Khi ngoài đồng nơi thì thu hoạch lúa, nơi thì làm đất sạ lại, chuột không còn chỗ trú ẩn, dạt vào vườn. Những cơn mưa đầu mùa tưới tắm cỏ non vươn chồi, vườn cây trái xum xuê mùa hè là nguồn thức ăn dồi dào của chuột. Những con chuột cống nhum mập ú, lông mượt, thịt mềm… trở thành món ăn “đặc sản” của vùng sông nước miệt vườn. Lúc này, người dân miệt vườn tranh thủ đi ruồng trong vườn, bẫy chuột cống. Công việc này lợi cả đôi đàng: vừa tiêu diệt loại gặm nhấm phá hoại mùa màng vừa cải thiện bữa ăn gia đình và mang lại thu nhập kha khá.
Ruồng chuột từ vườn ra ruộng.
Bẫy cống nhum
Khi mặt trời chen lặn, người dân miệt vườn í ới rủ nhau chuẩn bị đi bẫy chuột cống nhum. Bắt chuột có nhiều cách: đào hang, bẫy đập, bắn súng chĩa hay nhờ đến “anh bạn bốn chân” mũi thính, mắt tinh,… Tuy nhiên, chuột bị bắt sống thì thịt ngon hơn và bán được giá hơn nên người dân lụi cụi làm bẫy chuột bằng lồng sắt. Chuột cống ở vườn mập ú, không thua gì chuột đồng ăn lúa non ngậm sữa.
Anh Nguyễn Văn Út (xã Tân Hạnh– Long Hồ) một tay “sát chuột” có tiếng cho biết: Đây là loại chuột lớn, có con nặng trên 1 ký, lông đen mượt, thịt rất ngon ngọt. Chuột cống có nhiều ở các khu vườn rậm rạp hay bãi bồi. Có trong tay 20 cái bẫy lồng, mỗi đêm anh Út cầm chắc gần chục con cống nhum.
Hôm chúng tôi gặp anh Út trên đường đi bẫy chuột về, anh khoe “trúng đậm” được 15 con chuột cống nhum và 1 con chuột cơm. Những con cống nhum lông đen thui, kêu khù khù, cố tìm cách thoát khỏi cái lồng sắt… khiến mấy cô gái tò mò tấp vô xem cứ eo ôi, le lưỡi, lắc đầu… Có ai đó chọc ghẹo: Với món chuột nướng thơm lừng thì mấy em cũng eo ôi, le lưỡi nhưng… gật đầu…”
Nhiều người xúm lại xem và hỏi mua. Chuột cống nhum giá 90 ngàn đồng/kg, còn chuột cơm 30 ngàn đồng/kg. Chỉ vài chục phút, anh Út bán hết số chuột. Nhiều người còn hỏi xin số điện thoại để liên hệ… mua chuột tiếp. Hôm đó, anh Út bán 16 con chuột được hơn 700 ngàn đồng.
Anh Út- tay “sát chuột” có tiếng ở địa phương.
Anh Út bật mí chiêu bẫy chuột cống nhum: Bẫy chuột cống nhum phải dùng loại lồng cọng sắt lớn, ngoài chợ giá khoảng 20 ngàn đồng/cái. Quan trọng là tầm được đường mòn của chuột và đạt bẫy trúng… địa chỉ. Ban ngày, cống nhum trốn ở các lùm cây hay chui vào ẩn nấp trong hang, đến chập choạng tối thì bò ra đi ăn. Mồi khoái khẩu của chúng là lúa, cua, ốc, khoai mì,... Sau khi đặt bẫy, đầu hôm đi thăm thì dời sang điểm khác, vì chuột rất nhạy, nếu không chuột sẽ không “sụp bẫy” nữa. Trung bình với 20 cái bẫy chuột, anh thu nhập khoảng 200 ngàn đồng mỗi ngày.
Anh Nguyễn Văn Nghi (xã An Bình) chiều xách chục cái bẫy lồng đi thì tối kiếm vài con cống nhum, cũng đủ cho bữa cơm gia đình và làm mồi cho 4, 5 người lai rai. Anh Nghi cho biết: Chuột cống ở bãi bồi rất mập, thịt chắc rất ngon. Chuột bẫy đem ra chợ xã bán cho người dân giá 100 ngàn đồng/kg mà bao nhiêu cũng hết.
