Người phụ nữ lặng lẽ lăn chiếc xe về phía Nhà thờ Đức Bà, TP.HCM, khi trời vẫn c̣n lờ mờ trong sương sớm và chỉ trở về khi đường phố khuya đă vắng người.
Thêm một ngày nữa trong chuỗi thời gian 35 năm sống nhờ đường phố của chị Trần Thị Bích Nga. Không biết chữ, thân mang tật nguyền nhưng khát vọng sống vẫn âm ỉ cháy bên trong người đàn bà bất hạnh.
Đă từ rất lâu, những du khách, đặc biệt là các bạn trẻ, đă quen thuộc với h́nh ảnh một người phụ nữ tàn tật trên xe lăn bán dạo trên đường phố Sài G̣n. Nhưng chẳng mấy người biết những năm tháng sống với một nửa sự công bằng của số phận, người phụ nữ ấy đă vượt qua biết bao nhiêu bi đát và đau khổ.
Chân yếu trên đường gập ghềnh
5h30 sáng, người phụ nữ 45 tuổi khập khiễng đẩy chiếc xe lăn ra khỏi gầm cầu thang khu chung Hồ Con Rùa, quận 1, nơi chị sống tá túc hằng đêm, trả lại không gian cho những quán cà phê dọn hàng. Đường phố Sài G̣n vẫn c̣n vắng người qua lại.
Chị Nga đă 35 năm xa miền quê Nga Sơn, Thanh Hóa, vào sống trên đường phố Sài G̣n. Không nhà cửa, không người thân, 35 năm là những tháng ngày chị đi về cô độc và lặng lẽ.
35 năm qua, Trần Thị Bích Nga đă làm bạn với đường phố Sài G̣n
Một biến cố gia đ́nh nào đó đă khiến chị quyết định đi t́m miền đất hứa. Năm 10 tuổi, khi bạn bè trang lứa c̣n đang sống trong yêu thương đùm bọc của gia đ́nh, cô bé Nga đă theo một người hàng xóm nhảy tàu vào Sài G̣n. Chị luôn lắc đầu im lặng mỗi khi ai đó hỏi thăm v́ sao phải bỏ nhà t́m mưu sinh ở một nơi xa xôi lạ lẫm. Chị chỉ nói: “Ở quê buồn lắm, thiếu thốn đủ thứ, thiếu vật chất, thiếu t́nh yêu, thiếu tinh thần. Thà vào trong này c̣n đi làm nuôi sống được bản thân và không nh́n thấy những chuyện buồn gia đ́nh”.
10 tuổi, khập khiễng nửa thân người do bị sốt bại liệt từ lúc mới sinh, Nga đă có một chuyến đi lớn của cuộc đời, một chuyến đi suốt 35 năm sau chưa một lần trở lại. Cũng từ đó, người phụ nữ chỉ c̣n một nửa sức khỏe, một nửa công bằng về thể chất bắt đầu cuộc sống đơn độc giữa Sài G̣n xa lạ đông đúc chỉ với một thông tin duy nhất khi “nghe người ta nói rằng Sài G̣n dễ sống, dễ kiếm việc làm”.
Giờ nghỉ trưa và đêm của chị Nga
Ngày mới vào Sài G̣n, mang thân tật nguyền nhưng vẫn c̣n khỏe, vẫn đi lại được, chị cũng làm được việc bưng bê, lau nhà, rửa chén bát cho các hàng quán. “Tiền công không đủ thuê nhà trọ, chủ th́ không cho ḿnh ở nhờ nên làm xong th́ ra bến xe, công viên mà ngủ thôi”, chị kể. Không nhà cửa, chị tắm giặt ở nhà vệ sinh công cộng trong công viên Lê Văn Tám, quận 3. Chị cười đùa: “Làm ǵ làm cũng cố kiếm ngày vài chục ngàn ăn cơm, uống nước, c̣n phải có tiền để đi tắm giặt nữa chứ”.
Người phụ nữ 35 năm của đường phố Sài G̣n
Tuổi ngày càng lớn, nửa thân người bên phải mỗi lúc một đau và yếu dần, chị Nga không thể tiếp tục làm những việc nặng được nữa. Ngồi trên chiếc xe lăn, tay trái xoa xoa vào chân phải, chị nói: “Cái chân càng ngày càng yếu dần thấy rơ, đi lại rất khó khăn, đau nhức. Tay phải cũng không bưng bê nổi ǵ nữa. Ḿnh chậm chạp chủ cũng không cho làm”.
