Đẹp, giàu và khôn khéo

Đó là nhận xét của người dân Thái Lan về bà Yingluck Shinawatra khi ra tranh cử ghế thủ tướng hồi tháng 6 năm ngoái

Trong bài chân dung bà Yingluck Shinawatra, đài BBC cũng nhấn mạnh đến sự duyên dáng đầy nữ tính của đại diện Đảng Pheu Thai trong cuộc bầu cử Quốc hội Thái Lan ngày 3-7-2011. Đặc biệt khi bà cười rất tươi quỳ xuống chắp tay “wai” - một cử chỉ bày tỏ lòng kính trọng - một bà cụ da mặt nhăn nheo hay một nông dân có nước da sậm màu sương gió, người dân cảm thấy ấm lòng.

Công thức kỳ diệu

Không chỉ đẹp và quyến rũ, bà còn là một người khôn khéo. Một chuyên gia ở Bangkok nhận xét rằng nếu không có câu trả lời chắc chắn, “bà có đủ sự khôn khéo để tránh cái bẫy của một câu trả lời mang tính thỏa hiệp”.

Sự khôn khéo cũng được thể hiện ở chỗ khi đề cập về địch thủ, bà luôn luôn đưa ra những tuyên bố hướng tới hòa giải bằng một giọng điệu chân thành.

Thủ tướng Yingluck Shinawatra (bên phải) ủy lạo nạn nhân lũ lụt ở Bangkok ngày 10-11-2011. Ảnh: B.P

Tờ Guardian (Anh) mô tả thành công chính trị của bà Yingluck Shinawatra không phải nhanh mà là “nhanh như chớp”. Từ một nữ doanh nhân vô danh trong giới chính khách toàn là đàn ông, bà thẳng tiến đến quyền lực theo một công thức quen thuộc ở châu Á, theo đó gia đình là bệ phóng hữu hiệu nhất.

Chris Baker, một nhà phân tích chính trị ở Bangkok, nhận định: “Đây là một công thức kỳ diệu ở châu Á. Sử dụng vốn chính trị của một người đàn ông đi trước cộng thêm sự tươi mới của phụ nữ trong một nền văn hóa chính trị thống trị bởi đàn ông, một triều đại của nữ giới ra đời, đôi khi rất bền vững”.

Sri Lanka là nước đầu tiên cho thấy sự công hiệu của công thức nói trên. Năm 1960, bà Sirimavo Bandaranaike trở thành nữ thủ tướng đầu tiên trên thế giới sau khi chồng bà bị ám sát. Kế đến, con gái của bà là Chandrika Kamaratunga trở thành tổng thống nước này.
Công thức đó cũng đúng với trường hợp của bà Benazir Bhutto ở Pakistan, bà Indira Gandhi ở Ấn Độ và bà Megawati Sukarnoputri ở Indonesia. Tất cả đều nối gót cha. Cựu tổng thống Corazon Aquino và Gloria Macapagal - Arroyo ở Philippines cũng vậy, một người tiếp nối sự nghiệp của cha, một người tiếp nối sự nghiệp của chồng.

Tất cả các nhà lãnh đạo nữ nói trên đều có một điểm chung: Họ nắm quyền lực sau khi cha hoặc chồng rời khỏi vũ đài chính trị vì bị kẻ thù giết chết hoặc truất phế.

Theo bà Farida Jalalzai, nhà khoa học chính trị Mỹ thuộc Đại học Missouri-St. Louis, hiện tượng này phổ biến ở các nước Nam và Đông Nam Á, châu Mỹ Latin hơn các châu khác, nơi các nhà lãnh đạo nữ thường tự thân vận động đi lên như bà Angela Merkel ở Đức, bà Margaret Thatcher ở Anh hay bà Julia Gillard ở Úc.

Đường đi tới vinh quang

Trường hợp của bà Yingluck Shinawatra không là ngoại lệ. Người ta thường nói sau lưng một người đàn bà thành đạt là một người đàn ông đầy quyền lực. Người đàn ông đứng sau lưng bà là anh trai, cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra bị quân đội đảo chính vào năm 2006.

Khẩu hiệu của Đảng Pheu Thai là “Thaksin nghĩ - Pheu Thai làm”. Trong cuộc vận động tranh cử, bà cũng thường nói với cử tri: “Nếu quý vị yêu quý anh tôi, tại sao quý vị không cho em gái ông ấy một cơ hội ?”.

Chẳng thế mà phe đối lập thường mô tả bà là “bản sao” của ông Thaksin. Mặc dù vậy, đảng của bà đã thắng áp đảo Đảng Dân chủ đối lập, chiếm 265 ghế trên tổng số 500 ghế trong quốc hội. Với tư cách là đại diện Đảng Pheu Thai, bà trở thành nữ thủ tướng đầu tiên và trẻ nhất (năm nay 44 tuổi) của Thái Lan trong hơn 60 năm qua.

Bà Yingluck thăm người dân trong trận lũ lịch sử ở Thái Lan năm 2011

Con đường đi tới vinh quang của bà Yingluck có vẻ như ít chông gai hơn các nhà lãnh đạo nữ châu Á nói trên. Bối cảnh chính trị của Thái Lan khá đặc thù: Trong khi quốc hội chỉ có 8/500 nghị sĩ là phụ nữ và hầu hết các nhà lãnh đạo ở địa phương là nam giới, nữ giới chiếm vị trí quan trọng trong các doanh nghiệp với tỉ lệ 45% và 30% giữ chức giám đốc điều hành (CEO) công ty. Bà Yingluck vốn là một doanh nhân thành đạt, từng làm CEO nhiều công ty lớn của gia đình họ Shinawatra.

Chính khách được lòng dân nhất

Chính bà cũng nhận thức điểm yếu của mình: “Tôi có thể chân ướt chân ráo bước vào chính trường nhưng tôi từng trải nghiệm chính trị từ thời còn trẻ”. Thật vậy, cha bà từng làm nghị sĩ, chị bà từng là thị trưởng và anh bà từng làm thủ tướng. Sau khi ông Thaksin chạy sang Dubai, bà tham gia các buổi họp của Đảng Pheu Thai.

Năm 2009, đại sứ Mỹ tại Bangkok từng tiên đoán trong một công điện ngoại giao tiết lộ trên trang web WikiLeaks: “(Trong các cuộc họp) bà Yingluck phát biểu rất tự tin về chiến thuật, chiến lược và mục tiêu chính trị của đảng. Tuy không đến với chính trị một cách tự nhiên như ông Thaksin, tương lai của bà trong đảng có thể xán lạn”.

Trong 7 tháng qua, chính phủ của bà Yingluck Shinawatra vẫn được đa số dân chúng Thái tín nhiệm. Kết quả cuộc thăm dò dư luận của Trường Đại học Assumption ngày 1-1 cho thấy 78% những người được hỏi chọn bà là chính khách được lòng dân nhất trong chính phủ.

Một cuộc thăm dò dư luận khác của Trường Đại học Suan Dusit ngày 3-2 vừa qua cũng cho thấy đa số người dân hài lòng về chính phủ của bà hơn chính phủ trước của ông Abhisit 3 điểm: 1) Nâng lương khởi điểm của cử nhân lên 15.000 baht/tháng (1 baht = 682 đồng). 2) Nâng lương công nhật tối thiểu lên 300 baht/ngày. 3) Chiến dịch bài trừ ma túy.

Theo NLD