Thời buổi đồng tiền Việt trượt dốc không phanh, người tiêu dùng ít tiền thường ngóng chờ dịp khuyến mãi để mua hàng hạ giá được chút nào hay chút đó, còn doanhh nghiệp thì coi khuyến mãi như một chiêu thu hút khách hàng, quảng bá thương hiệu của mình.
Tuy nhiên, nếu bạn không rành giá cả thị trường thì đừng thấy quảng cáo khuyến mãi rồi “nhào dzô” sẽ có thể bị nhà kinh doanh hạ đo ván “con nai vàng” ngờ nghệch. Trong phạm vi bài này, tôi không đề cập đến các loại khuyến mãi “khủng” dành cho dân đại gia lắm tiền nhiều của, mà tôi nói đến loại khuyến mãi doanh nghiệp “đánh” vào sự niềm hy vọng của người nghèo.
Có lần, đi ngang đường Hai Bà Trưng (quận 3), thấy cửa hàng giày đối diện chợ Tân Định treo cái băng rôn đỏ to tổ bố: “Giày nữ cao cấp đại hạ giá 50% để chuyển chổ”, tôi bèn vào để xem, dự định nếu có giày đẹp và rẻ thì mua. Vào trong cửa hàng quan sát một lúc lâu chẳng thấy có mẫu giày nào đẹp, mà thấy toàn giày cũ từ năm nẳm, da giày vừa cứng ngắt vừa phai màu, đóng bụi cả lớp dày. Thấy trên một giá trưng bày gần cửa ra vào có chừng chục đôi hơi mơi mới một chút, kiểu dáng cũng tương đối được, tôi chỉ một đôi kiểu sandal gót 7cm hỏi giá bao nhiêu. Cô nhân viên cửa hàng lễ phép: “Dạ, đôi đó 600 ngàn”. Nghe mà hết hồn, tôi hỏi: “Đằng trước treo bảng giảm giá 50% sao mà mắc dữ vậy?”. Cô nhân viên nói: “Hàng đó không giảm”. Tôi hỏi: “Vậy hàng nào giảm?”. Cô nói: “Hàng giảm giá đàng kia”, vừa nói cô vừa chỉ tay sang dãy kệ phía trong. Tôi bước vào xem, thấy đâu chừng vài chục đôi giày vừa cũ vừa xấu ơi là xấu, lại thiếu số, phần lớn to đùng như chiếc xà lan, không có số nhỏ. Tôi cầm lên hỏi giá vài đôi, đôi nào nhân viên cửa hàng cũng hét giá từ 150 ngàn trở lên. Thứ giày này, tôi có thể mua từ 35 ngàn đến 75 ngàn/đôi ở chợ Tân Định, muốn bao nhiêu cũng có, mà kiểu dáng còn đẹp hơn nhiều. Tất nhiên là tôi viện lý do “không có đôi nào vừa chân” để “rút lui có trật tự” ra khỏi tiệm.
Thời gian gần đây, các siêu thị bán hàng điện máy thi nhau đăngg quảng cáo rầm rộ với mặt hàng phong phú và giá tiền cũng hấp dẫn vô cùng. Tôi không có ý định (và cũng “lực bất tòng tâm”) rinh về nhà những món đồ “hoành tráng” mắc tiền như ti vi mặt phẳng lớn, máy giặt, máy vi sóng, laptop… nên khi xem quảng cáo điện thoại Nokia đời “không thèm tiến bộ” màn hình trắng đen giá 250 ngàn/cái thì thích quá, định mua vài cái để dành, phòng khi cái điện thoại đang xài bị “nhà nước ta” xua quân lính đến cướp thì có cái khác mà dùng ngay. Không ngờ hí hửng xông đến siêu thị Thiên Hòa (đường Cách Mạng Tháng Tám, tức Lê Văn Duyệt cũ) tìm hoài không thấy loại điện thoại quảng cáo khuyến mãi đâu hết. Tôi hỏi một nhân viên siêu thị: “Điện thoại Nokia khuyến mãi giá 250 ngàn sao không thấy đâu hết vậy em?”. Nhân viên này nói: “Dạ hết rồi”. Tôi hỏi: “Ủa, sao lạ vậy? Báo mới đăng quảng cáo ngày hôm nay, khuyến mãi cả chục ngày liên tục mà mới ngày đầu tiên sao lại hết hàng lẹ vậy? Không có hàng thì đăng quảng cáo làm chi co khách mất công tới mua không được?”.Namnhân viên này cười cười nói một câu nghe trớt he: “Thì đến đây rồi mua thứ khác cũng được vậy”. Hóa ra, mục đích của họ đăng khuyến mãi là để dụ khị khách đến siêu thị.
Một người quen của tôi nghe tôi kể chuyện khuyến mãi điện thoại của Thiên Hòa, chị ồ lên mà bảo rằng: “Chẳng có khuyến mãi khuyến miếc gì hết. Tao mua cái quạt tháp tháng trước, tháng sau thấy nó đăng báo giảm giá 50%, vào xem thử định mua thêm cái nữa thì vẫn y giá cũ, chỉ khác là nó thêm cái bảng ghi đã giảm 50% kề bên”.