Du khách ở khu vực nhà thờ Đức Bà, quận 1, đă quen với h́nh ảnh người phụ nữ trên xe lăn đi bán dạo
Chị lân la hỏi han tự t́m việc và đến khu Hồ Con Rùa, công viên 30/4, nhà thờ Đức Bà bán thuốc lá, kẹo cao su... Mỗi ngày, chị bắt đầu bán hàng từ 7h sáng đến khoảng 11h đêm quanh nhà thờ và công viên 30/4. “Cứ đi hết ṿng này đến ṿng khác, lúc nào mệt quá th́ dừng lại ăn cơm và ngồi nghỉ, xong rồi lại tiếp tục đi. Không biết đi bao nhiêu ṿng, chỉ tính hôm nay bán được bao nhiêu, có đủ tiền lấy hàng, tiền mua cơm, đi tắm, đi vệ sinh công cộng không thôi”.
Chị Nga không biết chữ. Nhiều khi, sự thiệt tḥi đó cũng làm khổ chị. Đôi lúc khách mua kẹo đưa tờ tiền lớn, chị cứ nhẩm đi nhẩm lại mà vẫn trả tiền cho khách bị nhầm. Vài người khách thương chị tàn tật, lúc chị lăn xe lại để xin cũng chịu hoàn lại tiền, nhưng cũng có vài kẻ th́ bỏ đi mất dạng.
Suốt hơn nửa đời người sống chung với sự náo nhiệt của các con phố Sài thành, mang thân phận không nhà chỉ có gầm cầu thang khu chung cư để che mưa, che sương mỗi đêm nhưng chị cũng phải đợi đến khuya khi các quán cà phê đă dọn mới về được. Người bạn duy nhất với chị là chiếc radio luôn mang theo bên ḿnh. Lấy chiếc radio ra ḍ đài, chị nói: “7h tối là mệt lắm rồi không đi nổi nữa chỉ mong về sớm ngủ thôi nhưng đâu có về được. Phải đợi đúng 10h30 từ từ đi về th́ mới có chỗ để ngủ, nhưng có ngày khách cà phê ngồi tới 12h đêm th́ tới giờ đó ḿnh mới về được “nhà””.
"Nhà" của chị Nga cũng chỉ là một gầm cầu thang của một chung cư
Tăng Ngọc Vy Khánh, một bạn trẻ có thói quen uống cà phê bệt tại khu vực Nhà thờ Đức Bà cho biết: “Quen cô Nga đă lâu, em cũng vài lần tṛ chuyện, nghe nói về hoàn cảnh của cô. Em cảm thấy thực sự khâm phục nghị lực và mong cô sớm được tổ chức, cá nhân nào đó giúp đỡ. Bản thân em và bạn bè mỗi lần gặp cũng chỉ biết mua ủng hộ giúp cô thôi, chứ cũng chẳng biết làm ǵ khác.”
Đêm Sài G̣n tháng 6 bất chợt đổ mưa, chị Nga vội đẩy nhanh bánh lái tấp vào bên hông Bưu điện Thành phố trú mưa. Tay ôm cái chân bại liệt, lúi húi xem lại chiếc xe lăn cũ kỹ đă ṃn vẹt lốp, cổ xe đă chai cứng đến nỗi không thể bẻ lái, chị vừa cười vừa nói: “thấy mưa là lo chạy nhanh chứ không kịp ướt hết hàng. Có những ngày trời mưa suốt ḿnh cũng ngồi suốt ở đây, không đi bán được mà cũng không về chung cư được. Có khi cả đêm cứ ngồi nh́n mưa đợi tới sáng đi bán tiếp là chuyện b́nh thường”.
Đêm về khuya, người phụ nữ của 35 năm đường phố Sài G̣n kết thúc một ngày làm việc. Chị ngồi lại một góc đường, lau mồ hôi và lăn xe trở về gầm cầu thang tạm bợ. Chẳng bao giờ có người nghe thấy chị than thở, 35 năm qua, những ṿng xe lăn cũ kỹ của chị đă chứng kiến biết bao đổi thay của Sài G̣n và chị cũng gửi lại đó hơn một nửa đời người với biết bao sóng gió.
Đặng Sinh
Theo Bưu Điện Việt Nam
Người phụ nữ 35 năm tàn tật, cô độc sống nhờ đường phố
