“Bụi hóa vàng” trong tòa chung cư nổi tiếng nhất nước Nga

Người “sang” nên bụi bặm bốc lên khi sửa nhà cũng hóa “vàng”. Vụ kiện ở “tòa nhà bên bờ sông Moscow” trứ danh mới đây giữa hai nhân vật có thế lực ở Nga là minh chứng.

Tòa chung cư sang trọng trên bờ sông Moscow
Năm 1918, chính quyền Xô Viết chuyển từ Saint Petersburg về Moscow cùng với đông đảo cán bộ đảng và nhà nước. Ban đầu họ được phân về sống ở nhiều nơi khác nhau. Năm 1927, chính quyền quyết định xây khu cư xá cho cán bộ cao cấp.

Giáo chủ Kirill, tên ngoài đời Vladimir Gundyaev.

Sau gần 4 năm xây dựng, trên bờ sông Moscow nhìn qua Điện Kremlin, tọa lạc tại số 2 phố Serafimovich, mọc lên một tổ hợp nhà ở cao 12 tầng, trang trí rất đẹp, sang trọng với 505 căn hộ, có đầy đủ tiện nghi như nhà ăn miễn phí, câu lạc bộ 1.500 chỗ ngồi (nay dùng làm nhà hát), rạp chiếu phim, cửa hàng bách hóa, bưu điện, quầy tiết kiệm, nhà trẻ, phòng thể thao …
Ngôi nhà màu xám này được coi là một trong những tòa nhà lớn nhất châu Âu thời đó. Gia đình các nhà lãnh đạo Liên Xô O. Stalin, K. Jukov, A. Mikoian, N. Khushev, A. Kosygin… đều từng sống ở đây, bên cạnh nhiều anh hùng Liên Xô, nhà bác học, nhà văn, nghệ sĩ nổi tiếng.


Năm 2009, chuyên gia phẫu thuật tim nổi tiếng thế giới Yuri Shevchenko, viện sĩ Viện Hàn lân Y học, Đại tướng, Giám đốc Học viện quân Y và là cựu Bộ trưởng Y tế Nga những năm 1999-2004, mua 2 căn hộ trên cùng 1 tầng trong tòa nhà nói trên. Ông đứng tên căn hộ 5 phòng, bà vợ đứng tên căn hộ nhỏ hơn, chỉ có 3 phòng.
Trước đó, năm 1994, công dân Vladimir Gundyaev đã đăng ký sở hữu một căn hộ khác trong tòa nhà này.
Youri Shevchenko quyết định sửa căn hộ và tặng cho con gái Ksenya, công việc này bắt đầu từ cuối năm 2010.



“Bụi nano” bay lên hóa thành bụi vàng
Ngày 11/2/2010, bà Lidia Leonova, người sống ngay phía trên căn hộ đang sửa chữa của nhà Shevchenko, phát hiện nhà mình bị bụi xây dựng phủ kín, từ tường, trần, sàn, cửa cho đến đồ đạc, thư viện gia đình… Viện Hóa Vô cơ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga kết luận rằng mẫu bụi trong căn hộ của bà Leonova có chứa oxit Silic SiO2 và Oxit Titan ТіО2, nhưng “sự tồn tại của những hạt nano trong mẫu thử” mới là mối quan ngại đặc biệt.
Sau này, trong một cuộc phòng vấn dành cho phóng viên Vladimir Solovyev của đài Tiếng vọng Moscow, chủ nhân của căn hộ, tức là ông Vladimir Gundyaev nọ - mô tả cảm giác khi nhìn vào đấy giống như thấy “Hiroshima và Nagasaki bị bụi hạt nhân bao trùm”. Ông Gundyaev cho cô em họ bà Leonova sống trong căn hộ chứ bản thân ông không ở đấy.



