Hàng ngàn người Hmong ở huyện biên giới Mường Nhé, tỉnh Điện Biên biểu t́nh đ̣i tự trị và đ̣i tự do tôn giáo. AFP và AP cho biết tin này ngày hôm nay.
RFA
Đời sống người Hmong trên các vùng núi miền Bắc Việt Nam . (ảnh minh họa)
Tin cho biết, cảnh sát được hạ lệnh dùng vũ lực đến để giải tán người biểu t́nh và đă xảy ra xô xát giữa lực lượng cảnh sát và dân chúng.
Đài RFA gọi cho ông Nguyễn Quốc Thái, Trưởng pḥng Công thương huyện Mường Nhé để t́m hiểu tin tức nhưng được ông cho biết, hiện nay lực lượng an ninh đặt hệ thống nghe lén thông tin nên ông không thể trả lời được. Tuy úp mở để tránh thừa nhận về vụ biểu t́nh, nhưng ông Thái cũng không phủ nhận việc này:
“À, bây giờ th́ ḿnh đang trong huyện (Mường Nhé) đây nhưng mà thông cảm v́ ḿnh không nói được đâu. Có ǵ th́ hỏi anh ninh. Bây giờ trong này (huyện Mường Nhé) đang bị đặt các chế độ nghe thông tin”.
Ngoài ra, chúng tôi cũng gọi cho ông Phí Trọng Lạp, Chủ tịch UBND huyện Mường Chà (giáp ranh Mường Nhé), cũng với Thái Độ dè dặt, ông cho rằng, có “tập trung đông người” ở Mường Nhé:
“Nhiều lần rồi, b́nh thường thôi mà. Thỉnh thoảng người ta kiện đất đai nên tụ tập đông người đó mà. Nói là tập trung đông người chứ không phải biểu t́nh. Thôi tôi không nắm rơ lắm đâu…”
Khu vực xảy ra biểu t́nh giáp biên giới Lào và Trung Quốc. Hiện nay chưa biết số người biểu t́nh chính xác là bao nhiêu nhưng có tin cho rằng, con số lên đến 5 ngàn người.
Cuộc biểu t́nh đă diển ra từ ngày 30 tháng 4 nhưng đến hôm nay mới được báo chí biết đến.
Đây là cuộc biểu t́nh lớn nhất của người sắc tộc thiểu số kể từ vụ biểu t́nh của người Thượng ở Tây Nguyên năm 2001 và năm 2004 đă làm 1 ngàn 700 người phải sang Campuchia tị nạn.
Mường Nhé là huyện nghèo nhất nước với dân số khoảng 52 ngàn người. Huyện này giáp Mường Tè về phía Đông, giáp Lào và Mường Chà về phía Tây, và giáp Trung Quốc về phía Bắc.
Giải thích của chính quyền
Sau khi nhận được tin khoảng 5 ngàn người Hmong biểu t́nh ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên đ̣i tự trị và đ̣i tự do tôn giáo, Quỳnh Chi đă liên lạc được một số giới chức ở huyện Mường Nhé và Mường Chà (giáp ranh Mường Nhé) để hỏi chuyện. Sau đây là 1 số nội dung của 2 cuộc nói chuyện.
Quỳnh Chi: Có phải ông Nguyễn Quốc Thái không ạ?
Ô. Nguyễn Quốc Thái: Vâng.
Quỳnh Chi: Dạ, Ở Mường Nhé đúng không ạ?
Ô. Nguyễn Quốc Thái: Đúng rồi? Sao ư nhỉ?
Quỳnh Chi: Dạ, mấy hôm nay trong báo có đăng là ở đó có biểu t́nh, th́ tin này là như thế nào ạ?
Ô. Nguyễn Quốc Thái: À cái này có khi ḿnh phải hỏi chỗ an ninh, chứ cái này ḿnh cũng không biết được đâu nhé.
Quỳnh Chi: Vậy là ông c̣n làm việc ở Mường Nhé không ạ?
Ô. Nguyễn Quốc Thái: Có, có.
Quỳnh Chi: Tôi có nghe ông Giàng A D́nh (Chủ tịch UBND huyện Mường Nhé) nói về cuộc biểu t́nh và cho rằng mọi người đă tan hết, tin này đúng không ạ?
Ô. Nguyễn Quốc Thái: Bây giờ th́ ḿnh đang ở trong huyện. Thông cảm, việc này ḿnh cũng không “ấy” (nói) được đâu. Có ǵ hỏi chỗ lực lượng an ninh, lực lượng chính, chứ bọn ḿnh chỉ là các cơ quan chức năng của huyện thôi nhé. Trong này bây giờ, người ta đang đặt các chế độ nghe các thông tin, nên không “ấy” nói đâu nhé.
Quỳnh Chi: Dạ không sao, tôi hiểu thưa ông. Cám ơn ông!
Và sau đây là một số nội dung trao đổi giữa Quỳnh Chi với ông Phí Trọng Lạp, Chủ tịch UBND huyện Mường Chà (giáp ranh Mường Nhé)
Quỳnh Chi: Dạ, đây có phải là ông Phí Trọng Lạp không ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Xin lỗi có việc ǵ đấy.
