Trên phương diện trách nhiệm tinh thần của một người lănh đạo quốc gia là TT Barack Obama và người thượng cấp đối với một nhà ngoại giao, một công chức, một công dân là Ngoại Trưởng kiêm Bộ Trưởng Ngoại Giao Hillary Clinton - hai vị này c̣n nợ một món nợ rất lớn đối với Ông Tuỳ viên Chánh trị Christian Merchant của Toà Đại sứ Mỹ ở Hà nội bị hàng mấy chục công an đánh trong lúc thi hành nhiệm vụ khi đi thăm LM Nguyễn văn Lư, trước Nhà Chung của Tổng Giáo Phận Huế, vào ngày 5 tháng 1, năm 2011.
Ảnh minh hoạ - Google
Trên phương diện pháp lư và đạo lư, không thể không đ̣i hỏi CS Hà nội phải công khai mở cuộc điều tra, truy tố, và trừng phạt những công an, cảnh sát hành hung, gây thiệt hại vật chất và tinh thần cho Ông Tùy viên Ô Merchant. Trên phương diện ngoại giao, không thể không đ̣i hỏi CS Hà nội phải đối xử với những nhà ngoại giao đúng công ước Vienne, một cách cụ thể và thực tế, từ h́nh thức đến nội dung. Chớ không thể nói chung chung cho qua tang lể, rổi bỏ qua được theo ư CS Hà nội để lâu cứt trâu hoá bùn một trọng tội h́nh sự liên quan tới tương quan ngoại giao của hai nước.
Không thể lên tiếng chiếu lệ, như đă làm đối với một số trí thức trẻ VN du học Mỹ, tin vào những giá trị tự do, dân chủ, nhân quyền mà Mỹ cổ vơ, nhưng khi học xong, về nước muốn vận động dân chủ hoá một cách ôn hoà th́ CS Hà nội trấn áp, bắt bỏ tù. Mỹ lên tiếng lấy có rồi bị CS kê tủ đứng vào miệng. than phiền Mỹ xen vào chuyện nội bộ của VN, thế là Mỹ im luôn. Như trường hợp LS Nguyễn Văn Đài, LS Lê Công Định... hay bị cô lập như nhà văn Vơ Thị Hảo.
Trường hợp Ô. Christian Merchant th́ khác. Ông là Tùy viên Chánh trị của Toà Đại sứ Mỹ, là một công chức cao cấp, một công dân trung thành của chánh quyền và quốc gia Mỹ. Ông đang làm công tác, đang thi hành nhiệm vụ cho chánh quyền Mỹ. Ông bị Công an CS hành hung thô bạo, đánh đập, bắt quăng lên xe; người Ông to lớn, chân Ông dài ḷi ra cửa xe, công an CS quá tàn ác dùng cửa xe dập ra dập vô chân ông; mấy ngày sau Ông c̣n phải đi cà nhắc.
TT Obama là tổng thống Mỹ, là người có quyền hạn và có nhiệm vụ cao nhứt trong việc bảo vệ công dân. Bà Ngoại Trưởng Clinton là tổng trưởng đầu ngành ngoại giao, thượng cấp có quyển hạn và nhiệm vụ cao nhứt để bảo vệ cho nhân viên ngoại giao, và công chức trực thuộc. Hai vị này không đ̣i công lư được cho Ông Tùy viên chánh trị Merchant, không đ̣i bối thường thiệt hại vật chất và tinh thần được cho Ông Merchant bị công an CS hành hung thô bạo khi thi hành công vụ cho chánh quyền Mỹ - là điều người Mỹ không chấp nhận được về trách nhiệm pháp lư, đạo lư của hai vị lănh đạo quốc gia và ngoại giao này.
Không thể để cho CS Hà nội để lâu cứt trầu hoá bùn cái hành động luật rừng của công an CS. Không thể để CS Hà nội đứng trên văn minh, tập tục, qui ước ngoại giao thế giới mà CS Hà nội đă thừa nhận. Công ước Vienna qui định tất cả mọi chính phủ phải có trách nhiệm tuân thủ Công Ước Vienna về quan hệ ngoại giao, bảo đảm sự an toàn và an ninh của các nhân viên ngoại giao.
