Ngày 7/9/2011, thẩm phán liên bang Jed Rakoff tuyên án phi công Nga Konstantin Yaroshenko 20 năm tù giam v́ tội buôn ma túy vào Mỹ và châu Âu. Luật sư người Mỹ Stephen Zyss tuyên bố sẽ gửi đơn kháng cáo lên cấp xét xử cao hơn. Vụ án này đang gây căng thẳng trong mối quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Nga.
Konstantin Yaroshenko và chiếc máy bay bị bắt giữ.
Konstantin Yaroshenko, 53 tuổi, bị bắt giữ tại Libya vào mùa hè năm 2010. Theo các công tố viên Mỹ tuyên bố Yaroshenko đă từng buôn nhiều loại ma túy vào Mỹ trong nhiều năm. Họ cho rằng số ma túy được chuyển lên chiếc máy bay của Yaroshenko ở Liberia hay Venezuela.
Vào mùa xuân năm 2010, Yaroshenko đă chở 4 tấn cocaine từ Venezuela đến Liberia rồi sau đó đến Ghana trước khi vận chuyển vào Mỹ và châu Âu. Viên phi công Nga được cho là đă nhận số tiền công khoảng 6 triệu USD. Trái ngược với lời buộc tội từ cơ quan công quyền Mỹ. Cơ quan Kiểm soát ma túy nhà nước Nga mới đây đă tiến hành điều tra sâu rộng về mọi mối quan hệ của Yaroshenko và đi đến kết luận: viên phi công trong sạch!
Konstantin Yaroshenko là cựu phi công quân đội, bắt đầu nghề lái máy bay tư nhân ở nước ngoài sau khi Liên Xô tan ră. Yaroshenko mua chiếc máy bay quân sự Antonov 32 phục vụ các chuyến bay dịch vụ theo những hợp đồng nước ngoài. Nhiều hợp đồng của Yaroshenko liên quan đến một số quốc gia châu Phi.
Ở Mỹ, Yaroshenko đột nhiên được gọi là "phi công cocaine". Cảnh sát Mỹ báo cáo họ phát hiện một lượng cocaine "ấn tượng" trên chiếc máy bay của Yaroshenko trong lúc bắt giữ. Về phần ḿnh, Yaroshenko khẳng định ông không hề buôn bất cứ loại ma túy nào và cũng không vi phạm luật pháp nước Mỹ. Vài chi tiết về việc bắt giữ Yaroshenko đưa về Mỹ chỉ được tiết lộ vào tháng 4/2011.
Bà Victoria Yaroshenko, vợ của Yaroshenko, nói với Hăng tin RIA Novosti của Nga: "Chồng tôi bị đánh đập trong những ngày bị bắt giữ ở Liberia. Sau khi lên máy bay, ông lại bị đánh đập tiếp do không chịu kư tên vào một số giấy tờ khi bay qua biên giới nước Mỹ. Cuối cùng, ông đành phải kư tên theo yêu cầu của người Mỹ".
Viktor Bout (giữa) bị bắt giữ.
Theo lời khai của Yaroshenko, người Mỹ thậm chí đe dọa sẽ bắt cóc vợ con ông nếu ông không chịu kư tên vào số giấy tờ theo yêu cầu. Trong thời gian ngồi tù ở Mỹ, Yaroshenko bị sụt mất 25kg, mắc bệnh nhiễm trùng và bệnh đường ruột do thức ăn trong nhà tù quá tệ. Theo lời bà Victoria, lúc đầu Yaroshenko bị giam chung xà lim với một tên giết người hàng loạt và măi về sau mới được chuyển sang giam riêng.
Phiên ṭa xét xử Yaroshenko bắt đầu vào tháng 4/2011 tại ṭa án ở Manhattan. Điều đáng nói là Hội đồng thẩm phán Mỹ chọn luật sư biện hộ người Mỹ và loại ngay từ đầu một luật sư người Nga. Cuối cùng, luật sư người Mỹ được chọn là Stephen Zyss. Tại phiên ṭa, Yaroshenko nói tiếng Anh không tốt nên phải cần đến người phiên dịch.
Bản án 20 năm tù dành cho Yaroshenko đă gây giận dữ cho giới quan chức ngoại giao Nga. Kira Lukyanova, thành viên của Ủy ban Đối ngoại Nghị viện Nga, cho rằng Mỹ đă tạo tiền lệ tư pháp xấu khi không tuân thủ những quy định luật pháp quốc tế. Yaroshenko chưa bao giờ buôn lậu cocaine và đây không phải lần đầu tiên một công dân Nga lănh án tù tại nước Mỹ - trước đó công dân Nga tên là Viktor A. Bout cũng bị Mỹ buộc tội buôn lậu vũ khí.
Trong trường hợp này, Viktor Bout bị bắt tại Thái Lan và bí mật dẫn độ về Mỹ vào ngày 16/11/2010 trước sự phản đối của Bộ Ngoại giao Nga. Theo điều tra của Liên Hiệp Quốc, Bout được cho là đă buôn lậu những chuyến hàng vũ khí trị giá hàng triệu USD, c̣n người Mỹ tin rằng Bout buôn lậu vũ khí đến những vùng chiến sự nóng bỏng như Afghanistan và Rwanda. Tuy nhiên, trong vụ án này Moskva vẫn khăng khăng rằng Bout vô tội.
Ngay lập tức sau khi bản án được tuyên, Văn pḥng Tổng lănh sự Liên bang Nga tuyên bố: Nước Nga sẽ tiếp tục đấu tranh cho công lư và bảo vệ quyền lợi cho Yaroshenko. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich cho biết, Moskva đă nhiều lần cảnh báo nước Mỹ về việc bắt giữ Yaroshenko ở một quốc gia thứ ba là bất hợp pháp, hoàn toàn không thể chấp nhận được và điều đó gây nghi ngờ đối với toàn bộ phiên ṭa xét xử ở Mỹ.
Theo Alexander Otchainov, Phó lănh sự Nga ở New York, trong vụ án của Yaroshenko vẫn c̣n nhiều t́nh huống chưa rơ ràng. Ông nói: "Yaroshenko bị giam tại Liberia năm 2010 và sau đó được dẫn độ về Mỹ mà không báo với chính quyền Nga. Thực tế đây là vụ bắt cóc". Hiện nay Viktor Bout và Yaroshenko bị giam chung trong một nhà tù ở Mỹ
( theo congannhanhdan )