Tảng đá có h́nh người, nặng hàng tấn đă trôi dạt ngược ḍng sông về ngự tại “vườn thuyền, ao mắm” trên bến sông Hoàng Giang, bên thành Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội) liệu có thật?
Giờ vẫn c̣n đó “vườn thuyền ao mắm” trong câu chuyện của người dân bản địa sinh sống bên thành Cổ Loa. Tương truyền, đây là nơi vết tích đầu tiên pho tượng đá h́nh người không đầu đă từng nằm. Giờ tượng không c̣n, song truyền thuyết về xuất thân của nó vẫn râm ran, lan tỏa trong đời sống người dân nơi đây.
Tảng đá trôi ngược sông?
Chuyện kể rằng, phát hiện tảng đá đó, người dân đă làm lễ rồi rước ‘bà’ về cung. Khi người ta hạ vơng xuống th́ ‘bà’ nhảy lên vơng nhanh lắm, rồi rước vào đến ngự cung chính th́ không tài nào vào được. Người dân cố măi để đưa vào nhưng không được, rồi bị gẫy kiệu.
Từ đây, không làm lay động được tảng đá nữa, nên người dân đă lập am thờ tại chỗ bây giờ “bà” đang ngự…”, Chị Nguyễn Thị B́nh ở xóm Chùa, xă Cổ Loa rành mạch kể từng chi tiết về truyền thuyết tảng đá trôi dạt ngược sông như câu chuyện của hôm qua.
Những câu chuyện thực thực, hư hư về tảng đá trong am thờ công chúa Mỵ Châu tiếp tục được kể. “Bà hóa thân thành đá rồi quay về đây. Trước đây, bà ngự ở ‘vườn thuyền ao mắm’ nơi mà bây giờ thuộc thôn Vang xă Cổ Loa…”, cụ Đám, tên thật là Nguyễn Đức Toàn, người xóm Mít, có trách nhiệm trông nom, hương đăng am thờ cho biết.
Cũng theo cụ Đám, khi ấy, nơi đây trên bến dưới thuyền tấp nập. Con sông chảy qua nơi này. Người dân khi ấy gọi là ng̣i Quậy. Bọn trẻ trâu thấy một tảng đá trôi dạt ngược ḍng sông, tựa chiếc thuyền có người chèo lái trèo, leo lên chơi tinh nghịch. Sau bận ấy, mấy đứa trẻ mục đồng, đứa nào đứa ấy về ốm hết lượt. Hỏi ra mới rơ chuyện… Dân làng khi ấy đă làm lễ cúng tế, cầu xin được đưa bà về nơi để thờ tự.
Tảng đá từ đâu đến, liệu pho tượng đá trong am thờ nàng Công chúa Mỵ Châu dưới gốc đa trong khuôn viên di tích Cổ Loa có phải là tảng đá mà hằn trong câu kể của người dân địa phương không th́ vẫn chưa ai biết chính xác.
Song ở am thờ Công chúa Mỵ Châu vẫn có một tảng đá to với h́nh dáng người ngồi, bị mất đầu được ở ngự cung, có cây hương và thân thể khoác xiêm y lộng lẫy, trên cổ đeo hạt ngọc trai óng ánh vẫn được người dân muôn phương t́m đến chiêm bái với ḷng đầy cung kính.
Quay ngược lại lịch sử, nghe lại truyền thuyết xưa mới thấy, khi lâm nạn, Công chúa Mỵ Châu nguyện khấn rằng, ta trọn tiết trung tín, chẳng dè bị người đánh lừa, vậy, sau khi chết, xin được hoá thành ngọc châu để rửa mối nhục này.
Nàng Công chúa Mỵ Châu đă ḥa thân xác và những giọt máu vào nước biển. Loài trai và những con ṣ dưới biển đă nuốt vào bụng. Người đời sau nếu mang ngọc trai từ biển Đông về rửa ở giếng Loa Thành th́ ngọc thêm sáng lung linh. Cũng từ khi ấy, những con ṣ biển mang trong ḿnh những giọt hồng, mà đến nay người dân vẫn gọi đó là ṣ huyết…
T́nh chung thủy bền lâu
“Bà” đă hóa vào phiến đá ngược ḍng sông về Loa Thành minh chứng về mối t́nh chung thủy. Trong khi t́m hiểu về di tích thành Cổ Loa, hầu hết tôi gặp người dân quanh vùng đều am tường về truyền thuyết thành Cổ Loa.
Câu chuyện về Loa Thành và sự chung thủy về t́nh yêu của nàng Công chúa Mỵ Châu đă phần nào “hóa thân” vào t́nh yêu đôi lứa đôi ngày nay.
Nhiều bạn trẻ t́m đến Loa Thành như một nơi linh thiêng để thể hiện t́nh yêu và thề non hẹn biển.
Chị Nguyễn Thị B́nh ở xóm Chùa, xă Cổ Loa cho biết: “Nhà tôi ở đây lâu đời rồi, nhưng tôi thấy thanh niên ở bên Hà Nội đến thành Cổ Loa c̣n ít hơn thanh niên ở tỉnh khác. Nhiều người đến c̣n trọ ở nhà tôi mấy ngày để chờ đến ngày am thờ mở cửa vào may mắn, t́nh duyên lâu bền…”.
Cụ Đám cho biết, nhiều đôi thanh niên vào nhờ cụ làm lễ cầu duyên. Mới đây, một cô gái ở măi Lào Cai quay lại tạ cụ v́ sau khi cầu duyên đă lấy được người như ư...
Được biết, trước đây nhiều người vào thắp hương thường xoa tay vào tượng công chúa Mỵ Châu để được may mắn, xinh đẹp… Sau này Ban quản lư di tích Cổ Loa sợ bị ảnh hưởng đến hiện vật đă đóng chặt cung bằng khóa. Giờ chỉ được mở cửa trong ngày lễ và người dân vào chiêm bái chứ không được phép chạm tay vào “bà”.
T́m về thành Cổ Loa để cầu ước một điều may mắn là trong tâm niệm của mỗi người. Song, để hiểu về giá trị di tích lịch sử, biết thêm câu chuyện truyền thuyết về nước Âu Lạc xưa kia mà chưa một lần đến nơi này th́ quả là một khiếm khuyết không đáng có. Bởi những di tích lịch sử không chỉ là nơi tâm linh, tín ngưỡng, mà c̣n là công tŕnh kiến trúc quân sự khoa học và sự tài ba tinh tế về góc nh́n địa lư của bậc cổ nhân trong việc xây thành đắp lũy để chống lại quân xâm lược.
Theo ANTĐ