(DVT.vn) - Dựa vào tình hình thực tế, ông Obama sẽ có 4 năm liền đối mặt với thâm hụt ngân sách trên 1.000 tỷ USD, từ 2009-2012.
4 năm liên tiếp thâm hụt ngân sách trên 1.000 tỷ USD
Trong một báo cáo mới công bố hồi đầu tháng 2 này, Văn phòng Ngân sách Quốc hội không đảng phái của Mỹ (CBO) đưa ra dự đoán mức thâm hụt ngân sách của quốc gia này sẽ tiếp tục trên mức 1.000 tỷ USD năm thứ 4 liên tiếp.
Cụ thể, CBO cho rằng, thâm hụt ngân sách năm tài chính 2012 (từ tháng 10/2011 - hết tháng 9/2012) sẽ là 1.079 tỷ USD, tăng gần 100 tỷ USD so với mức ước tính được đưa ra hồi tháng 8 năm ngoái. Nếu Quốc hội tiếp tục mở rộng chương trình cắt giảm thuế thu nhập cá nhân nhằm hỗ trợ người dân chi tiêu thì mức thâm hụt có thể tăng thêm khoảng 100 tỷ USD.
Mức thâm hụt ngân sách này tương đương 8,5% GDP quốc gia, một con số quá cao đối với nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Đáng chú ý, nếu dự đoán trên chính xác thì đây là lần đầu tiên ngân sách nước Mỹ liên tục thâm hụt trên 1.000 tỷ USD/năm suốt 4 năm liên tục trong nhiệm kì của 1 vị Tổng thống.
Rõ ràng, “kỷ lục” chẳng đáng tự hào này sẽ khiến cuộc chạy đua vào Nhà Trắng của vị đương kim Tổng thống Barack Obama trở nên chật vật hơn rất nhiều.
Cam kết của ông Obama
Chính vì vậy, vị Tổng thống thứ 44 của nước Mỹ đã đưa ra cam kết sẽ tăng 1.500 tỷ USD tiền thuế nhằm thúc đẩy thị trường việc làm và dành một phần để giảm thâm hụt ngân sách còn 901 tỷ USD trong năm 2013.
Thâm hụt ngân sách 901 tỷ USD theo cam kết vào năm tới của ông Obama sẽ tương đương 5,5% GDP và là lần đầu tiên mức thâm hụt ngân sách về dưới 1.000 tỷ sau 4 năm vượt mốc này trong nhiệm kì của ông.
Việc tăng thuế sẽ được tập trung chủ yếu vào những người giàu có, với thuế suất thu nhập cá nhân tối thiểu là 30% đối với những người có thu nhập trên 1 triệu USD/năm. Thuế cũng sẽ tăng đối với các tổ chức tài chính lớn, thông qua một khoản thu phí trách nhiệm đối với khủng hoảng tài chính. Đối tượng chịu thuế này cũng sẽ bao gồm cả các công ty khai thác dầu mỏ, khí đốt và than đá.
Các cuộc biểu tình yêu cầu tăng thuế đối với người giàu và các tập đoàn lớn đã diễn ra khắp nơi trên nước Mỹ trong nhiều tháng qua.
Ông Obama cũng đang tìm kiếm một khoản tài trợ 350 tỷ USD để thúc đẩy thị trường việc làm trong ngắn hạn, bao gồm việc đầu tư bổ sung xây dựng cơ sở hạ tầng, tăng trợ cấp thất nghiệp và tăng viện trợ tiền mặt cho các chính quyền tiểu bang đang gặp khó khăn.
Kế hoạch tiết kiệm chi tiêu cho năm tài chính 2012 sẽ bao gồm cả việc giảm 360 tỷ USD dành cho các chương trình chăm sóc sức khỏe trong 10 năm tới. Trợ cấp cho lĩnh vực nông nghiệp, lương hưu dự kiến giảm 278 tỷ USD, chi tiêu quốc phòng giảm 5% so với năm trước đó.
