Úc gợi ý dùng luật ở biển Đông, Trung Quốc phản bác

Úc đã góp ý vào cuộc đối đầu giữa Philippines và Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough nói các quốc gia tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông phải dùng các công ước và luật quốc tế làm cơ sở giải quyết tranh chấp nhưng Trung Quốc không đồng tình.

“Chúng tôi không đứng về phía bên nào trong số các bên tuyên bố chủ quyền tại biển Đông. Nhưng với lợi ích của mình tại Biển Đông và phần lớn các hoạt động giao thương của chúng tôi đi qua vùng biển này, chúng tôi thực sự kêu gọi các chính phủ phải làm rõ và theo đuổi những tuyên bố chủ quyền của mình dựa theo luật hàng hải phù hợp với luật quốc tế trong đó có Công ước về luật biển của Liên Hợp Quốc”, Ngoại trưởng Australia Bob Carr phát biểu hôm thứ Bảy tuần trước (12/5) khi ông đến Trung Quốc gặp gỡ các quan chức nước này.

Autralia kêu gọi giải quyết tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông dựa theo công ước và luật quốc tế.

Sáng hôm qua, chính phủ Philippines cũng tái khẳng định cam kết sử dụng giải pháp ngoại giao cho tranh chấp trên Biển Đông.

“Chúng tôi vẫn luôn tuân thủ cam kết với những người bạn Trung Quốc của chúng tôi để hai bên có thể hướng đến giải pháp ngoại giao cho vấn đề này”, phát ngôn viên của phó Tổng thống Philippines, Abigail Valte tuyên bố trên đài phát thanh.

Bà Valte cũng cho biết thêm rằng Philippines sẽ tiếp tục các nỗ lực hòa bình với Trung Quốc khi hai bên đã khởi động lại các cuộc đàm phán.

Trong khi Úc yêu cầu các quốc gia dùng công ước và luật quốc tế để giải quyết tranh chấp trên Biển Đông và Philippines cũng đã mời Trung Quốc giải quyết tranh chấp tại tòa án quốc tế, tờ Tân Hoa Xã của Trung Quốc đã có bài phân tích, phủ nhận vai trò của Tòa án quốc tế đối với tranh chấp này.

Tân Hoa Xã dẫn lời cựu đại sứ Philippines ở Athens, Hy Lạp, Rigoberto Tiglao, rằng: “Tổng thống Benigno Aquino và các quan chức của mình vẫn luôn than vãn với thế giới rằng Trung Quốc từ chối giải quyết tranh chấp tại Tòa án quốc tế theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển (UNCLOS). Nhưng điều đáng ngạc nhiên là khi tham gia vào các cuộc tranh chấp về chủ quyền như bãi cại Scarborough, Philippines lại chưa công nhận UNCLOS”.

Ông cũng chỉ ra rằng hồi năm 1984 khi phê chuẩn hiệp ước này, Manila đã tuyên bố rõ rằng hiệp ước không thể áp dụng cho các tranh chấp chủ quyền của Philippines.

Philippines cũng thuyết phục đồng minh Hoa Kỳ ủng hộ mình về tuyên bố chủ quyền dựa theo UNCLOS. Nhưng theo ông Tiglao, điều này cũng hơi kì quặc vì bản thân Hoa Kỳ cũng chưa phê chuẩn hiệp ước này.

Hoa Kỳ là một trong 34 quốc gia không công nhận Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển.

Truyền thông vẫn đưa tin rằng Trung Quốc đã từ chối lời mời của Philippines giải quyết tranh chấp tại Tòa án quốc tế, nhưng Yi Ping, một giảng viên của Trường Luật thuộc Đại học Bắc Kinh cho rằng Bắc Kinh không có nghĩa vụ phải chấp nhận lời mời đó.

Hồi năm 2006, chính quyền Trung Quốc đã gửi một tuyên bố đến Liên Hợp Quốc, nói rõ rằng Trung Quốc không chấp nhận phân xử quốc tế “như giải thích trong mục 2, phần 15 của UNCLOS về tranh chấp xét về các hoạt động phân định lãnh hải, chủ quyền và quân sự”, ông Yi Ping nói trong một bài báo trên Tân Hoa Xã.

Mục 2, phần 15 của UNCLOS tuyên bố rằng nếu tranh chấp không thể giải quyết bằng biện pháp hòa bình như hòa giải, bất kỳ bên nào tham gia tranh chấp có thể đưa tranh chấp ra thể chế phân xử quốc tế.

Ông Yi Ping lập luận rằng đến thời điểm đó (năm 2006), Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền của mình với đảo Hoàng Nham (bãi cạn Scarborough) ở Biển Đông vì thế dù cho Philppines có đưa vấn đề này ra Tòa án quốc tế về luật biển thì Trung Quốc không có nghĩa vụ phải có mặt tại tòa.

Ông Tiglao cũng đề cập đến tuyên bố của Trung Quốc sau khi phê chuẩn hiệp ước.

“Cộng hòa dân chủ nhân dân Trung Hoa tái khẳng định chủ quyền của mình trên toàn bộ các quần đảo và đảo có trong danh sách điều 2 của Luật của Cộng hòa dân chủ nhân dân Trung Hoa về lãnh hải và vùng tiếp giáp được công bố ngày 25/2/1992”, theo tuyên bố này của Trung Quốc.

Ông Tiglao cho biết thêm rằng kể từ năm 1997, 19 vụ tranh chấp được giải quyết tại Tòa án quốc tế đều là các vụ về tranh chấp hàng hải, chứ không phải tranh chấp về chủ quyền vì tổ chức này chỉ có quyền hạn giải quyết tranh chấp về hàng hải.

Philippines tuyên bố sẽ tiếp tục đơn phương đưa tranh chấp ra tòa án quốc tế bất chấp việc Bắc Kinh khăng khăng từ chối.

Ông Yi Ping cho rằng Philippines dùng chiến thuật này nhằm làm tình hình phức tạp hơn chứ không phải nhằm giảm căng thẳng.

“Chính quyền Philippines nhận thức rất rõ vị thế của chính quyền Trung Quốc nhưng vẫn khăng khăng gửi giấy mời (đến tòa án). Mục đích của hành động này không gì khác ngoài nhằm hạ uy tín của chính phủ Trung Quốc, khiến dư luận cho rằng chính phủ Trung Quốc phớt lờ hệ thống luật pháp quốc tế và từ chối giải quyết tranh chấp bằng luật pháp”, ông Yi Ping nói.

Hôm thứ Sáu, Trung Quốc đã buộc tội Philippines gây leo thang căng thẳng giữa hai nước tại khu vực bãi cạn Scarborough sau khi một cuộc biểu tình chống Bắc Kinh diễn ra tại Manila.

Lê Dung - Infonet