“Ai mua hột vịt lộn hôn...”. Có lẽ vài thập niên trước, ở Việt Nam, từ những ngơ ngách cho đến khắp phố phường, tiếng rao thánh thót ấy rất quen thuộc với người dân. Nhưng nay đến xứ Mỹ rồi, có mấy ai nghe lại tiếng rao ấy… Bà Tô ở Garden Grove hơn 30 năm cho biết: “Những năm gần đây, đồng hương sinh sống ở Mỹ hưởng đủ mọi nhu cầu ăn uống giống y như Việt Nam. Hột vịt lộn trước đây có ai bán đâu mà ăn. Bây giờ chợ nào cũng có, nào hột vịt lộn, trứng vịt muối, trứng gà, trứng cút, trứng ngỗng, thịt vịt, thịt gà, thịt cút, gà tây, bồ câu tươi sống hiện diện rất nhiều từ những chợ Việt, chợ Mỹ, Mễ, Hàn Quốc, chợ Tàu… Ngay trên phố Bolsa thôi cũng có mấy cửa tiệm bán các mặt hàng này tươi sống. Có người c̣n chọn lựa gia cầm trong các lồng nuôi rồi làm thịt tại chỗ”.
Qua Mỹ mà muốn t́m lại những h́nh ảnh gánh hột vịt lộn, hay những con hẻm góc phố, những quán cóc bán hột vịt lộn th́ không thể có. Đó là do mỗi xứ có cách buôn bán theo kiểu của đất nước ấy. Ông Vinh, vừa ăn hột vịt lộn mua bên chợ Đất Mới ở thành phố Gardena, vừa nói: “Bên này ai cho bán kiểu buôn gánh bán bưng hay ngồi ngoài đường đâu. Bán là phải mở tiệm lớn mà mở tiệm lớn th́ phải bán rất nhiều thứ liên quan mới tồn tại được”.
Người Việt Nam đă biết chọn những loại thực phẩm và mở rộng nhu cầu ẩm thực theo văn hóa Việt Nam. Ảnh hưởng văn hóa ấy đến nay c̣n lan truyền qua nhiều sắc tộc khác cùng chung sống trong những cộng đồng có đông người Việt Nam cư ngụ. Điều đó thể hiện qua lượng khách thuộc các sắc dân đến mua sắm tại chợ Việt ngày càng đông.
Người Việt Nam trên đất Mỹ cũng có cách tổ chức cuộc sống thân t́nh, tạo được sức mạnh cộng đồng và thuận tiện cho việc sinh hoạt. Những kiểu trao đổi buôn bán theo cách Việt Nam đă có từ bao đời nay được áp dụng. Trong đó có họp chợ, họp phố và tổ chức hội đoàn giữ được t́nh đồng hương.
Cô Mai Trâm đang sống và làm việc ở một miền quê của tiểu bang Virginia, cho biết: “Mỗi lần về lại miền Nam Cali là xuống ḷ hột vịt lộn Long An (bên hông chợ Bến Thành) để mua vài chục hột vịt lộn về luộc ăn, đăi cả nhà. Vào chợ hột vịt lộn này chưa mua đă thấy hấp dẫn. Bên ngoài cửa hiệu trồng nhiều mía, bảng lớn ghi tên tiệm hột vịt lộn Long An hẳn hoi, bên trong c̣n có bà cụ ngồi bán rau vườn, giống y như ở làng quê Việt Nam vậy”. Rồi cô nói luôn một hơi: “Có người thích hột vịt lộn 17 ngày, có người thích 18 như tôi th́ thích loại 19, 20 ngày, như vậy ăn mới ngon. Tại đây c̣n có bán kèm rau răm 1 bó có 50 cent thôi. Hột vịt lộn th́ 99 cent/trứng, quá rẻ. Mua về ăn cho đă, v́ bên ấy xứ lạnh, xa chợ người Việt, nên đâu có cơ hội ăn những món đặc sản này. Ngoài ra tôi c̣n mua ốc gạo về luộc xả nữa”.
Anh Thomas Đàm, chủ trang trại Ramona Duck Farm nói chuyện qua điện thoại với chúng tôi, anh cho biết: “Tôi đang ở một nông trại giáp biên giới ở San Diego và Mễ Tây Cơ để chăn nuôi gia cầm, trồng rau. Trang trại tôi chuyên nuôi và cung cấp gà vịt sống, trứng… phần lớn cho cộng đồng người Việt ở Cali. Bên cạnh đó, chúng tôi mở tiệm Hột Vịt Lộn Long An trên phố Bolsa từ nhiều năm qua”.
Ông bà Bảo ở Riverside mỗi lần xuống phố Bolsa mua cả chục con gà, mấy chục hộp trứng vịt. Gà về để nấu ăn cho nhà thờ, có khi có tiệc lớn đăi bà con bạn bè cũng tiện. Theo ông bà, thịt gà tươi sống về chế biến món ăn rất ngon. Những chợ Việt Nam th́ bán gà đi bộ cũng tươi, và cũng có đủ các loại trứng tươi, lộn, muối.
Tiệm Baladi Poultry trên phố Bolsa đoạn giữa đường Beach và Newland, chuyên bán gà vịt, gà tây, bồ câu, chim cút, thỏ, trứng gà, vịt, chim cút sống, lúc nào cũng có khách hàng vào mua. Có lúc đông khách quá phải đứng chờ. Những người mua gà vịt ở đây cho biết, mua gà vịt mới làm về, chế biến ngay các món ăn như nấu cháo gà, gà rô ti, vịt nấu chao, gà hấp ăn với xôi nếp… th́ rất ngon.
Thomas Trương/Viễn Đông
Bảng hiệu Hột Vịt Lộn Long An nổi tiếng phố Bolsa - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Hột gà lộn, hột vịt muối nhăn hiệu Mỹ của người Việt Nam làm - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Trứng vịt vữa cũng có bán - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Khách hàng vào mua hột vịt lộn ở tiệm Long An - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Tiệm gà vịt sống trên phố Bolsa gần đường Beach, dễ nhận biết v́ có con gà to trước tiệm
ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Cô chủ nhỏ bán vịt gà sống tại tiệm Baladi Poultry - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Khách Trung Đông cũng thích mua gà vịt sống ở tiệm Việt - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Nhiều người đứng chờ mua vịt gà sống - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Gà vịt, chim bồ câu, cút, cu đất, thỏ… rộng trong lồng chờ bán - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Cút sống - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
chi tiết giá cả được ghi bằng cả 4 , 5 thứ tiếng - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông
Trước tiệm Hột Vịt Lộn Long An trồng nhiều mía… - ảnh: Thomas Trương/Viễn Đô