Hà Tường Cát/Người Việt
Chiếc máy bay tàng h́nh Chengdu J-20 là một trong những đề mục đang được dư luận quốc tế chú ư trong khuôn khổ những quan tâm về khả năng quân sự của Trung Quốc.
Tuy nhiên nếu quả thật Trung Quốc rơ ràng đă có nhiều tiến bộ về mặt kỹ thuật nhanh hơn người ta dự đoán, th́ sự kiện này đối với các giới chuyên gia về quốc pḥng cũng chưa phải là điều đáng để phải lo ngại ít ra là trong một tương lai gần.
Bảng cấm chụp h́nh quay phim ở phi trường của xưởng hàng không
Thành Đô (Chengdu) chế tạo J-20. (H́nh: RIA Novosti)
Hôm 11 tháng 1 Trung Quốc loan báo và công bố những h́nh ảnh chuyến bay thử nghiệm lần đầu tiên của chiếc J-20 trong 15 phút từ một phi trường ở tỉnh Tứ Xuyên. Trước đó mấy ngày, Trung Quốc đă để cho truyền thông loan tin về chiếc máy bay được tuyệt đối giữ bí mật từ lâu. Thời điểm này trùng hợp với chuyến thăm viếng của Bộ Trưởng Quốc Pḥng Robert Gates ở Bắc Kinh và đă có nhận xét cho rằng đây là một hành động “dằn mặt” Hoa Kỳ. Diễn giải ấy có lẽ không chính xác bởi v́ Tây phương đă biết khả năng của Trung Quốc cũng như hiểu rằng từ nguyên mẫu đến sản xuất c̣n là một thời gian không ngắn, hơn nữa giá trị và hiệu quả của bất kỳ một loại vũ khí nào c̣n tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố khác.
Máy bay quen gọi là tàng h́nh, nói một cách đơn giản sử dụng hai phương cách: Thụ động và chủ động. Tàng h́nh thụ động nhờ những đặc điểm về cấu tạo để tránh sự phát hiện của đối phương bằng tia hồng ngoại, âm thanh, radar và sóng điện từ. Điều này thực hiện được bằng cách dùng những hợp chất có khả năng hấp thụ hay ít phản xạ sóng điện từ, đồng thời với h́nh dạng máy bay làm sao cho có trắc diện nhỏ... Thật ra th́ không có một máy bay nào có thể hoàn toàn tàng h́nh mà chỉ là làm khó và giảm bớt sự ghi nhận của các loại radar càng nhiều càng tốt.
Tàng h́nh chủ động bằng những phương tiện điện tử trên máy bay, có thể với sự hỗ trợ của những máy bay khác làm nhiễu loạn việc phát hiện cũng như sự điều khiển vũ khí tấn công của địch. Trong chiến tranh hiện đại và tương lai, hoạt động phối hợp của nhiều vũ khí và các loại vũ khí là yếu tố then chốt, có nghĩa là không một đơn vị vũ khí nào, chẳng hạn như một máy bay, có thể tạo nên hiệu quả quyết định.
Hoa Kỳ là nước đầu tiên cho đến nay có và đang sử dụng máy bay tàng h́nh. Chiếc máy bay đầu tiên, F-117 “Nighthawk”, và sau đó là oanh tạc cơ B-2, có h́nh dạng và đường nét khác hẳn các máy bay thông thường. Những hợp chất để chế tạo phần vỏ của những máy bay này vẫn được giữ bí mật và trong nhiều năm khi được triển lăm ở các kỳ đại hội hàng không, máy bay luôn luôn được quây bởi một hàng rào không cho mọi người đến gần sờ mó!
Ảnh - Google
Máy bay chiến đấu F-117 bay chuyến thử nghiệm đầu tiên năm 1981, tới 1983 được quyết định đưa vào sử dụng và đến 1988 thế giới mới biết rơ. Phi vụ chiến đấu đầu tiên của F-117 là ở chiến dịch Panama năm 1989. Tháng 3 năm 1999, một chiếc F-117 trong phi vụ oanh tạc ban đêm bị hỏa tiễn bắn hạ trên không phận Kosovo. Tổn thất này chứng tỏ F-117 không hoàn toàn tàng h́nh được. Tất cả có 64 máy bay F-117 đă được sản xuất với giá trung b́nh $43 triệu mỗi chiếc và tới năm 2008 tất cả được cho ngưng hoạt động, một phần v́ chi phí tốn kém và phần khác bị coi như đă lỗi thời.
Máy bay oanh tạc B-2 bay thử lần đầu tiên năm 1989 và tới 1997 mới đưa vào sử dụng. B-2 có những khả năng tàng h́nh cao hơn F-117 nhưng việc chế tạo và bảo tŕ quá tốn kém, trị giá mỗi chiếc $737 triệu - tính theo thời giá hiện nay là $1 tỷ. Kế hoạch ban đầu của Bộ Quốc Pḥng là đặt mua của công ty Northrop Grumman 132 chiếc B-2 nhưng Quốc Hội cắt giảm ngân sách và cuối cùng chỉ có 21 chiếc được sản xuất, hiện nay 20 chiếc c̣n đang sử dụng.
Kế hoạch chế tạo máy bay tàng h́nh của Trung Quốc được bảo mật tuyệt đối qua nhiều năm và những máy bay dự phóng này mang nhiều danh số khác nhau như J-14, J-XX, J-20. Cuối cùng th́ chiếc đầu tiên ra đời và được công bố là J-20 do xí nghiệp kỹ nghệ hàng không ở Thành Đô (Chengdu) chế tạo. Tướng Hà Vi Vinh, tư lệnh phó Không quân Trung Quốc, từ năm 2009 đă tuyên bố không quân Trung Quốc sẽ có máy bay tàng h́nh trong khoảng 2017-2019.
