Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến bức xúc khi lời gốc bài hát "Giấc mơ trưa" do nhạc sĩ Giáng Son viết nhạc, anh viết phần lời bị hát sai suốt 20 năm qua.
Trong lịch sử phát triển của âm nhạc Việt Nam, chuyện ca sĩ hát sai lời bài hát không phải là chuyện hiếm. Các nhạc sĩ như: Trịnh Công Sơn, Nguyễn Ánh 9, Đoàn Bổng, Trần Thiện Thanh, Châu Kỳ… cũng có một số bài hát bị ca sĩ hát sai lời bởi nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Mới đây, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến đã lên tiếng về việc lời của Giấc mơ trưa – bài hát do nhạc sĩ Giáng Son viết nhạc, anh viết phần lời bị hát sai suốt 20 năm qua.
“Đã 20 năm trôi qua, bài hát Giấc mơ trưa đã quá nổi tiếng nhưng chưa ca sĩ nào hát đúng lời nguyên gốc cả. Nhiều câu hát đã trở thành thói quen, rồi sự nhầm lẫn phổ biến trên cả các bản karaoke và các nền tảng nhạc số. Là tác giả phần lời, tôi rất muốn ca sĩ hát đúng với phần lời gốc để giữ gìn trọn vẹn ý nghĩa văn học của tác phẩm”, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến chia sẻ với Dân Việt.
Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến cho rằng, kể từ khi bài hát Giấc mơ trưa ra đời và ca sĩ Khánh Linh thể hiện trong chương trình Bài hát Việt 2005 đến nay, phần ca từ của bài hát bị một số ca sĩ hát sai lời. Mỗi ca sĩ lại vấp phải một vài chỗ sai khác nhau.
“Chữ cuối trời đã có ở khổ A1, không nên lặp lại ở khổ A2z 2; Và gió theo em... và nắng theo em... là sai, đúng ra phải là Và nắng ru em bên dòng sông vắng... - nó khác câu trước và mô tả một trạng thái khác trong cơn váng vất say nắng ban trưa.
Mùa đã trôi đi trong miền xanh thẳm, lần sau lại tiếp Mùa đã trôi đi những lần em buồn là sai, đúng phải là Mùa đã trôi đi trong miền xanh thẳm. Mùa đã quên đi những lần em buồn. Mùa đã quên đi là đã nhân cách hoá “mùa", quy luật thời gian làm cho con người xót xa. Tương phản giữa mùa rộng lớn và nhân vật bé nhỏ.
Trên dòng sông vắng là sai, bên dòng sông vắng mới đúng bởi nhân vật không thể tự nhiên trên sông, nhân vật đi bên một dòng sông vắng.
Nhành hoa vắng là sai, cành hoa vắng là đúng. Khi soạn lời, tôi sẽ phải hình dung ca sĩ xướng âm khó như thế nào. Nếu dùng từ “những nhành” (2 chữ “nh”) sẽ cảm giác dấp dính, “những cành” sẽ giản dị và rõ nghĩa hơn.
Một tiếng chuông chùa ở kết cũng là sai, phải thêm Một giấc mơ tan... mới đầy đủ”, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến chia sẻ thêm.
Ngoài ra, nhạc sĩ Bà tôi bày tỏ rằng, việc một số chương trình hoặc sản phẩm âm nhạc ghi phần lời của Giấc mơ trưa là “lời thơ” là không chính xác bởi bài hát không phải phổ nhạc từ một bài thơ. Chính xác phải ghi “soạn lời” vì người soạn lời phải bám theo từng nốt nhạc để đặt lời, rất khó. Đồng thời phải tạo ra một câu chuyện và chủ đề xuyên suốt; có cảm xúc đồng điệu và hoà quyện tuyệt đối với âm nhạc. Có thể gọi đó là quá trình “phổ lời” vào giai điệu.
“Việc phổ thơ thành nhạc khá phổ biến trong làng nhạc. Thậm chí, nhiều nhạc sĩ cho rằng, nhà thơ được phổ nhạc đã là một diễm phúc để được nổi tiếng hay tác phẩm được lan rộng. Quan điểm đó là sai và cũng đã lỗi thời. Nghề soạn lời có thể và nên được coi là một nghề tách bạch”, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến nhấn mạnh.
Theo nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, năm 2012, khi đang ở Pháp, anh đã viết một bài nói về vấn đề ca sĩ hát sai lời bản gốc bài hát Giấc mơ trưa đăng trên Facebook. Nhưng hồi đó, mạng xã hội này chưa thịnh hành và phát triển như bây giờ nên không mấy người để ý đến bài viết. Rồi nhiều năm qua cũng không ai hỏi thêm về vấn đề này nên anh không có cơ hội để nói lại.
“Từ trước đến nay, không có ca sĩ nào trước khi thu âm bài hát, liên hệ với nhạc sĩ hoặc tác giả phần lời để trao đổi xem có chuẩn chưa cả nên tôi cũng không có cớ mà lên tiếng. Lần này tôi lên tiếng là vì thấy bài hát ngày càng bị hát sai lời nhiều quá dẫn đến làm mất đi ý nghĩa văn học của tác phẩm.
Kể cả bài hát Giấc mơ trưa đã được trao nhiều giải thưởng hoặc đã in thành sách thì vẫn không phải là chân lý. Chỉ có sự thật mới là chân lý. Một triệu cái sai cũng không thể là một cái đúng. Sự góp ý của tác giả phần lời, chỉ nhằm mục đích cho ca khúc được hoàn mỹ hơn mà thôi”, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến nói thêm.
