Mỹ muốn giảm “lương hưu” các cựu tổng thống

Các cựu tổng thống Mỹ vốn được xem như những người có công lao lớn với đất nước và việc chính quyền chu cấp với họ sau khi từ nhiệm là điều chẳng mấy người thắc mắc. Nhưng trong hoàn cảnh nước Mỹ gặp khó khăn về kinh tế, đã có những lời kêu gọi về việc cắt bỏ những khoản trợ cấp này, do chúng lên tới hàng triệu USD tiền thuế của dân, trong khi các đối tượng thụ hưởng đều "giàu sụ".

Báo chí Mỹ nói rằng người đóng thuế đang phải bỏ ra gần 4 triệu USD mỗi năm để chu cấp cho 4 cựu tổng thống đang còn sống.

Hàng triệu USD phục vụ các "thái thượng hoàng"

Cụ thể, cựu Tổng thống George W. Bush (Bush con) đã khiến người đóng thuế bỏ ra 1,3 triệu USD hồi năm ngoái và ông cũng là nhân vật chi tiêu nhiều nhất trong số các cựu tổng thống. Bill Clinton tiêu tốn gần 1,1 triệu USD. Cựu Tổng thống George H. W. Bush khiến Chính phủ phải trả 830.000 USD chi phí trong khi Jimmy Carter chỉ dùng một khoản tiền công "khiêm tốn" là 518.000 USD.

Giữa năm 2001 và 2008, Clinton khiến chính phủ phải trả 420.000 USD cho các cuộc điện thoại ông gọi đi. Ngoài ra, Chính phủ cũng thanh toán cho ông khoản tiền thuê các văn phòng ở Harlem và thành phố New York trị giá 3,2 triệu USD bên cạnh 751.000 USD chi cho các "phí dịch vụ khác".

Riêng năm 2009, phí thuê văn phòng rộng 771m2 của Clinton ở Harlem khiến người đóng thuế Mỹ tốn 516.000 USD. Trong khi đó văn phòng rộng* 390m2 của Carter ở Atlanta tốn 102.000 USD. Văn phòng rộng 427m2 của George H. W. Bush ở Houston tốn khoảng 175.000 USD. Chính phủ Mỹ cũng phải bỏ ra 83.000 USD để thanh toán hóa đơn tiền điện thoại của George W Bush và 15.000 USD tiền bưu phí cho Jimmy Carter trong năm ngoái.

Các con số này chưa bao gồm khoản "lương hưu" thường niên trị giá gần 200.000 USD mỗi năm của các cựu tổng thống, vốn tăng lên đều đặn theo mỗi năm. Ngoài ra còn phải kể tới khoản phí chi cho lực lượng mật vụ để bảo vệ họ 24/24. Riêng phí vệ sĩ dành cho 4 người đã tiêu tốn chừng 20 triệu USD mỗi năm.

Thống kê chi phí mà người đóng thuế Mỹ phải trả cho các cựu tổng thống trong năm ngoái

Sướng như tổng thống

Người đóng thuế Mỹ đã bắt đầu tính tới việc chi trả cho phí thuê văn phòng, thư ký và đi lại của các cựu tổng thống kể từ năm 1958, khi có tin Harry Truman phải vay tiền ngân hàng để trả phí* đi nói chuyện với người ủng hộ ông, sau khi rời nhiệm sở.

Luật cựu tổng thống thông qua một năm sau đã đưa ra rất nhiều trợ cấp cho các cựu tổng thống. Theo đó, trong 7 tháng đầu kể từ khi rời nhiệm sở, bắt đầu 1 tháng trước lễ nhậm chức của tổng thống mới diễn ra vào ngày 20/1, các cựu tổng thống sẽ nhận một khoản tiền giúp họ chuyển từ cuộc sống của nhà lãnh đạo đất nước sang thường dân một cách thuận lợi hơn.

Tiền này có thể được dùng để thuê văn phòng, trả lương nhân viên, trả tiền liên lạc, trả phí thư tín. 6 tháng sau khi tổng thống rời nhiệm sở, họ sẽ được cấp tiền để trả lương cho 1 trợ lý. Trong 30 tháng đầu sau khi rời nhiệm sở, cựu tổng thống sẽ nhận tối đa 150.000 USD mỗi năm cho việc thuê trợ lý.

