Tại sao chúng ta đón Tết mỗi năm?

Theo âm lịch, năm nay là năm con rồng. Cùng tìm hiểu xem tại sao chúng ta lại duy trì các lễ nghi và các biểu tượng theo lịch gắn với 12 con Giáp.

Pháo hoa tại Copacabana, đậu lăng cho bữa ăn tối, sâm panh, hoa bày khắp biển, nhảy bằng chân phải, ăn đậu lăng, trèo lên bậc thang, bật đèn lên, vặn nhạc to hơn, rồi cùng nhau hô vang "chúc mừng năm mới!". Rõ ràng là có rất nhiều lễ nghi để chào đón năm mới trong đêm giao thừa. Nhưng tại sao chúng ta lại lặp lại các lễ nghi đó hàng năm? Hơn nữa, liệu các lễ nghi đó có đáp ứng được nguyện vọng nào đó không?

Các học giả tin rằng câu trả lời là có. Các lễ nghi này thật sự quan trọng và có chức năng của nó. Chúng bao hàm một sức mạnh mang tính biểu trưng cho việc kết thúc và mở ra một chu kỳ mới, và sức mạnh đó là vô cùng. "Khi mỗi chu kỳ kết thúc, mọi người cảm thấy là cần phải nhìn nhận lại những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của mình" - nhà tâm lý học Jacqueline Meireles nói.

Và điều này cũng bao gồm cả các cuộc khủng hoảng, các vấn đề và khó khăn mà chu kỳ đó kết thúc, và các dự án và mơ ước còn bị trì hoãn, cần phải cập nhật thêm cho năm mới đang bắt đầu.

Nhưng có nhất thiết là tất cả mọi người lại phải nghĩ về việc đó vào cùng một lúc, vào cùng một ngày giống nhau? "Bởi vì đó là một sức mạnh mang tính biểu trưng. Cả thế giới được vận hành trên nền tảng này" - Jacqueline Meireles nói. "Chiến dịch vì các mục tiêu tốt đẹp" to lớn này được tạo ra vào những khoảnh khắc đó có thể là một động cơ hợp lý để thúc đẩy một sự hồi tưởng về mặt lương tâm (xem có bị cắn rứt không) và có cái nhìn bao quát cho năm mới.

Điều rõ ràng là một chu kỳ có thể được bắt đầu trong một ngày kỷ niệm chung hoặc được tạo ra do thay đổi công việc chẳng hạn, hoặc trong bất kỳ thời điểm nào có ý nghĩa đối với con người. "Rất nhiều khoảnh khắc trong đời cần tới sự thay đổi. Tuy nhiên, trong suốt thời điểm đóng lại chu kỳ đó, sự thôi thúc này có tầm ảnh hưởng đặc biệt, động lực đã chi phối bạn" - Jacqueline Meireles phân tích.

Thời gian trôi đi và các chu kỳ tự nhiên cũng tác động tương tự lên tổ tiên của chúng ta.

Và các nghi thức đối với sự chuyển đổi này có vai trò điểm lại chính xác chuỗi sự kiện lặp lại mà nhân loại quan sát mọi sự việc quanh họ trong chu kỳ của nó.

"Các lễ nghi chuyển đổi này đáp ứng các nhu cầu cơ bản" - Denise Ramos - giáo sư tại Đại học Thiên Chúa giáo tại Sao Paulo và Jungian phân tích.

"Các nghi lễ mang lại cảm giác khỏe mạnh. Việc đánh dấu thời gian đã tồn tại từ buổi bình minh của nhân loại vì nó khiến cho con người có cảm giác rằng họ có thể kiểm soát được số mệnh của mình" - Denise nói.

Nhà phân tích này cũng nói thêm về các yếu tố nền tảng về cảm giác khỏe khoắn của nhân loại: đó là nhu cầu hy vọng.

"Năm mới mang tới khả năng tổ chức lại cuộc sống của mỗi người, sửa chữa các lỗi lầm, làm mọi việc theo cách khác, điều đó hứa hẹn về một "sự khởi đầu mới" quan trọng cho sức khỏe cũng như tinh thần của con người".

Các nghi lễ còn giúp con người thể hiện nỗ lực để kiểm soát cuộc đời của họ và hy vọng.

"Sẽ là không đầy đủ khi chỉ nói rằng một năm đang qua đi và năm mới đang bắt đầu, cần phải lưu ý về nó và có một hình thức thống nhất đối với niềm tin này. Nói chung, các nghi lễ này đi kèm với nước có tác động rất lớn" - Denise nói.

Một ví dụ có thể kể đến là Lemanja rất phổ biến ở duyên hải Brazil trong đêm của năm mới. "Chúng được làm bởi niềm tin của con người, bởi vì tính biểu tượng của nước được gắn liền với sự tái sinh, tới Mẹ Vĩ đại, tới tình yêu và hạnh phúc".

Trong tiếng Pháp, từ "réveillon" (Giao thừa năm mới) hàm ý sự thức tỉnh, khi con người thức trong đêm.

"Nếu bạn sắp đón nhận năm mới, bạn sẽ phải thức để đón nhận nó khi nó đến. Bạn phải thức để 'xua' năm cũ đi" - Denise giải thích. "Đó là một cơ hội để đưa ra một điều ước..." Và để xua đuổi tà ma, đón nhận những điều tốt lành, đó là pháo hoa!

"Theo truyền thống thì tiếng ồn sẽ xua đuổi tà ma, và pháo hoa làm cho bầu trời rực rỡ sắc màu và ý tưởng về việc "nói" với các vị thần. Nến thắp lên trong nhà cũng mang ý nghĩa kết nối với sự linh thiêng, và là các phương tiện truyền thống lành mạnh về sự thiêng liêng".

Những gì bạn ăn cũng trở nên vô cùng quan trọng: thức ăn giúp mang lại may mắn trong năm mới, thể hiện sự thịnh vượng và phát đạt.

"Các yếu tố mang tính biểu tượng luôn xuất hiện từ sự liên tưởng trong đầu của chúng ta. Cũng như ở một số nơi không ăn gia cầm vì họ sợ suy đoán rằng sự nguệch ngoạc trì trệ (giống như chân gà bới) giống như một sự 'tụt hậu' trong cuộc sống. Hoặc đậu lăng có màu xanh thì tựa như các đồng xu, đồng tiền" - giáo sư Denise lấy ví dụ.

* Lê Thu (theo Pravda)