Gần đây, báo giới liên tiếp phản ánh về những bất ổn trong xă hội Trung Quốc với việc ngày càng có nhiều cuộc biểu t́nh phản đối của người dân do cảnh tức nước vỡ bờ. Tiêu cực hoành hành, quan liêu trầm trọng. Hệ quả kéo theo là cả hệ thống chính trị Trung Quốc ngày càng bị mất ḷng dân. Không chỉ báo chí phương Tây, mà ngay báo chí chính thống của nước này cũng không c̣n ngần ngại phanh phui tiêu cực.
Hàng trăm nông dân tỉnh Quảng Đông phá hủy tường bao một khu đất trồng trọt bị nhà nước tước đoạt, trong cuộc bạo động cuối tháng 10/2011./REUTERS/Staff
Tạp chí Courrier International số ra tuần này dẫn lại bài của tờ Hoàn Cầu Thời báo Trung Quốc với hàng tựa cảnh báo : «Tín nhiệm dành cho giới lănh đạo đang bị lật nhào ».Tờ báo cho biết, hầu như toàn thể thống điều có liên quan, từ các tổ chức phi lợi nhuận, quan chức chính phủ, các chuyên gia và các phương tiện truyền thông đại chúng.
Đối với các tổ chức phi lợi nhuận, Hoàn Cầu Thời báo nêu lại vụ việc hồi tháng sáu rồi, một thiếu nữ 20 tuổi đăng tải trên trang blog của ḿnh thông tin về lối sống hết sức xa hoa của cô, đồng thời khẳng định đang điều hành cho một công ty liên kết với Hội Chữ Thập Đỏ quốc gia Trung Quốc. Trong bối cảnh vật giá leo thang, đời sống đắt đỏ, khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng tại Trung Quốc, th́ sự kiện trên gây sốc nặng đối với mọi người. Đặc biệt thông tin cô làm việc cho Hội Chữ Thập Đỏ quốc gia đă khiến tổ chức phi lợi nhuận này mất uy tín nghiêm trọng,
Bên cạnh đó, Hoàn Cầu Thời báo c̣n dẫn một số minh chứng khác về tiêu cực liên quan đến các tổ chức phi lợi nhuận ở Trung Quốc. Tờ báo cho biết, mọi người bắt đầu ngần ngại góp tiền từ thiện và mức đóng góp đă giảm đi đáng kể. Cụ thể là, kể từ sau vụ cô gái nói trên, mức quyên góp đă giảm từ 6,26 tỷ nhân dân tệ cho giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 5 xuống c̣n 840 triệu cho hai tháng 6 và tháng 8, tức giảm đến 86,6%.
Sự mất tín nhiệm của người dân được thấy rơ nhất đối với chính quyền. Các bộ ngành và chính quyền địa phương thường hay có ư bưng bít thông tin và công luận mỗi khi xảy ra x́ căng đan. Thế nhưng, theo tờ báo, hễ càng bưng bít, th́ sự bất măn trong dân càng cao, kéo theo là dân ngày càng nghi ngờ thông tin từ phía chính quyền.
Trong khi đó, một số người được cho là « chuyên gia » đă can thiệp trên các phương tiện thông tin đại chúng với mục tiêu mà tờ báo cho là để « làm dịu sự nghi ngờ ». Bởi thế lập luận họ hoàn toàn không khách quan, và thường kéo theo kết quả không mong muốn, đó là làm cho mối nghi ngờ của người dân thêm trầm trọng.
Chỉ cách đây ít lâu, các lănh đạo chính phủ, chuyên gia và các phương tiện truyền thông đại chúng c̣n được người dân tin tưởng. Thế mà tại sao giờ đây họ lại mất ḷng tin ? Hoàn Cầu Thời báo cho rằng, đấy là do sự không cân xứng giữa « cung » và « cầu » trong xă hội.
Cung ở đây tức là đáp ứng của chính phủ đối về sự tín nhiệm của người dân. Tờ báo cho rằng, sự đáp ứng này c̣n chưa đúng mức. Một chuyên gia thuộc Trường hành chính quốc gia Trung Quốc nhận định : « Một vài cơ quan chính phủ đă không làm việc hết ḿnh, và đă không có phản ứng đúng đắn ». Theo ông này, đấy là do họ vẫn c̣n mang nặng tâm lí « phụ mẫu chi dân ». V́ thế, họ vẫn đặt trọng quyền lợi và ưu tiên dành cho chức vụ của họ, nói nhiều mà làm ít, thậm chí c̣n có quan chức luôn phản ứng bằng cách bưng bít sự việc. Từ đó, những ǵ cần công khai th́ lại không được công khai, và hậu quả là làm dấy lên những tin đồn.
Trong khi cung từ phía chính quyền không đủ, th́ cầu của người dân lại mỗi ngày một lớn. Xă hội thay đổi mau chóng, người dân cũng ngày càng đ̣i hỏi nhiều hơn về quyền được tham gia vào công việc chung, về sự minh bạch. Do thông tin thường bị chính quyền bưng bít, nên họ buộc phải tự đi t́m sự thật và thể hiện mong ước trên mạng Internet. Với Internet, tin đồn cũng như sự bất măn được lan truyền nhanh chóng và không ngừng lớn lên, tính trung thực và sự công minh của các tổ chức chính quyền bị đặt vấn đề, và thế là chính quyền bị giảm tín nhiệm đáng kể trong dân.
Nói về các chuyên gia, tờ báo cho rằng, có nhiều người v́ chạy theo lợi ích vật chất mà quên đi sự công minh của khoa học. C̣n các phương tiện thông tin đại chúng th́ không c̣n đấu tranh v́ sự thật nữa mà đang dần trở thành cơ quan phát ngôn của các nhóm lợi ích. Khi các nhà khoa học và các phương tiện truyền thông không c̣n giữ được óc khách quan và vô tư, do vậy họ cũng mất ḷng tin của dân chúng.
theo rfi