Một học giả người Hoa nhận định “Trung Quốc đánh nhau với Việt Nam lúc này không có lợi”
T́nh h́nh sôi động của Biển Đông đă diễn ra 3 tuần và không có dấu hiệu thuyên giảm, trong lúc ḥa b́nh trong khu vực đang bị hăm dọa.
Thứ năm 16/6 TQ cho chiếc tàu tuần dương lớn nhất của họ đi vào vùng biển bị tranh chấp và nói ‘hải tŕnh của nó là b́nh thường’.
Nhưng ai cũng hiểu hải tŕnh này không sao “b́nh thường”, sau khi VN đă cho diễn tập bắn đạn thật trong khu vực và TQ đă lớn tiếng tố cáo hành động này của VN là cố t́nh khiêu khích.
Giờ đây các quan sát viên cho là ‘khó ḷng cho đôi bên đấu dịu và co lại’, v́ dân chúng hai quốc gia sẽ không bằng ḷng bất cứ nhượng bộ nào. Có người c̣n nói căng thẳng gia tăng đến mức cuối cùng sẽ có nổ súng vào nhau.
Nhưng Minxin Pei, một chuyên gia TQ của Đại Học Claremount McKenna College lại nói: ‘Hiện giờ, VN đang cố gắng phô trương sự cứng rắn và không nhượng bộ về chủ quyền của họ ở vùng biển tranh chấp”.
Ông Pei nói: “Về lư mà nói, TQ nên hạ nhiệt. Đánh nhau với Hà Nội lúc này chưa phải là cách hay nhất, nhưng nếu VN leo thang, cho tàu thăm ḍ tiếp tục làm việc th́ TQ lúc đó sẽ không c̣n cách nào khác”.
Cả hai đă khua chiêng đánh trống trên mặt trận tâm lư, nhưng t́nh cảm chống TQ của người VN trên khắp nước rất rơ ràng. Những cuộc biểu t́nh ở Saigon và Hà Nội vừa qua chỉ rơ như thế.
Giáo sư Carl Thayer của Úc nhận xét là ‘những loạt đạn bắn từ tàu chiến VN là đạn bắn cho ḷng phẫn nộ và không có hỏa tiễn nào được phóng đi. Tập gần đất liền quá, không có tàu TQ nào lảng vảng nơi đó cả’.
Frederick Brown, Tổng Lănh Sự Mỹ ở Đà Nẵng đầu thập niên 1970, nhận xét: “TQ làm sao ưa nổi chuyện VN sắp tập trận chung với Hoa Kỳ” c̣n Carl Robinson, kư giả lâu năm trong chiến cuộc VN trước đây, nói: “Thế giới bắt đầu để ư đến Trường Sa và Hoàng Sa rồi”.
Trường Giang (nguồn the Christian Science Monitor)