Người ta truyền tai nhau rằng, trên đồi Hổ gầm làng Cam Lâm (làng cổ Đường Lâm) có một chiếc giếng thần kỳ có thể giúp những người mẹ sinh con bị khan sữa hoặc tắc sữa gọi được “sữa về”...
Về Đường Lâm, qua khỏi cổng làng Mông Phụ, dừng xe tránh nắng ở quán nước dưới gốc đa trước cầu Cam Lâm, vừa dợm hỏi th́ cô bán hàng đă chỉ ngay vào anh chàng tầm 30 tuổi ngồi ghế bên: "Đây này, cứ đi theo anh này, cũng từ nơi xa về xin sữa cho vợ đấy!".
Một bầu sữa huyền thoại
Từ cầu Cam Lâm, đường vào Giếng Sữa phải đi qua Đ́nh thờ Bố cái đại vương Phùng Hưng và Lăng Ngô Quyền. Hai ven đường đồi g̣ san sát như bát úp.
Con đường huyền thoại, mẹ Âu Cơ dẫn 50 con lên non, gặp cơn nắng cháy đă lấy gậy chọc thành giếng lấy sữa cho con uống để có sức mạnh tiếp tục hành tŕnh
Cách rặng duối cổ thụ khoảng 200m có một tấm bia xi măng to ghi hai chữ Đền Mẫu, rẽ trái là đồi Hổ gầm. Dân địa phương quen gọi Đồi Gầm. Tương truyền nơi đây gần ngàn năm trước, cụ Phùng Hưng ở tuổi tráng niên đă tay không đấm chết mănh hổ.
Đi sâu vào ḷng đồi, tầm hơn 200 mét nữa chúng tôi gặp một ngă ba. Rẽ sang trái là ngôi đền thiêng thờ thánh mẫu Lê Thị Lan và em trai Lê Anh Tuấn, người đất Đông Sàng, đều là tướng giỏi của Hai bà Trưng được dân làng nơi đây lập miếu phụng thờ. Rẽ phải 50 mét nữa, chúng tôi tận mắt nh́n thấy Giếng Sữa huyền thoại, hay người ta c̣n gọi là Giếng Sữa Chuông Sa.
Ngôi miếu với tường đá ong, mái lợp ngói ri, tựa đồi nh́n xuống một ḷng giếng nhỏ - bầu sữa huyền thoại
Trong khuôn viên nhỏ dưới những tán lá cổ thụ, một ngôi miếu, cao khoảng hơn mét, rộng chừng 2 mét. Ngôi miếu với tường đá ong, mái lợp ngói ri (ngói mũi nhỏ) tựa lưng vào vách đồi nh́n xuống một ḷng giếng nhỏ, ước lớn hơn vành nón lá. Từ đáy giếng ṿng quanh lên tang giếng là những viên đá ong xếp dọc, thời gian mưa nắng đă lưu lại những rêu phong.
Nh́n từ trên xuống, ḷng giếng ăm ắp nước, chỉ cần cầm chiếc gáo nhỏ, ngồi xuống mà tḥ tay đă có thể múc nước lên. Nước Giếng Sữa trong vắt, vị ngọt mát vô cùng. Điều kỳ lạ là mực nước của giếng chênh lệch mặt ruộng dưới con rộc mé ngoài hơn một mét nhưng giếng không bao giờ cạn. Quanh năm nước giếng ăm ắp đầy.
Ai đă tạo ra giếng nước kỳ diệu này? Theo lời kể của các cụ cao tuổi làng Cam Lâm th́ Giếng Sữa đă có ngàn năm tuổi, nhưng không ai lư giải được nguồn gốc của chiếc giếng và sự thật vẫn che phủ bởi một điều ǵ thần bí.
Sự ra đời của bầu sữa vĩ đại vẫn c̣n nhiều điều huyền bí
Người th́ kể huyền thoại Mẹ Âu cơ dẫn năm mươi con lên rừng, qua vùng Đường Lâm gặp cơn nắng cháy đă chọc gậy thành giếng, cấp nguồn nước cho con ḿnh đủ sức mạnh cho cuộc hành tŕnh về non cao.
Người lại kể huyền thoại nữ tướng Lê Thị Lan của Hai bà Trưng, trên đường về thăm quê gặp mẹ con người hành khất, đứa trẻ khát sữa khóc ngằn ngặt trên tay. Bà liền cầm kiếm vạch đất và một tia nước vọt lên.
