Tòa ưu ái ma men?

Việc TAND TP Hà Nội xác định bị cáo Nguyễn Văn Tiến sau khi uống bia, thủ sẵn dao bấm đi giết người là phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” khiến gia đình bị hại phẫn uất và gây bức xúc trong dư luận…
Uống bia, thủ dao bấm đi giết người

Theo nội dung vụ án, khoảng 22 giờ ngày 1/5/2011 Nguyễn Văn Tiến (trú tại xã Tam Hiệp, Phúc Thọ, Hà Nội) và bạn là Nguyễn Văn Huân đi xem văn nghệ ở xã Tam Hiệp. Khi đi Tiến thủ sẵn một con dao bấm dài 25cm, lưỡi dài 11,5cm, chuôi gỗ để phòng thân. Khi Tiến và Huân đi đến gần cổng UBND xã Tam Hiệp thì xảy ra xô xát với nhóm của Lê Duy nhưng được mọi người can ngăn.

Biết bạn gặp “sự cố”, Nguyễn Đức Anh liền rủ nhóm bạn đi xem Duy thế nào. Khi đi qua cổng trường cấp 2 Tam Hiệp chừng 50m thì gặp nhóm của Tiến, Đức Anh nhảy xuống cầm dao giơ trước mặt Tiến hỏi tại sao lại chửi nhóm của Duy? Tiến nói mình không chửi mắng ai cả và thách: “Muốn chém thì chém đi!”, nhưng Đức Anh chỉ giơ dao như thế chứ hoàn toàn không hề chém Tiến.

Lúc đó, theo Tiến khai thì nhóm của Duy, Phúc đã lao vào đánh khiến Tiến bị chúi xuống. Lập tức, tay trái Tiến tóm lấy lưỡi dao của Đức Anh, tay phải rút dao trong túi quần đâm vào bụng khiến Đức Anh thiệt mạng. Bản thân Tiến cũng bị thương tích 7% (trong đó có vết thương 4% ở kẽ ngón tay do Tiến tự gây ra khi giằng co con dao).

Mẹ nạn nhân

Tòa nhẹ tay?

Ngày 30/3/2012, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án. Tại phiên tòa đã xuất hiện tình tiết mới chưa được làm rõ: Tiến khai nhận trước khi gây án bị cáo đã uống khoảng 5- 6 cốc bia; thủ sẵn con dao bấm (là hung khí gây án) từ trước để phòng thân.

Bị hại đề nghị tòa trả hồ sơ để giám định nồng độ cồn trong máu của bị cáo Tiến xem khi uống lượng bia như thế liệu Tiến có đủ tỉnh táo để kiểm soát hành vi hay đã say xỉn, tự đặt mình vào trạng thái bị dễ kích động do men rượu? Tuy nhiên, yêu cầu chính đáng đó bị HĐXX bỏ qua, không xét.

Sau một ngày xét xử, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt Nguyễn Văn Tiến 30 tháng tù về tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” theo Điều 95 BLHS. Bản án sơ thẩm khiến gia đình bị hại vô cùng phẫn uất, nên đã kháng cáo đề nghị TANDTC xét xử Tiến về tội “Giết người” theo Điều 93 BLHS.

Chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Anh Tú về vụ án này để bạn đọc hiểu rõ hơn những quy định của pháp luật cũng như phán quyết của tòa đối với bị cáo. *Ông phân tích rõ hơn về “trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” quy định tại Điều 95 BLHS? - Theo Điều 95, BLHS thì “kích động mạnh” về tinh thần mà giết người là trạng thái mà người bị kích động mạnh về tinh thần không kiểm soát được lý trí và hành vi của mình do chính hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân gây ra cho họ hoặc người thân của họ. Hành vi trái pháp luật của nạn nhân phải là hệ quả tất yếu khiến người phạm tội rơi vào trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Đối với trường hợp người do dùng chất say (như uống rượu) hoặc chất kích thích mạnh khác nhân có hành vi trái pháp luật của nạn nhân nên bị kích động mạnh và thực hiện hành vi giết người thì không coi đó là trường hợp phạm tội do bị kích động mạnh vì người đó đã tự đặt mình vào trạng thái bị kích động trước khi xảy ra hành vi trái pháp luật. Trong vụ án này, bị cáo Tiến đã sử dụng chất kích thích mạnh là bia với số lượng lớn (uống 5- 6 cốc) trước khi thực hiện hành vi sát hại Đức Anh. Do đó, hành vi của Tiến không thể được xác định đã phạm vào Điều 95 BLHS vì giết người khi sử dụng bia rượu thì không được coi là phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Pháp luật cũng không coi việc uống rượu hay say rượu là trường hợp bị “kích động mạnh về tinh thần”. *Ông có bình luận gì trước động thái CQĐT không tiến hành giám định nồng độ cồn trong máu của bị cáo Tiến để xác định bị cáo có bị kích động mạnh hay không? -Lời khai của bị cáo Tiến trước tòa về việc đã uống 5- 6 cốc bia trước khi gây án là tình tiết mới nhưng CQĐT không tiến hành giám định nồng độ cồn trong máu của Tiến là vi phạm nghiêm trọng về tố tụng. Khi chưa làm rõ điều này mà Tòa án quy kết bị cáo Tiến phạm tội theo Điều 95 BLHS là chưa đúng với tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội của bị cáo Tiến. Xét về mặt thời gian, hoàn cảnh, địa điểm, diễn biến và nguyên nhân xâu xa, trực tiếp của sự việc thấy rằng: hành vi của nạn nhân không trái pháp luật nghiêm trọng bởi vì Đức Anh mới chỉ đe doạ Tiến và bản thân bị cáo Tiến lúc này vẫn còn nhiều sự lựa chọn như tự kiềm chế, xin tha, bỏ chạy… Nhưng do tinh thần của Tiến lúc này đã bị mất kiểm soát do vừa uống bia nên bị cáo không đủ tỉnh táo làm chủ bản thân và đã sát hại Đức Anh một cách côn đồ. Tôi cho rằng, để vụ án được giải quyết công tâm, đúng người đúng tội thì TANDTC cần phải tuyên hủy phần tội danh và hình phạt của bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội đối với bị cáo Nguyễn Văn Tiến để điều tra lại vụ án theo hướng xem xét trách nhiệm hình sự của bị cáo Tiến về tội “Giết người” theo điều 93 BLHS. *Xin cảm ơn ông!

Trần Nguyên