Lời phản đối Hà nội đối xử thô bạo với nhà ngoại giao Mỹ mà ĐS Mỹ Michalack nói trong cuộc họp báo từ giă ở Hà nội và lời phản kháng trong văn thư của Bộ Ngoại Giao Mỹ, do Bộ triệu Đại sứ của CS Hà nội lên bộ ở Washington đến để tống đạt – là chưa đủ.
CS Hà nội đă coi như không có. Phát ngôn viên bộ ngoại giao của Việt Cộng tuyên bố chính phủ Việt Nam sẽ duyệt xét sự việc, nhưng các nhà ngoại giao nước ngoài cũng có trách nhiệm phải tuân thủ luật pháp của nước sở tại. Qua lời đó, người ta thấy Hà nội muốn đổ tội cho Ông Tùy viên Merchant, muốn biến nạn nhân thành phạm nhân. “Báo đài” của Đảng Nhà Nước CS như tờ Thanh Niên tố xả láng Ô. Tùy viên, chữ nghĩa ràng ràng. Báo Thanh Niên (7/1) chạy tít ''Một nhân viên Đại sứ quán Mỹ gây rối trật tự'', rằng ''một người đàn ông ngoại quốc, tay xách cặp tự xưng là nhân viên ngoại giao ṭa Đại sứ Mỹ tại Hà Nội quát tháo ầm ĩ bằng cả tiếng Mỹ và tiếng Việt. “Một nhân viên Sở Ngoại vụ tỉnh Thừa Thiên - Huế đă nhẹ nhàng khuyên giải nhưng người đàn ông ngoại quốc vẫn hùng hổ nói ông ta là nhân viên ngoại giao có thể đi bất cứ đâu, gặp bất cứ ai mà không cần phải xin phép. Tiếp đó, ông này c̣n gạt người nhân viên ngă dúi dụi, sau đó đấm vào mặt một người dân đứng gần đó, xô đẩy cả một số người đang đứng xem..'
Ô Christian Marchant, tùy viên Chánh trị của Toà Đại sứ Mỹ ở Hà nội là một người bị thiệt hại khi làm nhiệm vụ cho ngành ngoại giao Mỹ. Ông sẽ ăn làm sao, nói làm sao với đổng nghiệp của ông, với vợ và ba con, hai gái một trai của Ông.
Các nhà ngoại giao Mỹ, công chức Mỹ, công dân Mỹ ai dám làm công vụ, làm công tác t́nh nguyện cho Mỹ một cách hết ḷng, hết dạ ở ngoại quốc như Ô Tùy Viên Merchant nếu chánh quyền Mỹ mà TT Obama và Ngoại Trưởng Clinton là hai vị có nhiệm vụ phải bảo vệ, phải đ̣i công lư cho nhân viên của ḿnh coi thường vụ này. Không thể đem con bỏ chợ sau khi chỉ có đôi lời phản đối, phản kháng chung chung.
Những nhân vật tôn giáo, sắc tộc, trí thức VN mà Ông Tùy viên Merchant thường tới lui tiếp xúc nghĩ ǵ về chánh quyền Mỹ nói nhân quyền mà không dám làm nhân quyền, yếu như cọng bún thiêu trước bạo quyền CS Hà nội.
Ai c̣n dám tin chánh quyền Mỹ nữa nếu TT Obama và Ngoại Trưởng Clinton cho ch́m xuồng vụ Ông Tùy viên Chánh Trị Christian Merchant của Toà Đại sứ Mỹ ở Hà nội bị công an CS hành hung tập thể.
Quá đủ yếu tố để qúi vị dân biểu nghị sĩ yêu cầu Bộ Ngoại Giao tường tŕnh, chất vấn và khuyến nghị../.
Vi Anh - Viet Bao