Đường hóa học có gây ung thư?

Chất làm ngọt Cyclamate đã bị cấm ở Hoa Kỳ sau hàng loạt những nghiên cứu cho thấy nó có hại đối với cơ thể động vật. Thậm chí, chất hóa học này còn là "tội đồ" gây ra những tiềm ẩn nguy hại với sức khỏe con người.

Cyclamate - kẻ "tội đồ"

Sodium Cyclamate, gọi tắt Cyclamate, là một chất làm ngọt, màu trắng, không mùi, dạng bột tinh thể, tan nhiều trong nước, có thể tạo vị ngọt gấp 30 - 50 lần đường mía.

Chất này được nghiên cứu sinh Michael Sveda ở trường Đại học Illinois (Hoa Kỳ) phát hiện vào năm 1937. Bằng sáng chế Cyclamate đã được công ty DuPont mua lại, nhưng sau đó được bán cho Abbott để hãng này tiến hành các nghiên cứu.

Chính Abbott đã báo cáo về tác dụng an thần và kháng khuẩn của Cyclamate. Hãng này sau đó, có ý định sử dụng Cyclamate để giảm vị đắng trong một số loại thuốc như thuốc kháng sinh và Pentobarbital.

Tại Mỹ vào năm 1958, Cyclamate được được bán trên thị trường ở dạng viên hoặc dạng lỏng để sử dụng cho các các bệnh nhân tiểu đường. Đồng thời, nó cũng được dùng như một sản phẩm thay thế đường mía và được gọi với cái tên là "Sucaryl".

Ngày 17-5, đoàn kiểm tra liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm quận Ninh Kiều, Cần Thơ đã phát hiện 198 kg đường cyclamate sử dụng chế biến cà phê ở cơ sở sản xuất cà phê Thái Dương.

Đường hóa học cyclamate bị tịch thu tại cơ sở sản xuất cà phê Thái Dương. Ảnh: báo Cần Thơ

Tranh cãi nảy sinh từ năm 1966, khi có báo cáo rằng, một số khuẩn đường ruột dưới tác động của Cyclamate sẽ làm sản sinh chất độc Cyclohexylamine, một hợp chất bị nghi ngờ có một số độc tính với động vật. Thậm chí, một số thông tin còn cho biết, qua nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy Cyclohexylamine làm phì đại tinh hoàn của chuột nhắt trắng.

Chất Cyclamate do một công ty Trung Quốc rao bán trên mạng

Trong một bài báo đăng ngày 17-5-1989 trên tờ Washington Post, tác giả Malcolm Gladwell​ đã đề cập đến nghiên cứu của các nhà khoa học về việc sử dụng đường hóa học Cyclamate: phá hủy nhiễm sắc thể của những tế bào trong phòng thí nghiệm, gây huyết áp cao và teo tinh hoàn ở chuột.

Trong một bài viết có tên “Giới thiệu về kỹ thuật thí nghiệm hữu cơ” của tác giả Donald L.Pavia và một số nhà nghiên cứu khác cho biết, trong những năm 1970, một chất chuyển hóa của Cyclamate là Cyclohexylamine gây ra một số nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư.

Thậm chí theo trang web "Cameochemistry" chuyên về nghiên cứu hóa chất ở Anh cho biết, chất Cyclamate là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ hội chứng đao ở trẻ sơ sinh và ảnh hưởng hành vi của trẻ em khi phụ nữ có thai tiếp xúc với Cyclamate. Ngoài ra, nó còn là nguyên nhân gây tiêu chảy, kích thích da, mắt và đường hô hấp.

Năm 1969, các nhà nghiên cứu ở Mỹ tiếp tục thực hiện trộn Cyclamate với Sarcharin tỷ lệ 10:1 cho chuột ăn thì thấy chuột trong thí nghiệm có dấu hiệu ung thư bàng quang. Kết quả cho thấy, 8 trong số 240 con chuột ăn hỗn hợp này (tương đương với một người uống 350 lon nước ngọt ăn kiêng/ngày) làm phát triển ung thư bàng quang.

Cyclamate của 1 công ty ở Thượng Hải dùng cho vào bánh bao bị phát hiện trong đợt kiểm tra của cơ quan chức năng

Theo kết quả kiểm tra hồi năm 2010 của cơ quan y tế Thành phố Đài Bắc (Đài Loan - Trung Quốc), gần 30% hoa quả được kiểm tra không đạt yêu cầu chất lượng, hầu hết chứa Cyclamate, thậm chí có những loại vượt ngưỡng cho phép 20 lần.

Tháng 4-2011, Công ty Sheng Lu Foods ở Thượng Hải đã bị phát hiện tái chế bánh bao cũ thành bánh bao mới. Đặc biệt, quá trình kiểm tra phát hiện việc công nhân sử dụng chất Cyclamate, Potassium Sorbate để thay cho vitamin C và đường ghi trên bao bì.

Mỹ tiên phong cấm sử dụng Cyclamate

Ngày 18-10-1969, Cục Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đưa ra lệnh cấm sử dụng chất Cyclamate. Từ năm 1973 đến nay, Công ty Abbott (Hoa Kỳ) đã liên tục đệ trình lên FDA để xin thông qua việc sử dụng chất này trong thực phẩm, kèm theo 75 bản kết quả thử nghiệm chứng minh Cyclamate không có khả năng gây các dạng ung thư trên con người.

Các loại mứt kẹo "bẩn" cũng chứa Cyclamate (Ảnh minh họa)

Năm 1973, hãng Abbott yêu cầu FDA cho phép Cyclamate được sử dụng nhưng sau khi xem xét, cơ quan này nhận thấy, Abbott không đưa ra được những cơ sở chắc chắn chứng tỏ Cyclamate không có hại cho con người.

Năm 1982, Abbott tiếp tục kêu gọi FDA cho phép Cyclamate được trở lại thị trường và cho phép Ủy ban Thẩm định Ung thư Quốc gia (CAC) đánh giá các số liệu liên quan.

Năm 1984, CAC đưa ra kết luận về việc Cyclamate an toàn. Tuy nhiên, năm 1985, Viện Hàn lâm và Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đã kết luận, Cyclamate thúc đẩy sự phát triển các khối u khi nó kết hợp với các chất gây ung thư.

Hiện nay, Abbott vẫn đang trong quá trình tiếp tục cố gắng để FDA chấp nhận Cyclamate.

Ở châu Á, Nhật Bản và Malaysia đã nghiêm cấm dùng chất Cyclamate. Philippines cũng đã cấm loại đường có tên tiếng Anh là "Magic" thuộc nhánh của Cyclamate.

Theo quy định được Ủy ban về phụ gia thực phẩm (JEFCA) thuộc Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO) đưa ra, lượng Cyclamate được ăn hàng ngày là 0-11mg/kg thể trọng, nhưng tới năm 2001, mức này được điều chỉnh thành 0-7mg/kg thể trọng.

Mức sử dụng Cyclamate lớn nhất trong đồ uống của châu Âu là 250mg/l. Ủy ban An toàn thực phẩm châu Âu (SCF) khuyến nghị, liều sử dụng hàng ngày trên cơ thể người là dưới 7mg/kg thể trọng. Chất này cũng được khuyến cáo sử dụng trong giới hạn cho phép ở Anh theo quy định sử dụng chất tạo ngọt của Liên minh Châu Âu năm 1991.

Hiện nay, có khoảng 55 nước đang cho phép sử dụng Cyclamate.

(Còn nữa)

Theo Gia Bảo (VTC News)