Bán gia tài để săn lùng kho báu Hà Giang

Hư thực về kho vàng bí ẩn ở Hà Giang

Từ nhiều năm nay, người dân Hà Giang vẫn đồn thổi rằng ở xã Vĩnh Phúc (huyện Bắc Quang) có một kho báu với vô số bạc vàng, đồ cổ... Đi tìm thông tin về kho báu bí mật ấy, chúng tôi vô tình gặp ông Lò Văn Quán - cán bộ nghỉ hưu ở TP.Hà Giang. Ông Quán đang hoàn thành ước nguyện lớn nhất đời mình là làm rõ thân thế sự nghiệp của cụ ngoại mình.

Người có thủ cấp trị giá 20 cân bạc trắng

Theo ông Quán, người dân quê ông, đặc biệt là những người trong dòng họ ngoại của ông hiện còn lưu trữ nhiều tài liệu về cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Đình Thái, còn gọi là tướng quân Giàng Phụng hồi cuối thế kỷ 19. Theo gia phả dòng họ thì ông Quán là cháu đời thứ tư của vị tướng quân này. Nguyễn Đình Thái là người gốc Cao Bằng, con trai Trưởng châu Bảo Lạc Nguyễn Đình Thông.

Năm 1860, hưởng ứng lời kêu gọi của triều đình Nguyễn, ông Thái tham gia quân đội, đi trấn áp giặc phỉ, quân phiến loạn ở các tỉnh biên giới phía Bắc. Trong quãng thời gian này, Nguyễn Đình Thái kết giao với nhiều chí sĩ cùng chí hướng. Trong số ấy có 2 người bạn tâm giao là ông Hoàng Đình Cắm và ông Tăng Văn Dần, thường được gọi là Dần Phụng.

Gia đình ông Dũng vô tình phát hiện tấm bia này khi làm cỏ mộ.

Với những chiến công lẫy lừng trong việc tiễu trừ thổ phỉ cũng như đánh tan nhiều cánh quân phiến loạn ở các tỉnh biên giới, ba ông đã được triều đình nhiều lần trọng thưởng. Khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, bởi triều đình nhu nhược, ba ông đã tự đứng lên đánh đuổi quân thù.

Sự dũng mãnh, xuất quỷ nhập thần của nghĩa quân do ba ông lãnh đạo đã làm quân Pháp nhiều phen khốn đốn, bạt vía kinh hồn. Ông Quán cho biết, theo những lời kể của các vị cao niên mà ông đã từng gặp ở Cao Bằng cũng như Hà Giang thì đã có lần, thực dân Pháp treo thưởng tới 20 cân bạc trắng cho ai lấy được thủ cấp Giàng Phụng.

Sau một thời gian đánh Pháp kiên cường, căn cứ ở Bảo Lạc của ba ông đã bị lộ. Thấy không thể cầm cự lâu ở đây, ba ông quyết định kéo quân về Hà Giang lập căn cứ mới. Nơi dừng chân là thôn Chùng, xã Phúc Tuy, tổng Yên Long cũ (nay là thôn Vĩnh Chà, xã Vĩnh Phúc, huyện Bắc Quang). Tại đây, ngoài việc rèn quân, sản xuất vũ khí, ba ông còn khai khẩn đất hoang để tự cung lương thực.

Ông Quán cho biết, trước đây, khi tìm hiểu về tướng quân Giàng Phụng Nguyễn Đình Thái, ông cứ nghĩ cụ ngoại ông còn có một cái tên khác là Hoàng Đình Cương, bởi trong những sắc phong, văn bằng do triều Nguyễn ban thưởng đều sử dụng tên này. Sự nhầm lẫn này được làm sáng tỏ vào năm ngoái, khi nhân dịp Tết đến xuân về, dòng họ Hoàng ở xã Vĩnh Phúc đi làm cỏ mộ cho tổ tiên mình, đã phát hiện một chuyện bất ngờ…

Phát hiện nơi yên nghỉ của Cai Kinh?

Anh Hoàng Văn Dũng - công an viên xã Vĩnh Phúc, hậu duệ đời thứ 5 của ông Hoàng Đình Cắm cho biết, căn cứ vào lời kể của cha ông cũng như gia phả của dòng họ thì cụ Hoàng Đình Cắm là người Kinh, quê gốc ở Ninh Bình. Bởi tinh thông võ nghệ nên cụ Cắm được làm quan võ trong triều nhà Nguyễn.

Đời Vua Tự Đức, cụ được triều đình điều đi đánh giặc phỉ, giặc Mãn Thanh ở vùng Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Yên Bái. Khi tới đất này, gặp Giàng Phụng Nguyễn Đình Thái, lại mến cảnh núi rừng nơi đây và thêm việc chán cảnh triều chính, cụ đã quyết định lưu lại. Cụ Cắm thọ 90 tuổi, khi chết được con cháu chôn ngay thôn Vĩnh Gia.

