Trong làn sóng hồi hương về nước biểu diễn, ngoại trừ trường hợp một số ca sĩ khi trở về quê hương biểu diễn - như tâm sự thực ḷng của họ "được phục vụ khán giả quê nhà bao giờ cũng là ước vọng cả đời"; hoặc "cuộc trở về để giải tỏa nỗi nhớ mảnh đất chôn nhau cắt rốn"…th́ cũng không thể phủ nhận một thực tế, có không ít ca sĩ trở về cố quốc v́ mục đích mưu sinh...
B́a album đầu tay của Dương Triều Vũ tại Việt Nam.
Nh́n lại các chương tŕnh ca nhạc trong vài năm qua, thấy nổi lên h́nh ảnh các ca sĩ hải ngoại ồ ạt về nước biểu diễn, với nhiều sô diễn lớn nhỏ, từ pḥng trà đến sân khấu lớn ở Tp HCM tới các tỉnh xa. Khán giả không c̣n xa lạ ǵ với những cái tên như: Hương Lan, Tuấn Ngọc, Khánh Hà, Ư Lan, Chế Linh, Kim Anh, Lưu Bích, Tuấn Vũ, Thanh Tuyền, Trường Vũ, Mạnh Quỳnh, Minh Tuyết, Họa My... Nghĩa là gần như hầu hết các ngôi sao ca nhạc hải ngoại, chưa kể những người đă về trước đó và ở hẳn quê nhà như Duy Quang, Evis Phương, Giao Linh, Jimi Nguyễn...
Vậy, làn sóng hồi hương ấy nói lên điều ǵ? Thị trường ca nhạc hiện đang đổi mới hay tụt hậu; hoài cổ hay bế tắc? Căn nguyên mọi chuyện từ đâu?
Cũ - mới
Câu nói của các cụ "cũ người mới ta" quả đúng với hiện tượng này. Với cộng đồng người Việt ở hải ngoại, đông nhất ở Mỹ cũng chỉ vài triệu người, tha phương hơn 35 năm nay cũng đă ngán các món ăn tinh thần của vài ba trung tâm ca nhạc như Thúy Nga, Vân Sơn, Asia. Loanh quanh vẫn chỉ từng ấy ca sĩ, vẫn một màu hoài hương, sầu muộn, chia ly qua những ca khúc quen thuộc từ ngày c̣n trong nước. Khán giả rất mệt mỏi v́ lâu nay chẳng có mấy điểm mới. Một số gương mặt trẻ chạy theo ḍng nhạc hiện đại th́ lại không đến nơi đến chốn.
Mới đây, có tin trung tâm Thúy Nga có thể đóng cửa v́ thua lỗ. Đó là một thực tế khó cưỡng. T́nh trạng băng đĩa lậu ngày càng hoành hành làm cho trung tâm này luôn rơi vào khủng hoảng. Mỗi chương tŕnh lỗ từ 300 đến 500.000 USD. Do đó nhiều show diễn đă không thể thực hiện được. Ngược hẳn cách đây dăm năm, cứ mỗi cuối tuần ca sĩ hạng sao đều kín lịch diễn, bây giờ th́ họa hoằn lắm mới được mời. Có một bầu sô lư giải rằng, một phần v́ kinh tế suy thoái và cũng một phần v́ xu hướng âm nhạc trẻ đă đổi thay, tầng lớp khán giả theo ḍng nhạc cũ không c̣n hồ hởi mua vé đến rạp.
Nỗi cám cảnh đó đồng thời cũng nói lên sự hụt hơi, "về chiều" của hàng loạt ca sĩ nổi danh bấy lâu nay. Họ không c̣n là sự mong mỏi của khán giả nữa. Dù có níu kéo đến đâu cũng không thể đánh đổ chân lư "thầy già con hát trẻ". Sự cạnh tranh đó đă đẩy bật họ ra khỏi guồng quay là điều tất yếu. Và nhiều ca sĩ đă quay về quê hương kiếm ăn với đúng nghĩa của nó.
