Bóng đá sân ruộng và đỉnh cao chuyên nghiệp

Phong trào sâu rộng, đội ngũ HLV chuyên sâu đầy tâm huyết và sự cọ sát liên tục chính là chìa khóa của Nghệ An trong việc đào tạo bóng đá trẻ để vươn lên những tầm cao.

Dù là bóng đá bao cấp hay doanh nghiệp thì bóng đá trẻ Nghệ An trong vòng 15 năm qua vẫn không hề thay đổi về quy trình, nội dung và kết quả mang lại từ lò đào tạo này. Không phải bóng đá đường phố, mà nơi đây trước hết và sau cùng là bong đá sân ruộng, nơi bất cứ đâu cũng có thể làm sân bóng cho trẻ nhỏ, mỗi lúc chiều về. Từ phong trào tự phát này, các đội bóng xóm, thôn được lập nên để “chọi” nhau hàng ngày, rồi tổ chức thi đấu trong xã, vươn lên huyện và chọn đội xuất sắc về chung kết cấp tỉnh. Ấy là nguồn cầu thủ vô tận cho lò SLNA mà không phải nơi nào cũng tự nhiên có được

Không những vậy, SLNA còn nhận được sự hưởng ứng tích cực của nhiều cơ quan, đơn vị, cá nhân trong và ngoài tỉnh giúp sức cho phong trào được duy trì và phát triển vững chắc. Chỉ nói riêng sáng kiến tổ chức Giải bóng đá TN-NĐ Cup Báo Nghệ An liên tục trong 15 năm qua (1996-2011) cũng đủ thấy SLNA đã được xã hội hóa sớm và sâu rộng như thế nào trong quá trình đào tạo cầu thủ trẻ. Giải đấu này được ghi vào hệ thống thi đấu TDTT hàng năm của cấp tỉnh, thu hút được nhiều nhà tài trợ trong và ngoài tỉnh.

Công Vinh, Văn Quyến là hai trong số những người con ưu tú của bóng đá Nghệ An

Trong quá trình thi đấu vòng loại ở các huyện, các HLV SLNA đã theo sát và chấm điểm các tài năng. Họ lại không rời nửa bước chạy của các cháu ở vòng chung kết toàn tỉnh. Từ đó, lựa chọn, kiểm tra và gọi vào huấn luyện cơ bản ở lò SLNA. Cũng từ đó là một quá trình đào tạo bài bản, căn cơ, trưởng thành rất nhiều nhưng rơi rụng cũng không ít.
Trong đội hình 1 của SLNA hiện nay, người viết dễ dàng “đọc vị” những cầu thủ nào từng được gọi tên trong các chương trình trường thuật trực tiếp tại giải của Đài Truyền hình Nghệ An, những bài phỏng vấn của Báo Nghệ An. Đó là Đình Đồng từ đội nhi đồng Xi măng 12-9, Anh Sơn, Quang Tình từ nhi đồng Đô Lương, Hoàng Văn Bình từ nhi đồng Quỳnh Lưu, Trọng Hoàng từ nhi đồng TP.Vinh…

Có nền tảng cơ bản, các cầu thủ nhí lại được sự dìu dắt của rất nhiều cầu thủ kỳ cựu của bóng đá VN và SLNA như Văn Sỹ Chi, Hà Thìn, Nguyễn Văn Thịnh, Đinh Văn Dũng, Nguyễn Văn Tiến, Hoàng Văn Hồng, Nguyễn Thành Công… Trong số các HLV này, nhiều người từng được tin cậy giao “cầm” ĐTQG ở lứa U16 là Nguyễn Văn Thịnh, U21 là Đinh Văn Dũng… và họ đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Hai cầu thủ nổi tiếng nhất của SLNA trong vòng 15 năm qua là Văn Quyến và Công Vinh đều lần lượt thi đấu xuất sắc ở các giải U và họ học được kiến thức của tất cả các người thầy của mình qua các giải cọ xát đầy ý nghĩa đó. Nhân đây cũng cần nói tới một kết cục rất đáng chú ý là những người thầy lái đò đó vẫn ngày ngày miệt mài với bóng đá trẻ, hưởng lương công chức, giành được cup vàng bạc đồng thì còn được khen thưởng, được nhắc đến, còn nếu bị loại sớm ra khỏi mỗi giải đấu thì không có lời giải thích, biện hộ nào cho mình, ngoài việc nhường công việc cho người khác đang chờ sẵn. Nghĩa là, người thầy cũng phải qua một quá trình chọn lọc, đào thải do chính kết quả mình tạo được.

HLV Nguyễn Văn Thịnh cũng là một người đau đáu nỗi niềm với bóng đá xứ Nghệ

Trong khi đó, những học trò xuất sắc lần lượt giành các giải thưởng lớn bé to nhỏ khác nhau, lên đội 1 SLNA rồi lên tuyển, hết hạn hợp đồng thì người đưa kẻ đón, lót tay xe pháo nhà cửa chân dài váy ngắn đề huề… Người viết bài này từng gặp HLV Nguyễn Văn Thịnh, thầy của Quyến, Thuật, Đức… trong bối cảnh rối như canh hẹ của nhà cầm quân SLNA năm 2006: có trò nghe người khác mà…bỏ phiếu loại thầy!.
Ông Thịnh không nói gì, im lặng rất lâu và kiên quyết. Nhiều người vì thế cứ đè tên Thịnh đen ra mà gọi. Ngẫm ra, ở SLNA, không ai đỏ cả mà cũng chẳng ai đen, nhưng có vẻ ông Thịnh nhiều đen hơn, dù việc ông đỏ khi cầm U16 VN thắng Trung Quốc năm 2000 ở Đà Nẵng là điều không phải ai cũng làm được.

Nói vậy để thấy đào tạo trẻ ở SLNA thuận lợi nhiều mà gian khó cũng vô vàn. Không đủ chế độ luyện tập và thi đấu cho thầy và trò, chuyện đội U nọ thiếu tiền đá giải quốc gia không là chuyện hiếm gặp. Ông Thanh, ông Chiêm, ông Nghĩa… gãi đầu bứt tai khi tìm đến các doanh nghiệp kiếm tiền cho các cháu đã là kinh niên..

Ngay cả khi đội 1 đã có chút ăn, chút để, ngẩng được đầu không thẹn với các đại gia thì thầy trò các tuyến trẻ vẫn tằn tiện từng ngày. Cứ thế, các lứa trẻ cứ nhìn vào Công Vinh, Hồng Sơn, Trọng Hoàng… mà phấn đấu, mà đổ mồ hôi nhiều hơn nữa. Chậm chân nửa bước là có lớp sau…cướp bóng, lấy cả sự nghiệp chứ chẳng chơi.
Các lứa trẻ SLNA cứ thế mà lớn dậy, mà thi đua. Có thể còn chủ quan, nhưng người viết bài này luôn nghĩ, bóng đá trẻ Nghệ An thực chất là kết quả của một phép cộng giản đơn nhưng không phải địa phương nào cũng làm được. Đó là phong trào sâu rộng và đội ngũ HLV đầy tâm huyết như vừa nói ở trên.

Phú Châu, vietnamnet.vn