Trước câu hỏi đã từng trao đổi vấn đề này với nhạc sĩ Giáng Son chưa, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến cho biết, anh từng trao đổi với nữ nhạc sĩ vài lần nhưng vì lỗi này hơi nhỏ nên cũng không làm đến cùng. Anh khẳng định, bản lời gốc ban đầu anh đưa cho nhạc sĩ Giáng Son chính là lời chuẩn mà anh đã giải thích ở trên chứ không phải mới nghĩ ra rồi viết thêm.
“Tôi làm thơ từ năm 8 tuổi nên rất kỹ lưỡng với chữ nghĩa. Khi viết phần lời Giấc mơ trưa tôi đã căn chỉnh từng từ để chặt chẽ về mặt logic, phù hợp với cấu trúc văn học. Mỗi một câu, chữ, từ trong bài hát đều có chủ ý của tôi hết”, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến bộc bạch thêm.
Theo nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, trong số những bài hát anh soạn lời theo giai điệu của Giáng Son thì chỉ duy nhất Giấc mơ trưa là bị hát sai lời, còn những bài hát như: Chút nắng vàng bay, Trôi trong gương, Phố khuya, Bóng tối Jazz... thì các ca sĩ lại hát không sai hay nhầm một chữ nào.
Nhạc sĩ Giáng Son nói gì?
Trao đổi với Dân Việt về vấn đề mà nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến đã nêu, nhạc sĩ Giáng Son cho biết, năm 2005, trong một lần ngồi trò chuyện cùng nhạc sĩ Ngọc Đại, chị có ngỏ lời mời nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến viết phần lời cho giai điệu bài hát Giấc mơ trưa mà chị đã hoàn thành trước đó.
Và khi nhận được phần lời bài hát Giấc mơ trưa từ nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, vì quá ưng ý nên chị đã không chỉnh sửa gì mà giữ nguyên để ghi vào bản nhạc của mình rồi gửi cho chương trình Bài hát Việt 2005.
"Đây là ca khúc tôi mời anh Nguyễn Vĩnh Tiến viết lời trên giai điệu sẵn có của tôi, chứ không phải tôi phổ thơ của anh ấy. Nhưng dù có phổ thơ hay viết lời trên giai điệu thì nhạc sĩ vẫn có quyền cao nhất lựa chọn phần thơ hay lời hay nhất phù hợp nhất cho ca khúc,
Tôi nhớ rất rõ khi anh Nguyễn Vĩnh Tiến đưa phần lời, tôi hát lên thấy rất hay và rất ăn săm với giai điệu của mình nên không hề chỉnh sửa gì thêm. Tôi chép lại và sau đó gửi dự thi Bài hát Việt 2005 và Khánh Linh hát đúng với bản gốc tôi gửi đó", nhạc sĩ Giáng Son nói.
Theo nhạc sĩ Giáng Son, sau 20 năm, bài hát Giấc mơ trưa đã nhận được sự yêu thương của khán giả và nhận được rất nhiều giải thưởng, chị không hiểu vì sao nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến cứ khăng khăng là đó không phải bản gốc của mình và muốn sửa lại cho đúng.
"Điều này khá buồn cười và trẻ con vì bản gốc từ tay tôi chép ra theo phần lời của anh Nguyễn Vĩnh Tiến chứ tôi không hề chỉnh sửa hay thêm bớt gì cả. Việc sửa lời bài hát Giấc mơ trưa bây giờ tôi thấy không cần thiết vì để tránh loạn xạ thêm và các khán giả đã in sâu thuộc lòng các ca từ gốc rồi.
Với tư cách là người có quyền cao nhất đối với phần nhạc và phần lời của khúc, tôi vẫn quyết định giữ nguyên phần lời như bản gốc năm 2005, khi ca sĩ Khánh Linh hát lần đầu tiên trong chương trình Bài hát Việt. Việc anh Nguyễn Vĩnh Tiến sửa lời, đi thu âm đưa lên Facebook và YouTube khi chưa có sự đồng ý của tôi thì về luật là không đúng", nhạc sĩ Giáng Son khẳng định.
Theo nhạc sĩ Giáng Son, chuỗi bài hát chị cộng tác cùng nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến thời đó có khoảng 5 bài và nếu chị chỉnh sửa lại lời Giấc mơ trưa thì cũng chỉnh sửa cả những bài hát khác. Tuy nhiên, những bài hát vẫn y nguyên vì chị không sửa lời ca khúc nào cả
Phần lời gốc bài hát Giấc mơ trưa mà nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến chia sẻ với Dân Việt: "Em nằm em nhớ
Một ngày trong veo
Một mùa nghiêng nghiêng
Cánh đồng xa mờ
Cánh cò nghiêng cuối trời...
Em về nơi ấy
Một bờ vai xanh
Một dòng tóc xanh
Đó là chân trời
Hay là mưa núi đồi...?
Và gió theo em
Trôi về con đường
Và nắng ru em
Bên dòng sông vắng
Mùa đã trôi đi
Trong miền xanh thẳm
Mùa đã quên đi
Những lần em buồn...
Từng dấu chân xưa
Trên đường em về
Giờ đã ra hoa
Những cành hoa vắng
Người đã đi qua
Những lời em kể
Này giấc mơ trưa
Bao giờ em về?
Một tiếng chuông chùa
Một giấc mơ tan..."!
Vietbf @ Sưu tầm