Quả là họ đă gặp may khi thị trường ca nhạc trong nước cũng đang hết sức mệt mỏi với sự nhảy nhót, loăng quăng của nhạc trẻ và ḍng teen. Trong khi đó, những khán giả hoài cổ lâu nay vẫn thường xuyên mua băng đĩa hải ngoại lại rất hồ hởi chào đón họ, với một t́nh cảm nồng ấm, mặc dù đều biết rằng những ca sĩ mà ḿnh từng yêu thích giờ đây đă về già, kém cả thanh lẫn sắc. Không những thế, các ông bầu c̣n nhanh chóng đưa ca sĩ hải ngoại hướng ra Bắc, nhất là ở các thành phố lớn, lâu nay thị trường âm nhạc đang đóng băng để "thăm ḍ". Cách đây không lâu, thị trường âm nhạc ở Hà Nội bỗng lao đao v́ hiện tượng Tuấn Vũ khi giá vé đội lên hàng triệu đồng, với mười đêm diễn. Sau đó ca sĩ này c̣n lang thang kiếm ăn ở các tỉnh phía Bắc, lịch tŕnh cả thảy kéo dài tới ba tháng trời. Thật là vụ thắng lớn. Tuấn Vũ đă làm gương cho một số ca sĩ khác nhao ra khuấy đảo khán giả Thủ đô một phen.
Ca sĩ Tuấn Vũ trong một đêm diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
T́nh - tiền
Ngoại trừ trường hợp một số ca sĩ khi trở về quê hương biểu diễn - như tâm sự thực ḷng của họ "được phục vụ khán giả quê nhà bao giờ cũng là ước vọng cả đời"; hoặc "cuộc trở về để giải tỏa nỗi nhớ mảnh đất chôn nhau cắt rốn"…th́ cũng không thể phủ nhận một thực tế, có không ít ca sĩ trở về cố quốc v́ mục đích mưu sinh. Bao nhiêu năm kiếm ăn ở nơi xa xứ, đă đến lúc họ gặp khó khăn trong cuộc mưu sinh bằng chính nghề của ḿnh, th́ việc chuyển hướng về lại quê hương biểu diễn kiếm tiền là một nhu cầu rất tự nhiên. Thậm chí có những ca sĩ c̣n được nhận cátxê cao hơn ở xứ người. Vậy th́ dại ǵ mà họ không về.
Dù đă về già nhưng các ngôi sao loại một như Elvis Phương, Hương Lan, Lệ Thu…cũng c̣n được trả trên dưới 1000 USD một show hát; dù chỉ hai bài cho một liveshow, hoặc một đêm hát ở pḥng trà. Chủ pḥng trà Tiếng Xưa ở Sài G̣n phải kêu trời v́ có ca sĩ hạng sao không chịu giảm mức cátxê ngất ngưởng, mặc cho đêm diễn bán vé được hay không. Bà c̣n kể có show diễn của Tuấn Ngọc, đành chấp nhận lấy công làm lăi v́ mức cátxê ca sĩ đ̣i rất cao so với mặt bằng chung, mặc dù mấy năm nay, khán giả nghe Tuấn Ngọc cũng đă thấy nhàm. Ấy là chưa nói đến trường hợp có ca sĩ c̣n đ̣i ở khách sạn hạng sao và đi ôtô xịn trong suốt hành tŕnh "trở về" quê mẹ của ḿnh.
Điều này ngược với ư nghĩa "hát cho quê hương" mà họ từng phát biểu khi trở về. Mặc dù cũng có người đă kết hợp hát và trích tiền làm từ thiện, nhưng trên thực tế, chuyện đ̣i hỏi cátxê quá cao đă làm lũng đoạn thị trường ca nhạc, đồng thời gây rất nhiều khó khăn cho khán giả b́nh dân đă từng mến mộ họ. Vé ở nhà hát tới 1.200.000 đồng, hoặc giá vé đêm diễn của Chế Linh tại Nhà hát Hoà B́nh (Tp HCM) lên tới 5.000.000 đồng th́ ít người dám mơ. Và, ngay đến pḥng trà ca nhạc, thí dụ có Lệ Thu hát, tiền phụ thu cũng đă đến 350.000 đồng một người, th́ quả là khán giả b́nh dân phải lắc đầu ngán ngẩm. Thực chất phải nhận thấy trong số đó, không ít giọng hát đă chẳng c̣n sức thu hút thật sự nữa, mà đây chỉ là những câu chuyện vớt vát cuối đời.