Một trang quảng cáo hàng điện máy đăng báo
Sau Tết Nguyên đán, siêu thị điện máy Chợ Lớn đăng quảng cáo gần 50 mặt hàng bán hạ giá khuyến mãi, trong đó có đầu máy DVD Samsung giá 490 ngàn/cái. Tôi cũng vội vàng chạy tới ngay trong ngày đầu tiên báo đăng. Đến một chi nhánh siêu thị Chợ Lớn trên đường Cách Mạng Tháng Tám, thấy ngay trước cửa ra vào trưng đầy hình ảnh đầu DVD Samsung giá 490 ngàn to đùng choán hết mặt tiền. Vào trong tìm đỏ con mắt chẳng thấy cái đầu DVD Samsung nào hết. Hỏi nhân viên siêu thị thì tôi được câu trả lời y chang câu của nhân viên siêu thị Thiên Hòa đã kể ở trên.
Sáng nào tôi cũng đọc báo, nếu như người ta vất xấp quảng cáo kèm theo tờ báo để chú tâm tìm xem tin tức gì giật gân đọc thì tôi đọc rất kỹ cả những trang quảng cáo. Và dù nhiều lần bị cho “ăn quả lừa” tôi cũng không bỏ được thói quen “kiểm tra xem nó có quảng cáo láo không, nếu thật thì món gì rẻ mà tốt thì mua để dành xài, lợi chứ có mất gì đâu”. Cách một tuần, tôi đâm bổ đến siêu thị điện máy Nguyễn Kim (đường Trần Hưng Đạo, quận 1) ngay sáng hôm đó khi thấy siêu thị này quảng cáo trên báo Người Lao Động thẻ nhớ SD 2Gb giá 90 ngàn/thẻ. Tại gian hàng bán thẻ nhớ không hề thấy bảng giá, tôi cứ đinh ninh họ không để bảng giá như các mặt hàng khác vì đã có đăng giá trên báo rồi. Đến khi xuất hóa đơn xong trả tiền thì cô thu ngân nói 190 ngàn/thẻ. Tôi hỏi: “Trên báo đăng giá khuyến mãi 90 ngàn, sao giờ bán tới 190 ngàn lận?”. Cô này nói: “190 ngàn chớ không phải 90 ngàn đâu”.
Tất nhiên là tôi không mua, chạy về một cửa hàng trên đường Huỳnh Văn Bánh mua một thẻ y chang như vậy giá có 135 ngàn mà còn bảo hành đến 3 năm. Tôi cứ tưởng mình “xuống cấp” rồi mờ mắt, chẳng lẽ mình nhìn gà hóa cuốc? Về nhà, lật tờ quảng cáo ra coi lại, rõ ràng con số 90 màu đỏ in đậm to đùng sờ sờ ra đó. Mấy ngày sau, tôi để ý coi kỹ trang quảng cáo từng ngày xem có phải báo đăng lộn giá tiền, giá của người ta là 190 ngàn mà đăng thiếu số 1 hay không, nhưng ngày nào cũng giống ngày nấy, con số 90 ngàn không hề thay đổi. Xem ra tôi đã mắc lừa thêm lần nữa.
Xin nói rõ thêm những khuyến mãi kể trên chẳng phải là khuyến mãi “giờ vàng” gì hết, mà là khuyến mãi suốt tuần, suốt 10 ngày, suốt tháng, nên doanh nghiệp không thể viện lý do “hết giờ” nên hết hàng khi khách đến hỏi mua sản phẩm quảng cáo khuyến mãi.
Để ý quan sát những kẻ “bị lừa” giống tôi thấy ai cũng lộ vẻ mệt mỏi, thất vọng trên khuôn mặt. Một bạn trẻ cau có khi không mua được thẻ nhớ. Tôi hỏi: “Cháu không mua được thẻ à?”. Bạn ấy nói: “Cháu đi làm cả ngày, mệt muốn chết, thấy quảng cáo thẻ khuyến mãi giá rẻ muốn mua 1 cái để dùng mà họ hét giá trên trời. Buôn bán thế này làm cháu vừa mất thời gian, vừa mất thêm tiền xăng xe. Lần sau đừng hòng cháu tới”.
Người thích “rỗi hơi” chạy đi chạy lại như tôi, có mua được hàng khuyến mãi giá rẻ cũng tốt, mà không mua được cũng có chuyện để nói, nhưng với người dân lao động ít tiền trong túi thì sắm được cái điện thoại rẻ tiền, mua được cái đầu máy giá thấp cho cả nhà giải trí sau một ngày làm việc mệt nhọc thì đó là mơ ước đơn sơ nhưng lại khó thành hiện thực. Có tàn nhẫn lắm không khi doanh nghiệp quảng cáo khuyến mãi hàng bình dân giá rẻ chỉ để dẫn dụ khách đến cửa hàng của mình mà thật sự không bán thứ hàng hóa đó, làm cho người nghèo thêm tủi?
Tạ Phong Tần