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vốn nổi tiếng với cách điều hành thiên về đồng thuận đang đối mặt nguy cơ chia rẽ sâu sắc trong các cuộc họp về chính sách lãi suất sắp tới. Điều này có nguy cơ gây nhiễu loạn thị trường, làm suy yếu thông điệp chính sách tiền tệ và thậm chí thổi bùng lo ngại về mức độ độc lập của Fed trước sức ép chính trị.
Từ mùa hè năm nay, Fed bắt đầu đối mặt với thế tiến thoái lưỡng nan, tốc độ giảm lạm phát đang chững lại, trong khi thị trường lao động có dấu hiệu suy yếu. Hai mục tiêu kinh tế quan trọng kiểm soát lạm phát ở mức 2% và đảm bảo việc làm tối đa, đây là lần đầu tiên rơi vào xung đột rõ rệt. Tình hình càng phức tạp hơn khi chính phủ Mỹ đóng cửa trong 43 ngày, khiến các dữ liệu kinh tế thiết yếu bị trì hoãn.
Trước thềm cuộc họp ngày 9-10/12, các thành viên Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) gần như đã hình thành hai phe đối lập, phe kêu gọi cắt giảm lãi suất để hỗ trợ thị trường việc làm và phe cảnh báo rằng nới lỏng chính sách quá sớm sẽ thổi bùng lạm phát quay trở lại.
Theo các nguồn tin, cuộc họp tháng này gần như chắc chắn sẽ xuất hiện nhiều phiếu bất đồng, bất kể Fed quyết định thế nào về lãi suất. Có tới 5 trong số 12 thành viên có quyền biểu quyết bày tỏ lo ngại hoặc phản đối việc tiếp tục cắt giảm lãi suất; trong khi một nhóm thuộc Hội đồng Thống đốc tại Washington lại muốn lãi suất giảm sâu hơn nữa.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vốn nổi tiếng với cách điều hành thiên về đồng thuận đang đối mặt nguy cơ chia rẽ sâu sắc trong các cuộc họp về chính sách lãi suất sắp tới. Ảnh: Mint.
Thống đốc Fed Christopher Waller nhận định rằng cuộc họp tháng 12 có thể sẽ ghi dấu mức độ “phi đồng thuận” cao nhất trong nhiều năm qua. Từ năm 1990 đến nay, chỉ có 9 cuộc họp của FOMC ghi nhận từ ba phiếu bất đồng trở lên.
Chủ tịch Fed Jerome Powell đến nay không tiết lộ rõ lập trường của mình về kỳ họp sắp tới. Tuy vậy, Chủ tịch Fed New York John Williams - người giữ vai trò Phó Chủ tịch FOMC - đã ám chỉ rằng vẫn còn “dư địa để giảm chi phí vay” trong ngắn hạn, khiến thị trường nghiêng về dự đoán Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm. Với dự báo này, một số chuyên gia cho rằng đây có thể là giải pháp dung hòa, với điều kiện là Fed phát tín hiệu rằng các đợt cắt giảm tiếp theo sẽ tạm dừng nếu tình hình kinh tế không xấu đi.
Nhiều thành viên FOMC vốn phản đối cắt giảm lãi suất nói họ vẫn để ngỏ khả năng thay đổi quan điểm. Trong khi đó, ông Waller - người đã thúc đẩy việc giảm chi phí vay từ khi xuất hiện dấu hiệu chững lại trên thị trường lao động cho rằng mọi quyết định sau tháng 12 sẽ phụ thuộc vào lượng dữ liệu kinh tế lớn sắp được công bố khi các cơ quan thống kê theo kịp tiến độ sau thời gian chính phủ đóng cửa.
Chủ tịch Fed bang Chicago Austan Goolsbee cho biết ông sẵn sàng xem xét lập trường của mình dựa trên lập luận chính thức được đưa ra trong bản tuyên bố chính sách. Theo ông, điều quan trọng nhất là tìm được mức đồng thuận đủ rộng, thay vì trái ngược quan điểm.
Chủ tịch Fed Richmond Thomas Barkin cho rằng việc quá tập trung vào “phe thuận - phe chống” có thể khiến người phản đối đánh mất vai trò chính sách. Ông nhấn mạnh rằng trong nhiều trường hợp, việc giữ quan điểm khác biệt không quan trọng bằng khả năng duy trì ảnh hưởng lên định hướng chung của ủy ban. Waller hiện là một trong những ứng viên tiềm năng của Tổng thống Donald Trump cho vị trí Chủ tịch Fed nhiệm kỳ tới.
Nghiên cứu mới đây của Fed Chicago cho thấy các phát biểu của giới chức Fed tạo ảnh hưởng lên thị trường mạnh mẽ hơn khi chúng phù hợp với lập trường của Chủ tịch Fed. Khi các quan điểm được truyền tải theo nhiều hướng khác nhau, tác động chính sách sẽ suy giảm.
Các chuyên gia tài chính nhận định rằng cuộc họp tháng 12 có thể trở thành “ác mộng” cho thị trường lãi suất và các tài sản rủi ro, vốn đang tìm kiếm sự rõ ràng từ Fed về lộ trình chính sách trong 12 đến 18 tháng tới.
Dù vậy, Fed vẫn được đánh giá là trung dung nếu so với các ngân hàng trung ương lớn khác. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) gần như luôn đạt đồng thuận cao, trong khi Ngân hàng Anh (BoE) lại thường xuyên chia phiếu và từng nhiều lần bỏ phiếu 5-4 về lãi suất trong năm nay.
Tại Fed, các phiếu bất đồng từ lâu không phải là điều hiếm thấy, đặc biệt dưới thời Bernanke và Yellen. Tuy nhiên, phần lớn các phiếu “chống” đến từ Chủ tịch các Fed khu vực, những người luân phiên quyền biểu quyết chứ không phải từ các Thống đốc tại Washington. Mô hình này đang thay đổi từ thời ông Donald Trump, khi nhiều người do ông bổ nhiệm bắt đầu thúc đẩy xu hướng giảm lãi suất mạnh hơn.
Khi nhiệm kỳ Chủ tịch của Jerome Powell kết thúc vào tháng 5 tới và ông Trump thể hiện rõ mong muốn gia tăng ảnh hưởng tại Fed, giới phân tích lo ngại rằng mâu thuẫn giữa các Chủ tịch Fed khu vực và 7 Thống đốc tại Washington có thể leo thang.
Chuyên gia Vincent Reinhart tại BNY Investments dự báo rằng triển vọng chính sách năm 2026 sẽ phụ thuộc phần lớn vào yếu tố chính trị, với câu hỏi trọng tâm là khi nào Nhà Trắng sẽ nắm đa số trong Hội đồng Thống đốc. Nếu các Chủ tịch Fed khu vực tiếp tục liên tục phản đối chính sách, câu hỏi đặt ra là liệu Quốc hội có nên xem xét lại việc họ có quyền biểu quyết trong chính sách tiền tệ hay không.
Trong bối cảnh đó, cuộc họp tháng 12 của Fed có thể trở thành điểm mốc quan trọng, không chỉ đối với thị trường tài chính mà còn đối với cấu trúc quyền lực bên trong cơ quan quyền lực nhất thế giới về chính sách tiền tệ. Thị trường đang chờ đợi câu trả lời: Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất hay chuẩn bị bước vào thời kỳ chia rẽ sâu hơn bao giờ hết.
VietBF@sưu tập