Sáng - tối
Ngay lập tức, sau những cơn sốt nhạc hải ngoại, đă xuất hiện bao hệ luỵ mà các nhà quản lư văn hóa phải ngó mắt tới. Trước hết, đó là việc trốn thuế thu nhập của nhiều ca sĩ. Ai cũng nhớ cách đây không lâu, có tới 9 ca sĩ về hát bị cấm biểu diễn v́ không kê khai thuế thu nhập cá nhân. Có lẽ việc kư hợp đồng "tay bo" giữa bầu sô và ca sĩ đă làm nên những rắc rối khó bề kiểm soát.
Câu chuyện thứ hai mà các nhà quản lư dường như vẫn bị che mắt: Đó là việc ca sĩ hát các ca khúc chưa được phép biểu diễn. Ở đây chủ yếu là các ca khúc một thời bị quy là nhạc vàng. Mặc dù có tới hàng trăm ca khúc đă được biểu diễn, nhưng vẫn có hiện tượng đăng kư một đằng, hát một nẻo. Hoặc, sau khi biểu diễn, các ca sĩ trao tặng hay bán CD, trong đó nội dung ra sao, có bài hát bị cấm hay không cũng khó biết. Sự mập mờ c̣n xảy ra khi có đoàn đă đi địa phương, nhất là các vùng sâu biểu diễn với giấy phép đă hết hạn.
Cùng với các hệ lụy trên, không ít khán giả c̣n thắc mắc về một sự "nhập nhằng" cần giải tỏa, ấy là việc không ít ca sĩ từ lâu đă về ở hẳn quê hương, vậy có nên "quảng cáo" họ là "ca sĩ hải ngoại" nữa hay không? Danh sách này khá dài như Elvis Phương, Giao Linh, Hương Lan, Đặng Tuyết Mai, Duy Quang, Thái Hiền, Duy Cường, Thái Thảo, Julie…Kể cả trường hợp mới đây là Dương Triệu Vũ đă trở về và hiện đang là giọng ca độc quyền của công ty "Tiếng hát Việt" của Đàm Vĩnh Hưng. Hơn nữa, các ca sĩ trên hầu hết đều có những hoạt động kinh doanh khác ở Tp HCM, ngoài việc đi hát. Vậy có thể nói họ đă trở thành ca sĩ nội chính hiệu, chẳng c̣n sự khác biệt để các ông bầu câu khách với cái nhăn "hải ngoại".
Lời kết
Trong thời gian tới, chắc sự hồi hương của các ca sĩ hải ngoại sẽ c̣n sôi nổi hơn nữa. Thị trường ca nhạc rất sôi động tại quê nhà, với sự cởi mở của các cấp chính quyền sẽ là điểm tựa tinh thần cho nhiều ca sĩ có nguyện vọng trở về biểu diễn. Tuy nhiên, trong sự chuyển động khá rắc rối của thị trường ca nhạc hiện nay, sự quay lại ồ ạt của các ca sĩ hải ngoại thường nảy sinh những điều bất cập như trên đă nói. Đặc biệt là nội dung tác phẩm biểu diễn, đừng để các sàn diễn đă bị rối loạn những bài hát trẻ, đang có chiều hướng "hàng nhảm" như "Yêu bao nhiêu người mà ai cũng gian dối/ Yêu năm ba hôm rồi thôi...", giờ đây lại bị chết lụt bởi cái gọi là "hàng vàng" rên rỉ "Cay đắng bờ môi". Vẫn biết, để thị trường ca nhạc có loại "hàng sạch" thật không dễ dàng chút nào, song đó là đ̣i hỏi chính đáng của nhiều khán, thính giả phía sau những cuộc "trở về" này
V.T.
CAND
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Đằng sau sự trở về của một số ca sĩ hải ngoại
văn công bao nhiêu năm hoạt động nay về để vỏ được vứt gốc me