Quỳnh Chi: Có phải ông là Chủ tịch UBND huyện Mường Chà?
Ô. Phí Trọng Lạp: Đúng rồi
Quỳnh Chi: Có phải chỗ ḿnh giáp với Mường Nhé đúng không ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Đúng.
Quỳnh Chi: Thưa, cái vụ người H’mong trên đó biểu t́nh ra sao rồi ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Chuyện có ǵ đâu…
Quỳnh Chi: Thế bây giờ là mọi người tan hết rồi hay sao?
Ô. Phí Trọng Lạp: B́nh thường ư mà. Tập trung ít người, không có ǵ đâu…
Quỳnh Chi: Có bao nhiêu người thưa anh?
Ô. Phí Trọng Lạp: Tôi cũng không nắm rơ lắm.
Quỳnh Chi: Thế bây giờ mọi người đă về hết chưa hay như thế nào ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Cái đó là Mường Nhé, chúng tôi là Mường Chà măi ở bên này cơ mà.
Quỳnh Chi: Nhưng từ trước đến giờ anh có thấy những chuyện này xảy ra chưa hay là lần đầu tiên?
Ô. Phí Trọng Lạp: …Nhiều lần rồi, cũng b́nh thường thôi mà. Thỉnh thoảng người ta kiện tụng đất đai, “tụ tập đông người”…
Quỳnh Chi: Những người dân ở Mường Nhé từ Lai Châu đến hay như thế nào?
Ô. Phí Trọng Lạp: Những người này từ 6 tỉnh phía Bắc: Lào Cai, Yên Bái, Sơn La… người ta di cư tự do chứ khu vực ấy, trước không có người mấy. Toàn dân mới đến thôi mà.
Quỳnh Chi: Tôi cũng nghe nói những người này theo đạo Vàng Chứ, có đúng hay không ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Ngày xưa gọi là Vàng Chứ, bây giờ gọi là đạo Tin Lành.
Quỳnh Chi: Là đạo Tin Lành, th́ những người này có hay đi cầu nguyện ở những nhà nguyện không thưa ông?
Ô. Phí Trọng Lạp: À, cái này th́ chúng tôi không nắm rơ. Chúng tôi th́ có một điểm (nhà nguyện) đạo Tin Lành. Chúng tôi cho thành lập b́nh thường
Quỳnh Chi: Vâng, theo tin Quỳnh Chi biết là biểu t́nh diễn ra từ ngày 30/4, ông thấy đúng như vậy không?
Ô. Phí Trọng Lạp: Hiện nay tôi không để ư lắm, chuyện đó cũng b́nh thường ư mà. Ở bên đó, có ǵ giao ban th́ người ta mới nói.
Quỳnh Chi: Bao lâu th́ giao ban một lần?
Ô. Phí Trọng Lạp: Giao ban th́ do tỉnh người ta muốn … c̣n giao ban huyện th́ tháng một lần.
Quỳnh Chi: Mọi lần th́ các Chủ tịch UBND huyện đều gặp nhau hết và thảo luận những vấn đề của từng huyện đúng không ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Vâng, tại v́ thực tế là cuộc họp của tỉnh th́ thỉnh thoảng người ta mời Chủ tịch các huyện họp.
Quỳnh Chi: Tôi có gọi qua th́ thấy bên Mường Nhé th́ hiện giờ lực lượng an ninh cũng xuống nói chuyện với người dân và cũng đặt hệ thống gọi là “theo dơi tin tức”. Bên Mường Chà th́ thế nào, có chuyện đó hay không?
Ô. Phí Trọng Lạp: Không có chuyện ǵ ạ. Vẫn b́nh thường. Bên Mường Chà vẫn b́nh thường, có ǵ đâu ạ.
Quỳnh Chi: Vậy là chỉ bên Mường Nhé là có biểu t́nh thôi, đúng không ạ?
Ô. Phí Trọng Lạp: Chỉ “tập trung đông người”, chứ không phải biểu t́nh. Thôi, tôi cũng không nắm rơ đâu.
Quỳnh Chi: Không sao, tôi hiểu. Cám ơn anh nhiều nhé. Chào anh.
Thưa quư vị, có thể thấy nhiều người e ngại và tránh nói về cuộc biểu t́nh ở huyện Mường Nhé, xảy ra mấy ngày nay.
Theo thông tin chúng tôi nhận được, có khoảng 5 ngàn người biểu t́nh và có đụng độ giữa cảnh sát với dân chúng tại đây.
Theo một nguồn tin từ quân đội Việt Nam cho AFP biết, cảnh sát được hạ lệnh dùng vũ lực để giải tán cuộc biểu t́nh này.
Với số lượng người biểu t́nh lên đến hàng ngàn, đây là cuộc biểu t́nh lớn nhất kể từ vụ biểu t́nh năm 2001 và 2004 của người Thượng Tây Nguyên theo đạo Tin Lành Dega.
Quỳnh Chi, phóng viên RFA
Hàng ngàn người Hmong biểu t́nh ở Điện Biên