Kỳ diệu thay, khi người mẹ uống nước này và vuốt vài giọt cho con ḿnh uống, ḍng nước mát ngọt đă khiến má trẻ hồng hào, và bầu sữa bỗng căng mọng.
Người lại cho rằng nữ tướng Lê Thị Lan đă tạo ra ḍng sữa cho những đứa trẻ hành khất khát
Huyền thoại là vậy, và thực tế vẫn chứa đựng phép màu khó lư giải, bao trăm năm nay, hàng năm vẫn có nhiều bà mẹ hoặc người nhà về ngôi miếu nhỏ làm lễ, xin nước giếng sữa về nấu cháo, uống nước. Cứ 10 người đến th́ khoảng 8 người quay về trả lễ chỉ sau 3 ngày. Nghĩa là “cầu được ước thấy” và sữa đă về!
Chiều uống nước tối bầu ngực căng tràn
Điều kỳ lạ là người trong làng đến Giếng Sữa cầu xin thường không linh ứng. C̣n ngoài làng, ai đến cầu đều như nguyện cả. Có người lư giải v́ người làng đă hưởng lộc từ khách thập phương, là các vật phẩm dâng cúng để lại nên không thể xin được sữa từ giếng này, giống như kiểu các bậc “bề trên” đă ban phát công bằng.
Bà cụ quán nước kể rằng, chính con bà đă t́m thấy ḍng sữa sau khi uống nước ở giếng
Người đến cầu xin sữa tại miếu thờ nếu không theo đúng nghi lễ cũng khó được như ḷng mong muốn. Xưa kia, các chị các mẹ đến Giếng Sữa cầu xin phải thành tâm và biện lễ thủ lợn.
Anh bạn đi cùng cho biết: “Nhiều người không tin, đến xin theo kiểu được th́ được không được cũng không sao, th́ chẳng bao giờ được. Giếng này thiêng lắm, nó như hiểu được cảm nghĩ của từng người đấy”.
Theo các lăo cao niên trong làng, người đến hành lễ phải bỏ “tiền hành sai” đặt theo “vía” đứa trẻ. Trai th́ tiền 7 tờ, gái tiền 9 tờ. Sau đó nhờ cụ thủ đền Đền Mẫu giúp đọc lời văn cúng. Về nhà đem nước xin từ giếng về nấu cháo và làm nước uống cho bà mẹ trẻ. Chậm nhất 3 ngày sữa mẹ sẽ đầy ắp.
Diệu kỳ, nhiều người chiều uống nước, tối má ửng hồng, bầu ngực căng tràn ḍng sữa mát cho con bú
“Đúng rồi đấy chú ạ! Ngày trước con dâu tôi đẻ con so, bị tắc sữa, con đói khóc cả ngày. Tôi lên đây lấy nước về cho nó uống. Lạ thay chỉ sau vài giờ là có”, cụ Tứ, bán quán nước cạnh giếng, móm mém nhai trầu thủ thỉ.
Xung quanh câu chuyện giếng sữa này, có khá nhiều câu chuyện thú vị lạ lùng. Một anh người Tích Giang vợ đẻ mà con khát sữa gặp bạn vùng Đường Lâm mách bảo. Vốn không tin vào những điều huyền bí, nhưng nghĩ đến cảnh con thơ thiếu sữa đành “thử” cầu xin.
Theo đúng lời hướng dẫn, sau khi dùng nước Giếng Sữa nấu cháo cho vợ ăn bữa chiều, nửa đêm vợ kêu tức vú và hai bầu ngực đă căng tràn sữa. Anh nọ xanh mắt sắm lễ tạ và sám hối trước thánh thần.
Đến bầu vú mẹ lễ xong phải để lại lễ vật, nếu không sẽ không linh ứng
Ngày trước th́ thế, nay người ta thay đổi, có thể xôi gà, có thể bánh kẹo tùy tâm. Tuy nhiên, lễ vật cúng xong phải bỏ lại, chỉ mang về chút lộc gọi là. Dân làng, mục đồng đi qua cứ vô tư ăn uống. Lễ vật càng nhiều người ăn, sữa mẹ về càng nhiều.
Câu chuyện xung quanh Giếng Sữa vô vàn điều thú vị. Anh bạn đi cùng thủ thỉ: “Kỳ lạ thay! Phải chăng vùng địa linh nhân kiệt mới có thể sản sinh một mạch nguồn ngọt mát như Giếng Sữa - bầu vú mẹ thiên nhiên ban tặng cho người vùng đất hai Vua”.
Theo ĐấtViệt