Như mọi tranh chấp nhà cửa khác, cũng có các cơ quan chức năng đến lập biên bản, cũng có nói qua nói lại. Con trai của nhà phẫu thuật nổi tiếng phân trần rằng gia đình ông biết mình có lỗi nên cố tìm cách hòa giải và đền bù ngoài tòa án, không muốn dính dáng tới pháp đình: “Bà Leonova không tiếp xúc với chúng tôi và tuyên bố ngay rằng sẽ giải quyết vấn đề với chúng tôi ở tòa án”.
Tại Tòa án quận Zamoskvoretsky, gia đình Shevchenko ngã ngửa khi nghe yêu cầu bồi thường do bà Lidia Leonova đưa ra. Tổng số tiền lên ban đầu là 26 triệu rúp, sau đó hạ xuống còn suýt soát 20 triệu rúp, chính xác là 19.707.000 rúp, trong đó có 7 triệu rúp để sửa lại căn hộ, 2,6 triệu rúp bồi hoàn đồ gỗ và thảm bị hư hại, thêm 2 triệu rúp thuê một căn hộ khác để tạm chứa đồ đạc, chưa kể các chi phí linh tinh khác như làm sạch đồ đạc, công khiêng vác, vận chuyển tới lui.



"Sốc" nhất là chi phí hút bụi cho 1.588 cuốn sách mà 639 cuốn trong số đó được xuất bản khoảng 80 năm trước. Ban đầu, Thư viện Quốc gia Nga đánh giá cần 14 triệu rúp để làm sạch sẽ tuyệt đối mà không tổn hại tới số sách trên, nhưng rồi gia chủ đồng ý “nương tay”, tức là chỉ làm sạch bụi “tương đối” nên rút cục khoản chi này giảm còn 6,3 triệu rúp. Ngoài ra, Tòa án chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn rằng gia đình vị cựu Bộ trưởng Y tế phải trả 760.000 rúp chi phí giám định, luật sư và thuế phát sinh.



Bất chấp các lý lý lẽ của luật sư bên bị, Tòa nhanh chóng chấp nhận yêu cầu nguyên đơn. Ngày 14/2/2012, Tòa án thành phố Moscow đã bác đơn chống án của gia đình Shevchenko, bản án có hiệu lực.
Ngày 21/3/2012 khi vừa quay trở về Moscow từ Thụy Sĩ, bà Lidia Leonova gởi thư cho gia đình Shevchencko đòi trong vòng 3 ngày phải thanh toán ngay 19,7 triệu rúp theo quyết định của Tòa án.
Bà Lidia Leonova còn xin tòa lệnh phong tỏa căn hộ 5 phòng của gia đình Shevchenko. Cơ quan thi hành án phong toả, ngăn chặn tài khoản của Yuri Shevchenko và cấm ông xuất cảnh trong vòng nửa năm.

Cựu Bộ trưởng Yuri Shevchenko.

Các chuyên gia chỉ biết lắc lắc đầu
Ngày 6/4/2012, con trai của vị tướng, cựu Bộ trưởng Y tế đành bấm bụng bán căn hộ của mình tại Saint Petersburg và vay nợ thêm để đóng đủ số tiền gần 20 triệu rúp theo phán quyết của Tòa. Luật sư bên bị cho biết mặc dù sẽ chống án lên tận Tòa án Tối cao nhưng gia đình Shevchenko quyết định trước mắt vẫn thực hiện quyết định của Tòa để không bị phạt thêm 7% do chậm thi hành án.
Ngoài ra, ông Yuri Shevchenko cần ra nước ngoài để giảng dạy và thực hiện phẫu thuật cho các bệnh nhân. Thêm vào đó, chính ông cũng cần được chữa trị. Bên bị cho rằng sau khi tiền đã được thanh toán, căn hộ của viện sĩ Shevchenko sẽ không bị phong tỏa.
Không ít người tò mò và ngạc nhiên về những khác lạ trong kiện tụng này. Mãi tới gần đây, khi vụ án lên mặt báo người ta mới biết rằng căn hộ bị phủ “bụi vàng” nọ thuộc quyền sở hữu của Giáo chủ Moscow và Toàn Nga Kirill, mà tên ngoài đời là Vladimir Gundyaev.