Mùa này, ở cù lao những người đi giăng lưới hay câu tôm trên xuồng lúc nào cũng có vài cái bẫy lồng. Chiều, họ bẫy chuột ở các đám lục bình rồi đi giăng lưới, câu tôm. Vài tiếng sau quay trở lại thăm, một đêm cũng kiếm được vài con cống nhum mấp ú.
“Đặc sản” miệt vườn
Nhiều người nói cống nhum là “đặc sản” của miền sông nước miệt vườn. Bởi cống nhum qua chế biến cho ra nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng. Nếu trước đây, dân quê đi bắt chuột về chỉ làm vài món ăn đơn giản như xào lá cách hay chiên giòn, nướng,… thì giờ đây rất phong phú, như chuột giả cầy, nấu canh chua, xé phay trộn rau răm… mà món nào cũng hấp dẫn, đã ăn một lần là nhớ mãi.
Ở nhà hàng, quán nhậu, thịt chuột được nâng lên thành món ăn cao cấp, sang trọng như chuột khìa nước dừa, rô ti, nướng lu và giá cũng không rẻ chút nào. Một chủ quán nhậu có tiếng ở Vĩnh Long cho biết: Quán có chuột đồng thì nhiều, nhưng chuột cống nhum thì hiếm. Thực khách muốn ăn phải đặt trước để tìm nguồn hàng và giá cũng khá đắt.
Ở thôn quê, dân “sành điệu” ăn thịt chuột cho biết: Thịt chuột ngon nhất là món nấu mẻ chua. Đây là món ăn dân dã, đồng quê cực kỳ quyến rũ và đậm nét ẩm thực Nam Bộ. Món này không phải ai cũng làm được mà phải có “bài bản” hẳn hoi. Thịt chuột sau khi làm sạch, để ráo nước, đợi nồi cơm mẻ thật sôi, bỏ thịt vào luộc.
Thịt vừa chín tới, vớt ra để nguội, xé thịt bỏ xương, trộn thịt với gia vị, hạt tiêu, đường, rau răm... rồi bày ra đĩa. Tiếp đến, bắp chuối cắt miếng thả vào nước mẻ đang sôi, nếm cho vừa ăn rồi tắt lửa, bắc nồi xuống, cho thêm ngò gai, rau om, rau cần, ớt, trộn đều cho thơm. Món này ăn với cơm nóng, thịt chấm nước mắm ngon giằm ớt. Thịt chuột luộc dai dai, ngọt lịm thơm nồng mùi rau răm, nước mẻ nóng sốt chua ngọt có vị bắp chuối chan chát. Tất cả hòa quyện với vị mặn đậm đà của nước mắm ngon tạo nên hương vị khó quên ...
Bạn tôi còn có món thịt chuột rất ấn tượng được đặt tên là… “trinh nữ kén chồng”. Đây là món làm rất kỳ công, vì phải chọn chuột cái tơ, mập. Chuột được làm lông sạch, bỏ hết nội tạng, ướp gia vị, nấm mèo, thịt và gan heo băm nhuyễn, đậu xanh rang lên cùng các loại rau thơm xắt nhỏ nhồi vào bụng chuột rồi khâu lại, đem nướng lửa than hồng. Chuột chín có màu vàng lườm, mỡ ứa ra, thơm phức… Ăn món chuột “trinh nữ kén chồng” kèm theo ly đế hay chút bia là tuyệt cú mèo.
Thịt chuột trở thành đặc sản của miền sông nước.
Một món khác cũng khá độc đáo là chuột xào kiệu cùng một số gia vị khác như hành tây, gốc hành lá, nấm rơm... Cái vị ngọt, béo, thơm của thịt chuột hòa cùng hương vị củ kiệu khi chấm tương ớt, sẽ giúp người ăn cảm nhận một hương vị đồng quê khó tả.
Ai đến miền Tây sông nước miệt vườn thưởng thức những món “đặc sản” thịt chuột cống nhum mộc mạc sẽ không sao quên được và những món ăn ngon từ chuột. Nó góp thêm vào sự đa dạng hóa ẩm thực ở vùng quê sông nước. Ai chưa từng ăn hãy ăn cho biết và chắc chắn là sẽ còn ăn nhiều lần nữa vì sự “quyến rũ” riêng của thịt chuột.
Theo NGỌC THUẬN (Vĩnh Long Online)