Theo ông Quán, với những thông tin và tài liệu mà ông thu thập được trước đây thì ông Hoàng Đình Cắm có thời gian quan hệ mật thiết với chủ soái của phong trào Yên Thế Hoàng Hoa Thám.

Hôm ấy, như mọi năm, ông Dũng cùng cha mình ra mộ cụ Cắm dọn cỏ, thắp nhang mời cụ về ăn Tết. Khi vạt cỏ, ông Dũng đã bất ngờ khi thấy một khối đá có nét chữ Hán. Ngay sau đó, ông đã bàn bạc với mọi người trong họ tiến hành khai quật phiến đá ấy lên.

Phiến đá hình tam giác, mặt nào cũng có Hán tự. Theo đó, mặt chính của bia mộ ghi quan hậu thần Hoàng Đình Cương, Hoàng Đình Kiến. Mặt sau của bia ghi Phó lãnh binh Hoàng triều Hàm Nghi bát niên. Mặt còn lại của tấm bia ghi Hiệu Hồng Kiến.

Sau khi phát hiện ra cụ Cắm chính là Hoàng Đình Cương thì một giả thiết đầy bất ngờ đã được hai dòng họ này đưa ra. Theo ông Quán, với những thông tin và tài liệu mà ông thu thập được trước đây thì ông Hoàng Đình Cắm có thời gian quan hệ mật thiết với chủ soái của phong trào Yên Thế Hoàng Hoa Thám.

Ông Quán cho hay, theo lời các vị cao niên trong vùng, đã có thời gian ông Trương Văn Thám (tên thật của Đề Thám), đưa anh em đến dưới trướng của ông Hoàng Đình Cắm tụ nghĩa. Bởi những thông tin này mà ông Quán, ông Dũng cùng những người quan tâm tới sử học đặt câu hỏi, phải chăng ông Hoàng Đình Cương (Hoàng Đình Cắm) chính là ông Hoàng Đình Kinh (còn gọi là Cai Kinh) người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống Pháp gây tiếng vang rất lớn ở Lạng Sơn, Bắc Giang hồi cuối thế kỷ 19?

Còn tiếp…

Đào Thanh Tuy
(NTNN)

Bán gia tài để săn lùng kho báu Hà Giang

Sang ngày khai quật thứ 10, bỗng ông An thấy đầu óc choáng váng rồi ngã vật ra. Mọi người hốt hoảng xốc nách đưa ông về nhà. Thế nhưng, càng nghỉ ông An càng thấy toàn thân đau nhức....

Theo gia phả dòng họ Nguyễn, năm 1888, phong trào kháng Pháp của các nghĩa sĩ ở Vĩnh Phúc bị tấn công dữ dội buộc nghĩa quân phải giải tán. Không muốn số binh khí, của cải rơi vào tay quân thù, mọi người quyết định chôn giấu chúng ở những nơi bí mật.

Giải tán nghĩa quân, chôn giấu của cải

Theo ông Lò Văn Quán, gia phả dòng họ Nguyễn ghi rất rõ, những năm 1885-1888, phong trào Quảng Mã (người dân gọi đội quân của ba ông Giàng Phụng, Dần Phụng, Hoàng Đình Cắm như vậy bởi trên lá cờ của nghĩa quân có hình con ngựa lớn đang tung vó) lớn mạnh không ngừng.

Cảm thấy phong trào này thực sự nguy hiểm, năm 1888, Pháp kiên quyết tiêu diệt căn cứ, nên tổ chức quân đội, tay sai đánh rầm rộ từ nhiều phía, mạnh nhất là từ mạn Lục Yên (Yên Bái). Trong suốt hơn chục ngày liên tiếp, nghĩa quân Quảng Mã kiên cường chống trả, ngày bắn tỉa, đêm tiếp cận phóng lao khiến thực dân Pháp thương vong không biết đâu mà kể.

Nơi anh em ông An khai quật kho báu giờ đã thành ao.

Thế nhưng, cứ hết đợt quân này bị tiêu diệt, Pháp lại tăng viện thêm quân mới. Sau gần nửa tháng, sức cùng lực kiệt, biết không thể cầm cự thêm, 3 ông Giàng Phụng, Dần Phụng, Hoàng Đình Cắm quyết định nghị hòa, giải tán nghĩa quân để tránh những thương vong, mất mát không cần thiết.

Qua lời kể của các vị cao niên thì khi nghĩa quân giải tán, một phần kim ngân, tiền bạc của phong trào được phát cho binh lính để họ về quê ổn định cuộc sống. Phần lớn còn lại, do sợ cướp bóc không thể mang đi nơi khác, nghĩa quân quyết định chôn giấu ở ngay căn cứ này. Nơi cất giấu kho báu, theo lời kể là khoảnh đất dưới chân một ngọn núi thấp ở thôn Vĩnh Chà, bây giờ người ta quen gọi là núi Bạc.

