Trung Quốc 'lì xì' châu Âu

Trong buổi hội đàm ngày 2/2 với Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cho biết nước này sẽ xem xét việc hỗ trợ và liên quan sâu hơn tới các quỹ cứu trợ tài chính của khu vực đồng euro.

Tuyên bố mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của nước nay đối với châu Âu có thể mở màn bằng việc sắp xếp và hỗ trợ cho khu vực EU lượng dự trữ ngoại hối khổng lồ của Trung Quốc nhằm giúp giảm bớt cuộc khủng hoảng nợ đang đeo đuổi các nước phương Tây.

Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh, các cam kết tăng đầu tư vào các quỹ nhằm mục địch hỗ trợ, bảo lãnh cho các khoản nợ nhưng bản thân châu Âu cần phải cố gắng giải quyết vấn đề riêng của mình.

Trung Quốc sẽ xem xét "liên quan sâu sắc hơn trong những nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng thông qua các kênh như Quỹ Ổn định Tài chính châu Âu (EFSF) và Cơ chế ổn định châu Âu (ESM).

Tuyên bố nêu trên được Ôn Gia Bảo thực hiện trong chuyến thăm cấp nhà nước của Thủ tướng Đức Angela Merkel tới Trung Quốc. Trong cuộc hội đàm, Thủ tướng Merkel yêu cầu Trung Quốc có hành động cứng rắn hơn chống lại Iran với chương trình hạt nhân của mình và chống lại Syria với những cuộc biểu tình bị đàn áp đẫm máu. Tuy nhiên, phía Trung Quốc đã phản đối các biện pháp mới chống lại cả hai nước nêu trên.

Ngoài ra, phát biểu riêng trên các phương tiện truyền thông của nhà nước, ông Ôn Gia Bảo nói: "Những nỗ lực riêng của châu Âu mới là nền tảng và chìa khóa để giải quyết cuộc khủng hoảng.Trung Quốc rất tự tin vào nền kinh tế châu Âu và đồng euro và sẽ hỗ trợ hết mức để ổn định đồng euro”.

Ông Ôn Gia Bảo (trái) cam kết hỗ trợ tài chính trước yêu cầu của bà Merkel nhưng vẫn nhấn mạnh rằng EU nên tự cứu mình.

Trung Quốc cũng hỗ trợ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các tổ chức tài chính quốc tế khác trong việc tham gia với vai trò quan trọng nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng.Truyền hình Trung ương Trung Quốc cũng dẫn lời bà Merkel cảm ơn ông Ôn Gia Bảo về những "hỗ trợ có giá trị" của Trung Quốc và nói rằng Đức luôn chào đón những đầu tư bổ sung từ các công ty Trung Quốc.

Từ lâu, Trung Quốc là người mua trái phiếu chính do EFSF phát hành mặc dù số lượng chính xác của việc mua bán không được công khai. Dù vậy, khi các quan chức châu Âu đề xuất trong tháng 10/2011 để tăng cường hỗ trợ các quỹ bằng cách thúc đẩy và thu hút thêm vốn nước ngoài, các quan chức Trung Quốc đã phản ứng thận trọng.

Họ nói rằng, Trung Quốc cần biết thêm chi tiết về các đề nghị trước khi cam kết vốn. Tại thời điểm đó, các quan chức Trung Quốc cũng bày tỏ sự ưu đãi của mình đối với việc đóng góp thông qua các kênh quốc tế như IMF.

Trong ý kiến nêu ra trong buổi hội đàm, ông Ôn Gia Bảo nói thêm: "Trung Quốc đang điều tra và đánh giá cách thức thông qua IMF để được tham gia sâu sắc hơn trong việc giải quyết vấn đề nợ của châu Âu hay các kênh ESM / EFSF”. Tuyên bố này không chỉ rõ rằng, liệu Trung Quốc có từ chối mua bổ sung trái phiếu từ EFSF ngoài các kênh của IMF hay không.

Đề nghị này của các nước châu Âu nhằm tạo lực đòn bẩy cho EFSF khi nó không đạt được lực kéo đáng kể. Các quan chức châu Âu đang xem xét kết hợp khả năng hỗ trợ tài chính dành cho ESM, kênh kế thừa lâu dài cho EFSF sẽ được khởi động vào mùa hè này.

ESM được lên kế hoạch để tạo ra ngân quỹ khoảng 500 tỷ euro (khoảng 655 tỷ USD) trong khi theo các nhà phân tích, kênh EFSF chỉ còn lại khoảng 250 tỷ euro.

Một số nhà phân tích dự đoán rằng Trung Quốc có thể đòi hỏi những nhượng bộ từ châu Âu về các vấn đề chính trị hay thương mại để thực hiện khoản tiền hỗ trợ bổ sung. Thế nhưng chưa có bằng chứng rõ rệt về bất kỳ sự thỏa hiệp của bà Merkel trong chuyến thăm Trung Quốc này.

Trong chuyến thăm này, phát biểu với báo giới của Trung Quốc, bà Merkel nêu ra 2 vấn đề hàng đầu cần giải quyết giữa Trung Quốc và các quốc gia phương Tây là Iran và Syria. Về Iran, bà Merkel nói: "Chúng ta cần các biện pháp trừng phạt như là một cố gắng để buộc Iran thay đổi". Bà cũng cáo buộc Iran có nhiều “hành động không minh bạch."

Trái ngược với các nước phương Tây và bất chấp cả áp lực từ Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ vẫn tiếp tục việc nhập dầu từ Iran và cố tình gạt đi quan ngại về vấn đề hạt nhân. Bản thân Iran luôn bác bỏ các lời cáo buộc và cho rằng chương trình hạt nhân của mình mang mục đích hòa bình. Trung Quốc tiếp tục kêu gọi việc giảm bớt sự căng thẳng trong khu vực Vịnh Ba Tư.

Mạnh Thắng (theo Wall Street Journal)