Tuy nhiên, đứng tên kiện vị cựu Bộ trưởng Y tế, không phải là chủ sở hữu căn hộ bị bụi bao phủ mà là bà Lidia Leonova. Mặc dù luật sư bên bị phản đối rằng chỉ chủ sở hữu mới có quyền kiện, nhưng Tòa cho rằng bà Leonova có quyền khởi kiện vì bà đang sống có đăng ký tại căn hộ đó.
Nhiều chuyên gia giám định hoài nghi những căn cứ từ đó phát sinh con số thiệt hại khổng lồ. Trong phán quyết của Tòa án nói rằng bên nguyên đã đưa giám định tại Viện Nghiên cứu Khoa học Bảo quản Tư liệu (thuộc Thư viện Quốc gia Nga) 8 cuốn sách. Trong kết luận giám định nêu rằng các cuốn sách không bị hư hỏng nhưng bị bám đầy bụi, thế rồi chi phí để phủi bụi cho gần 1.600 cuốn sách vọt lên 6,3 triệu rúp.


Chi phí được cho là để sửa chữa căn hộ cũng đáng ngờ không kém. Theo nguyên đơn, để dán lại giấy bồi tường cho 5 căn phòng trong căn hộ, họ đã chi từ 370 ngàn đến 520 ngàn rúp/phòng, trong đó chỉ riêng giá giấy bồi tường là 7.500 rúp/m2.
Bên nguyên đơn nói đã chi 2,1 triệu rúp thuê một căn hộ khác để ở trong lúc sửa chữa, nhưng không đưa ra được hợp đồng thuê đắt giá (70.000 rúp/tháng) theo như yêu cầu của luật sư bên bị. Đã có lúc bên nguyên chữa lại rằng thời gian đó bà Lidia Leonova sống ở vài khu nghỉ dưỡng nào đó nhưng bà không còn giữ biên lai trả tiền.



Cuộc chiến “Bụi vàng” chưa có hồi kết
Các luật sư của gia đình Shevchenko đã khiếu nại, cho rằng nữ thẩm phán Lobova của Tòa án quận Zamosvoretsky vi phạm luật. Khiếu nại cho rằng trong khi vội vã chấp nhận các yêu cầu của nguyên đơn, thẩm phán thậm chí đã bỏ qua chi tiết giấy ủy quyền của luật sư biện hộ cho nguyên đơn đã hết hạn.
Mọi yêu cầu của đại diện của bị đơn về việc thực hiện tái giám định đều bị Tòa bác, ban đầu thì nói rằng những yêu cầu đó được đưa ra quá sớm, sau đó lại bảo rằng đã quá muộn để tái giám định. Kết quả là tất cả những đòi hỏi của bà Leonova đều được tòa chấp nhận trên cơ sở kết quả giám định do chính bà mời thực hiện và đệ trình cho Tòa.



Gia đình Shevchenko không dễ khoanh tay. Trong khi vụ kiện đang diễn ra, ông cựu bộ trưởng đã làm giấy tặng ngay căn hộ vừa được sửa chữa xong cho cô con gái đã có chồng và 4 con, cùng ngày đó vợ ông cũng tặng luôn ăn hộ nằm kế mà bà đứng chủ sỡ hữu cho cậu con trai trùng tên với cha. Ngay lập tức, bà Lidia Leonova gởi đơn kiện yêu cầu hủy bỏ khế ước tặng nhà vì cho rằng đây hành mưu toan tẩu tán tài sản hòng tránh thi hành bán án bồi thường của tòa.
Tuy nhiên, căn hộ chỉ hộ được đánh giá 15 triệu rúp tức là chưa bằng 1/3 giá thị trường. nếu nhà phẫu thuật tim Shevchenko không có tiền và phải gán căn hộ cho bà Lidia thì cũng vẫn còn thiếu 5 triệu rúp.



Các luật sư của gia đình Shevchenko hy vọng bản án sẽ được xét lại ở Tòa án Tối cao nhưng muốn vậy thì cần phải vượt qua của Hội đồng thẩm phán thành phố Moscow.
Nhà Shevchenko một mặt đệ đơn khiếu nại bản án của Tòa quận Zamoskvoretsky, mặt khác kiện ngược lại bà Leonova về tội “làm giàu vô căn cứ”. Trong hồ sơ, không có các bằng chứng về việc bà Lidia Leonova đã thực thanh toán cho những khoản họ đòi nhà Shevchenko bồi hoàn như sửa chữa nhà, làm sạch sách vở... mà chỉ có bản tính toán thiệt hại của một công ty tư vấn tài chính.
Quang Toàn (tổng hợp báo Nga)