Mỏ đá "thổ phỉ" cày xới, nổ mìn suốt ngày đêm

Mỏ đã hết hạn từ tháng 6/2011 nhưng thay vì đóng cửa bàn giao mặt bằng cho UBND tỉnh Nghệ An, HTX Liên Hợp vẫn ngang nhiên hoạt động ngày đêm ngay trước mắt các cơ quan chức năng.

Ô tô tải sẵn sàng chở đá ra công ty mặc dầu mỏ đá đã có lệnh cấm.

Đó là thực trạng đã và đang diễn ra tại mỏ đá Kèn Cò Phạt, xã Liên Hợp, huyện miền núi Quỳ Hợp, Nghệ An. Những ngày trung tuần tháng 3/2012, PV có mặt tại mỏ đá Kèn Cò Phạt, chứng kiến công nhân, lao động tại đây cùng máy móc, phương tiện hiện đại đang khai thác, đào những hàm ếch khổng lồ dưới vách núi đá dựng đứng; thuốc nổ, mìn vẫn vô tư nổ ngày đêm.

Mỏ đá Kèn Cò Phạt thuộc xã Liên Hợp được UBND tỉnh cấp phép khai thác cho Hợp tác xã Liên Hợp theo quyết định số 16/QĐ-UB ngày 7/1/2005 trong thời hạn 5 năm. Hết thời hạn, UBND tỉnh Nghệ An đã ra quyết định 2383/QĐ-UB ngày 25/6/2011 về đóng của mỏ Kèn Cò Phạt. Sau đó, UBND tỉnh Nghệ An cũng cho phép HTX Liên Hợp có 8 tháng để dọn dẹp mỏ và tận thu những tài nguyên đã khai thác còn trong mỏ. Tuy nhiên thay tận thu để đóng cửa mỏ trả lại mặt bằng cho UBND tỉnh Nghệ An thì HTX Liên Hợp lại cho nổ mìn khai thác.

Mặc dầu bị cấm, nhưng công nhân tại mỏ đá Kèn Cò Phạt vẫn ngang nhiên hoạt động.

HTX Liên Hợp còn cho phép 3 công ty khác như doanh nghiệp tự nhân Long Anh, doanh nghiệp Thành Trung… vào cùng khai thác chui một cách trắng trợn. Mỗi ngày tại mỏ Kèn Cò Phạt có hơn 50 công nhân dựng lán trại khai thác cả ngày lẫn đêm. Thường trực trong mỏ là hàng chục ô tô tải, máy xúc máy đào, máy nén khí, máy khoan… hoạt động tấp nập.

Một điều đáng ngạc nhiên dù đã có quyết định đóng cửa mỏ nhưng HTX Liên Hợp (không đ*ược cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ) vẫn sử dụng thuốc nổ để phá đá. Mỗi ngày các công ty này cho nổ hàng chục quả mìn khai thác chui hàng trăm khối đá gây thiệt hại lớn về tài nguyên khoáng sản.

Trước thực tế đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An đã thành lập đoàn kiểm tra. Ngày 10/1/2012, Sở có công văn yêu cầu HTX Liên Hợp thực hiện nghiêm đề án đóng cửa mỏ, nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng việc đóng cửa mỏ để khai thác; giao cho UBND xã Liên Hợp, Phòng Tài nguyên môi trường huyện Quỳ Hợp tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý những hành vi vi phạm.

Sáng ngày 15/3, Đoàn kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh Nghệ An tiếp tục vào kiểm tra và kết luận: “Tại hiện trư*ờng có một số moong khai thác chư*a đư*ợc HTX Liên Hợp cải tạo đ*ưa về trạng thái an toàn, mặt bằng khai tr*ường có nhiều đất đá thải và khoáng sản đã khai thác, tại khai tr*ường có một số thiết bị nh*ư máy ủi, máy nén khí, máy khoan”.

Đoàn đã yêu cầu HTX Liên Hợp dừng ngay việc khai thác đá chui. Tuy nhiên điều đáng nói là vào thời điểm có đoàn kiểm tra, mọi máy móc đều được... phủ bạt, công nhân ngừng hoạt động. Ngay sau khi đoàn đi, mọi hoạt động khai thác lại được "hồi sinh".

Cảnh khai thác cực kỳ nguy hiểm

Trao đổi về thực trạng này, ông Nguyễn Minh Khôi, Phó trưởng Phòng Tài nguyên môi trường huyện Quỳ Hợp phân trần: “Do có nhiều mỏ, nhiều doanh nghiệp hoạt động nên phòng không thể theo dõi hết”.

Còn ông Trần Văn Toản, Phó trưởng phòng Quản lý Tài nguyên khoáng sản - Sở TM&MT Nghệ An cho biết việc mỏ hết thời hạn cấp phép phải đóng cửa là đương nhiên. Sở đã làm rất nghiêm túc và quyết liệt việc này. HTX Liên Hợp tuy đã hết hạn khai thác vẫn lén lút làm, coi như là khai thác "thổ phỉ". Trách nhiệm này thuộc về chính quyền xã Liên Hợp và UBND huyện Quỳ Hợp, còn Sở TN&MT là chỉ đạo thôi, không thể thường xuyên theo dõi. Mặt khác việc tịch thu máy móc, trang thiết bị của đơn vị cố tình khai thác không thuộc quyền hạn của Sở.

Trong khi đó, Thượng tá Nguyễn Viết Nhi - Phó trưởng Phòng CSMT (PC49 - Công an tỉnh Nghệ An) lại khẳng định: "Nhiệm vụ chủ yếu của chúng tôi là ngăn chặn khai thác khoáng sản trái phép và ô nhiễm môi trường trong hoạt động khoáng sản. Vấn đề mỏ Kèn Cò Phạt đã hết hạn mà vẫn khai thác là vi phạm pháp luật, đây là về vấn đề hậu cấp phép khoáng sản và trách nhiệm thuộc về Sở TN&MT".

Những mỏ khai thác khoáng sản trái phép không chỉ gây thất thoát nghiêm trọng nguồn tài nguyên quốc gia mà còn ẩn chứa những hiểm họa khôn lường. Tuy nhiên điều đáng buồn là các cơ quan chức năng không ai nhận trách nhiệm về mình.

Nguyễn Duy - DânTrí