Tuy nhiên, các khoản đầu tư cho giáo dục, mà trọng tâm là giáo dục đại học và tài trợ cho sinh viên sẽ vẫn tăng trong năm tới. Đầu tư cho nghiên cứu và phát triển sản xuất hiện đại cũng sẽ được hỗ trợ nhiều hơn, với mức tăng đầu tư từ nguồn ngân sách dự kiến là 19%.
Trong tuyên bố đưa ra ngày hôm nay, Nhà Trắng cho biết: “Các mục tiêu ngân sách sẽ được tập trung vào các lĩnh vực đang nguy ngập để thúc đẩy nền kinh tế và hỗ trợ tầng lớp trung lưu”.
Tuy nhiên, những cam kết của ông Obama đã vấp phải nhiều sự phản đối không nhỏ từ các thành viên đối lập của Đảng Cộng hòa vì cho rằng áp lực đóng thuế quá cao, sẽ khiến cho “tình hình kinh tế trở nên bất ổn và tồi tệ hơn”. Trong đó, ông John Boehner, phát ngôn viên của Hạ viện, nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Ohio nhấn mạnh đến sự tác động tiêu cực mà các luật thuế này có thể gây ra đối với các doanh nghiệp nhỏ.
Các kế hoạch cụ thể về tăng thuế đối với các công ty sẽ được Nhà Trắng công bố vào tháng tới.
Chính quyền Obama cũng cho biết sẽ giảm thâm hụt ngân sách xuống 575 tỷ USD, tương đương 2,7% GDP vào năm 2018.
Hiện tại, ông Barack Obama chỉ còn 9 tháng để thực thi các cam kết của mình nếu muốn nhận được sự ủng hộ của người dân nước Mỹ và tái đắc cử nhiệm kì Tổng thống thứ 2 của mình.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có một nhiệm kì đầy sóng gió.
Cũng cần nói thêm rằng, 4 năm qua là một thời gian đầy sóng gió với ông chủ Nhà Trắng khi các điều kiện kinh tế, xã hội trong và ngoài nước đều khó khăn: Khủng hoảng nợ công châu Âu, tăng trưởng các quốc gia toàn cầu chững lại, bạo loạn diễn ra ở nhiều nơi và chính trị bất ổn từ Đông sang Tây.
Ngân sách của nước Mỹ thâm hụt 1.300 tỷ USD trong năm tài chính 2011. Trước đó, mức thâm hụt ngân sách Mỹ đã lên đỉnh điểm 1.400 tỷ USD vào năm 2009, năm đầu tiên khi ông Barack Obama lên nắm quyền.
Tính tới thời điểm này nợ công Mỹ đã bằng cả quy mô nền kinh tế và được coi là đã đạt đến điểm tới hạn.
Số tiền chính phủ Liên bang Mỹ nợ các chủ nợ của mình, cùng với các khoản nợ hưu trí và các chương trình khác, đã lên tới 15.230 tỷ USD, thậm chí còn cao hơn so với giá trị của tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ nền kinh tế Mỹ sản xuất ra trong 1 năm (ước tính mới nhất là 15.170 tỷ USD).
Các cơ quan xếp hạng tín dụng chưa đưa ra bình luận nào liên quan đến dự báo kể trên nhưng mức thâm hụt hàng nghìn tỷ USD rõ ràng sẽ không thể hỗ trợ nước Mỹ giành lại xếp hạng cao nhất là AAA đã bị Standard & Poor's tước mất từ tháng 8 năm ngoái.
Thậm chí, S&P còn đưa ra cảnh báo có thể tiếp tục hạ bậc xếp hạng tín nhiệm của nền kinh tế số 1 thế giới vì cho rằng gánh nặng chi phí đối với việc chăm sóc sức khỏe và các chi phí đối với người già đang gia tăng nhanh chóng sẽ khiến vấn đề tài chính quốc gia trở nên thiếu bền vững trong các thập kỉ tới.
Đỗ Hà
Ông Obama và kế hoạch thâm hụt ngân sách dưới 1.000 tỷ USD vào 2013