Ông Quán cho biết, thông tin về những kho báu trên chỉ vỏn vẹn có vậy nhưng nhiều năm qua, nhiều người dân khi thì bí mật, khi thì công khai tìm kiếm. Rầm rộ nhất là cuộc tìm kiếm của cha con ông Hứa Văn Dự ở thôn Vĩnh Chà.

Chúng tôi đến thôn Vĩnh Chà, tìm nhà ông Dự ở ngay sát chân núi Bạc. Ông Dự giờ đã yếu, chuyện trước đây không nói được nhiều. Tuy nhiên, ông Hứa Văn An - em trai ông Dự, người cũng bỏ của cải, công sức tìm kiếm kho báu thì vẫn nhớ tất cả những gì mà gia đình mình đã làm.

Theo ông An, bà nội ông là người xã Tiên Kiều. Trước đây, bố của bà có người bạn làm lính của nghĩa quân Quảng Mã. Trong những lần trò chuyện với bố bà, ông này đã nhiều lần nhắc đến việc chôn giấu của cải, binh khí của nghĩa quân.

Ông An kể, trước đây, bố ông- cụ Hứa Văn Lình cũng theo lời kể của mẹ mình mà bỏ công bỏ sức đi tìm kiếm. Căn cứ vào những lời kể, thì nơi được cho là có kho báu nằm ở bãi chằm giữa cánh đồng thôn Vĩnh Chà.

Ngày đó, ông Lình cứ ngậm tăm hì hục đào bới. Chính quyền hay bất kỳ ai hỏi ông chỉ trả lời là đào ao thả cá. Tuy nhiên, bởi đó là vũng chằm, nước mênh mông, sức người không tát nổi, cuộc tìm kiếm của ông Lình đã thất bại.

Những dấu tích khả nghi

Năm 1991, lựa thấy sức mình có thể thay cha đi tìm kho báu, hai anh em ông An đã bán hết lợn, bò để thuê nhân công bắt tay vào cuộc tìm kiếm. Ông An kể, lần ấy, ông lựa được 15 người lực lưỡng và cứ quần quật đào bới theo sự chỉ dẫn của cha mình. Sau ba ngày cật lực tìm kiếm thì gặp mạch ngầm, nước tuôn lênh láng. Ngày trước, đào cũng đến chừng ấy, gặp nước, cha ông đã bỏ cuộc.

Lần này, ông An đã thuê cả máy bơm công suất lớn về để gạn nước. Hùng hục kiếm tìm, chừng tuần sau thì gặp… chướng ngại vật. Đó là những thân cọ xếp ngay ngắn, chồng lên nhau. Lật hết đám thân cọ ấy lên thì mọi người lại chùn chân bởi lớp vật cản thứ hai.

Món đồ cổ lạ gia đình ông Dũng phát hiện khi xây đền thờ cụ Cắm.

Đó là những tấm đá xanh vuông vắn, nằm ken lên nhau như mái ngói. Mấy người lực lưỡng được đưa xuống hố bẩy đá thế nhưng những phiến đá đó vẫn không hề nhúc nhích. Mất công, mất sức, nghĩ bỏ thì tiếc, ông An quyết định làm liều: Dùng thuốc nổ.

Sau vài tiếng nổ chát chúa thì mái đá đã nứt toác. Thế nhưng, cứ bóc được lớp đá này thì lại thấy lớp đá khác. Nước trong kẽ đá chảy ra có gỉ của đồng, màu vàng lóng lánh. Nhìn nước đó, ông biết chắc chắn dưới lớp đá ấy sẽ là “phần bí mật” mà cha ông tìm kiếm không thành.

Tuy nhiên, sang ngày khai quật thứ 10, đang làm việc bình thường bỗng ông An thấy đầu óc choáng váng rồi ngã vật ra. Mọi người hốt hoảng xốc nách đưa ông về nhà. Thế nhưng, càng nghỉ ông An càng thấy toàn thân đau nhức, đầu nặng như đeo cả tạ chì. Các thầy lang cao tay nhất vùng cũng không biết ông bị bệnh gì.

Lúc này, hốt hoảng, theo phong tục lâu đời của đồng bào, gia đình ông đành phải cậy nhờ thấy cúng. Và, lạ lùng thay, tìm gặp hai thầy thì thầy nào cũng phán ông An bị người âm bắt vạ. Những lời ghê rợn ấy khiến anh em ông An cùng đám cộng sự khiếp sợ không dám tiếp tục công việc của mình nữa.

Ông An kể, ngay khi dừng việc tìm kiếm, đem trả chiếc chõ đồ xôi to hơn vòng tay người lớn mà ông tìm được trong quá trình khai quật về chỗ cũ, sức khỏe của ông đã dần bình phục. Nơi anh em ông An khai quật kho báu giờ đã thành chiếc ao nhỏ chừng hơn chục mét vuông.

Đào Thanh Tuy
(NTNN)