Khó thở vì 'bộ đồ bay'?

Theo một nguồn tin từ Không quân Mỹ, bộ đồ bay Combat Edge trang bị cho phi công lái F-22 có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu oxy.

Theo nguồn tin, phần phía trên của bộ đồ bay phi công khi bay với quá tải lớn sẽ siết chặt vào lồng ngực khiến phi công khó thở. Nhiệm vụ chính của bộ đồ bay điều hòa kháng áp là tạo điều kiện thuận lợi để thở khi xảy ra hiện tượng quá tải và giảm áp suất trong buồng lái.

Vào tháng 10/2010, một chiếc F-22 do phi công Jeffrey Haney điều khiển bị rơi ở Alaska. Theo kết luận của Ủy ban điều tra, nguyên nhân của vụ tai nạn là do hệ thống OBOGS hoạt động không chính xác dẫn đến hiện tượng khó thở của phi công.

Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa thể mô phỏng được hiện tượng hoạt động không chính xác của hệ thống OBOGS và Không quân Mỹ tiếp tục điều tra nguyên nhân tình trạng thiếu oxy, nhưng chưa đưa ra được kết quả cuối cùng.

Theo nguồn tin, trong chuyến bay bình thường phần trên của bộ đồ bay Combat Edge cung cấp độ nén đều lên lồng ngực, cho phép phi công hít thở bình thường.

Tuy nhiên, trong trường hợp xuất hiện quá tải ở tốc độ lựa chọn, chúng gây ra áp suất tác động lên người cùng bộ đồ bay điều hòa “có thể gây nên sự xẹp mô phổi” dẫn đến khả năng trao đổi oxy trong máu bị hạn chế.

Hiện tượng “xẹp phổi” xuất hiện ở các phi công lái máy bay F-22, trong Không quân Mỹ bị gọi là “chim ăn thịt bị ho” (Raptor cough) - bởi sau khi gặp trạng thái này, các phi công thấy giọng nói run run và ho, đây là một phản ứng của cơ thể khi mô phổi bị xẹp.

Vậy rốt cuộc hiện tượng thiếu oxy trong buồng lái F-22 do hệ thống OBOGS hay bộ đồ kháng áp?

Hiện tượng tương tự thường thấy ở các phi công máy bay trinh sát tầm cao U-2 Dragon Lady, nhưng những phi công này có quy định thời gian phục hồi, đó là sau mỗi chuyến bay các phi công phải nghỉ vài ngày trước khi thực hiện chuyến bay tiếp theo. Các phi công của chiến đấu cơ F-22 thường thực hiện vài chuyến bay trong ngày và bay hàng ngày do đó dẫn đến hệ thống hô hấp của cơ thể không có thời gian để hồi phục. Kết hợp nhiều yếu tố như vậy có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy, thập chí còn mất ý thức của các phi công trong chuyến bay.

Trong tháng 7/2011, Không quân Mỹ đã cảnh báo quần áo điều hòa có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu oxy, nhưng sau đó giả thiết này không được công bố chi tiết. Quân đội cho rằng, nguyên nhân của tình trạng thiếu oxy có thể do hoạt động không đồng bộ giữa quần áo phi công với hệ thống OBOGS. Bởi phần trên của bộ đồ Combat Edge được kết nối với hệ thống OBOGS và khi chuyến bay thay đổi độ cao và áp suất trong buồng lái giảm làm gia tăng độ ép lên lồng ngực.

Cho đến thời điểm này, Không quân Mỹ đã ghi nhận 20 trường hợp thiếu oxy gặp ở các phi công máy bay F-22, trong đó có vài trường hợp phi công bị mất ý thức.

Chính vì lý do đó mà trong năm 2011 máy bay F-22 đã hai lần bị đình chỉ bay. Đặc biệt, trong tháng 4/2012 hai phi công F-22 đã công khai từ chối bay trên các chiến đấu cơ này vì chúng không đảm bảo sức khỏe cho họ.

Thu Hoài (theo Lenta)