J-20 được coi thuộc loại chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 nghĩa là chiến đấu cơ hiện đại nhất tính đến năm 2011, bao gồm nhiều tính chất từ tàng h́nh, sức mạnh đến khả năng hoạt động, phi cụ, vũ trang... như loại F-22 và F-35 của Không quân Hoa Kỳ. Các máy bay F-117 và B-2 không được coi là thuộc thế hệ 5, v́ thiếu trang bị hệ thống radar tự vệ (AESA) và khi tấn công máy bay địch hay mục tiêu dưới đất th́ bị lộ nguyên h́nh.
Tuy nhiên người ta chưa được biết nhiều về những chi tiết kỹ thuật của J-20 như thế nào. Bề ngoài J-20 có phần đầu mũi rất giống như F-22 và F-35 Hoa Kỳ cũng như Sukhoi T-50 của Nga và được coi như là sự sao chép hay mô phỏng những kiểu máy bay tàng h́nh ấy. Theo tin của tổ chức GlobalSecurity, Trung Quốc đă chế tạo được hai chiếc J-2 và một chiếc bay thử hôm 11 tháng 1.
Tờ The Guardian ở Anh Quốc khi loan báo tin này nói rằng các chuyên viên hàng không đă ngạc nhiên về tiến bộ kỹ thuật nhanh chóng của Trung Quốc, tuy nhiên cũng như hầu hết nhân định khác, đă cho là ít nhất tới năm 2018 máy bay này mới có thể được sản xuất và đưa vào sử dụng. Thông tấn xă RIA Nivosti khi loan tin máy bay tàng h́nh Sukhoi T-50 của Nga bay chuyến thứ nhất đầu năm ngoái, dẫn lời Thủ Tướng Vladimir Putin nói rằng máy bay này sẽ được thử nghiệm ít nhất là 2,000 chuyến bay khác nữa. Điều ấy chứng tỏ rằng những kiểu máy bay mới đều phải qua một thời gian rất dài mới có thể sản xuất và sử dụng.
J-20 có hai động cơ phản lực và là loại máy bay chiến đấu lớn, dài hơn F-22 hay T-50, như vậy khả năng tàng h́nh chắc chắn bị giảm. Người ta mới chỉ nh́n thấy J-20 qua h́nh ảnh hay băng video nên theo ước lượng của một chuyên gia thuộc tổ chức Jane's th́ máy bay có chiều dài 23 mét, sải cánh 14 mét, trọng lượng khi cất cánh khoảng 80,000 pounds không mang b́nh nhiên liệu phụ hay vũ khí treo bên ngoài. Với cánh dạng tam giác, J-20 có những cánh phụ phía trước (thuật ngữ hàng không gọi là canard hay con vịt, tiếng Pháp, v́ khi bay trông giống như con vịt trời) theo kiểu nhiều máy bay Nga.
Phần tàng h́nh chủ động của máy bay cũng như hệ thống phi cụ chưa có thông tin ǵ để biết. Máy bay được điều khiển bởi một phi công, trong tương lai nếu được sử dụng vào mục tiêu chiến đấu trên không (tiêm kích) hay oanh tạc đường dài (cường kích), những kiểu J-20 sau này có thể có hai phi công.
Phát ngôn viên Ngũ Giác Đài, Đại Tá David Lapan nói rằng Trung Quốc vẫn c̣n cần phải mua động cơ phản lực từ Nga. Động cơ WS-15 do Trung Quốc sản xuất có thể được gắn cho J-20 nhưng có lẽ chỉ là tạm thời. Trung Quốc chưa chế tạo được động cơ turbofan kiểu AL-31F có hiệu năng cao của Nga và đă được gắn cho máy bay chiến đấu J-10, một sản phẩm mà Trung Quốc đang thương lượng xuất cảng sang một số quốc gia trong đó có Pakistan.
Ilya Kramnik, b́nh luận viên quân sự của thông tấn xă Nga RIA Novosti nói rằng từ thập kỷ 1970, Trung Quốc vẫn thua kém các cường quốc hàng đầu thế giới về kỹ thuật hàng không khoảng từ 15 đến 20 năm. Điều ấy thể hiện qua các chiến đấu cơ thế hệ 3 và 4, bây giờ đến thế hệ 5, t́nh trạng vẫn là như vậy.
Theo b́nh luận viên này nếu nguyên mẫu J-20 cuối cùng được chấp nhận th́ trong ṿng 10 năm Trung Quốc có chiến đấu cơ thế hệ thứ 5, nhưng nếu J-20 có những khiếm khuyết qua các thử nghiệm sau này và phải đổi, th́ một kiểu khác sẽ chỉ có thể có từ 15 đến 20 năm nữa.
Trung b́nh, máy bay Trung Quốc sản xuất rẻ hơn Hoa Kỳ và Nga tới 50% hay hơn nữa, nhưng để có một phi đội hiệu quả cho Không quân Trung Quốc, tốn kém không phải là nhỏ. C̣n về mặt xuất cảng, nhận định của Krammik là “Dù trong ṿng 20 năm vừa qua, Trung Quốc đă tiến bộ rất nhanh về kỹ thuật hàng không và khoảng 20 đến 30 năm nữa có thể cạnh tranh với Anh, Pháp hay Hoa Kỳ, Nga về xuất cảng máy bay, nhưng lúc nào Trung Quốc cũng chỉ có thể thu ngắn chút ít cách biệt với những cường quốc về kỹ thuật vũ khí”.
Thực chất về chiếc máy bay tàng h́nh Trung Quốc