Cựu tổng thống cũng được trợ cấp tiền thuê văn phòng và đồ dùng văn phòng, tại bất kỳ nơi nào trên đất Mỹ. Luật còn cho phép chi tiền trợ cấp cựu tổng thống cùng 2 trợ lý đi lại khắp nơi. Tuy nhiên tiền trợ cấp đi lại chỉ được chi khi cựu tổng thống đi tới nơi nào đó cần sự hiện diện của họ với tư cách cựu lãnh đạo Mỹ, hoặc đại diện cho chính phủ Mỹ. Nói một cách khác, đi chơi linh tinh sẽ không được trợ cấp.


“Nếu các vị (cựu tổng thống) đã quá giàu, đừng gửi hóa đơn tới để chúng tôi thanh toán nữa’” (Nghị sĩ Jason Chaffetz)
Cho tới năm 1997, mọi cựu tổng thống và gia đình họ được bảo vệ bởi mật vụ Mỹ, cho tới khi họ qua đời. Vị Tổng thống cuối cùng được bảo vệ tới suốt đời là Bill Clinton. Sau ông, những người khác chỉ được mật vụ bảo vệ tối đa là 10 năm sau khi rời nhiệm sở. Ngoài ra, luật Bảo vệ tổng thống thông qua hồi năm 2000 còn cho mật vụ quyền điều tra các mối đe dọa nhằm vào cựu tổng thống và gia đình họ.

Khi ốm đau, cựu tổng thống, vợ góa của cựu tổng thống và con cái họ nếu còn nhỏ, sẽ được điều trị tại bệnh viện quân đội. Khi cựu tổng thống qua đời, họ sẽ được hưởng đầy đủ nghi thức quốc gia.

Giảm tiền để chống lãng phí

Dựa vào những quy định này, có thể thấy chi phí tiêu tốn cho 4 cựu tổng thống kể trên chẳng có gì trái luật. Tuy nhiên nó đã khiến một số chính trị gia không hài lòng, nói rằng việc chi tiền triệu như vậy khi nước Mỹ đang khó khăn là lãng phí.

"Liệu Tổng thống Bush có cần phải chi 80.000 USD mỗi năm để buôn chuyện qua điện thoại? Tiền lớn như thế này thì ông ấy phải gọi điện nhiều lắm đấy" - Nghị sĩ Jason Chaffetz thuộc phe Cộng hòa ở bang Utah chất vấn.

Điều quan trọng hơn, các cựu tổng thống kể trên đều rất giàu, chứ không nghèo như Truman. Năm ngoái, Clinton kiếm được 10 triệu USD từ riêng việc đi nói chuyện. Bush kiếm được 15 triệu USD. Hai người này có tài sản lần lượt là 38 triệu USD và 20 triệu USD. 2 cựu Tổng thống còn lại cũng giàu không kém vì họ cũng làm điều tương tự: phát biểu và viết sách. Carter có tài sản ước tính 7 triệu USD, trong khi Bush cha có khối tài sản chừng 23 triệu USD.

Để chấm dứt những khoản chi tốn kém này, 2 nghị sĩ Cộng hòa và một nghị sĩ Dân chủ ở Hạ viện Mỹ đã đề xuất một dự thảo luật trong đó hạn chế trợ cấp chi tiêu của các cựu tổng thống về 200.000 USD mỗi năm. Nếu kiếm hơn 400.000 USD mỗi năm, họ sẽ không được trợ cấp lấy một xu.

Nghị sĩ Jason Chaffetz, người khởi xướng đề xuất luật nêu trên, nói rằng người đóng thuế Mỹ không có trách nhiệm phải trả phí thư từ và các phí văn phòng khác.

"Không ai muốn các cựu tổng thống của chúng ta trở thành nghèo túng, nhưng thực tế là họ đã kiếm hàng triệu đô la thông qua các bài phát biểu, các hợp đồng viết sách. Đạo luật này chỉ có một thông điệp đơn giản là 'nếu các vị đã quá giàu, đừng gửi hóa đơn tới để chúng tôi thanh toán nữa'" - Chaffetz nói với kênh ABC news.


Tường Linh (tổng hợp)