Dẫn đầu thế giới về tốc độ hạ thủy tàu chiến hàng năm, Trung Quốc đang dự tính điều gì với hạm đội tàu chiến khổng lồ này trong tương lai?
Khoảng hơn một thập niên trở lại đây, Trung Quốc dẫn đầu thế giới về tốc độ đóng mới tàu chiến. Trung bình mỗi năm quốc gia này hạ thủy từ 3-4 tàu chiến mới. Đặc biệt, tốc độ đóng mới các tàu khu trục diễn ra với tốc độ chóng mặt.
Tàu khu trục phòng không Type-052C (1 chiếc/1,5 năm)
Những tàu khu trục phòng không loại Type-052C được đặc biệt ưu tiên. Tàu được trang bị hệ thống radar quét mạng pha điện tử đa chức năng, radar AESA với kiểu bố trí các mảng ăng ten tương tự như tàu khu trục Arleight Burke của Hải quân Mỹ.
Về vũ khí, tàu được trang bị hệ thống tên lửa phòng không tầm xa HHQ-9, biến thể hải quân của loại tên lửa đối không HQ-9 với tầm bắn lên đến 150km, cùng với đó là hệ thống tên lửa chống hạm tầm xa YJ-62 có tầm bắn trên 400km.
Tàu khu trục Type-052C là những tàu chiến đầu tiên của Trung Quốc có khả năng phòng không và phòng thủ cấp hạm đội, một khả năng mà rất lâu trước đó hải quân nước này không có được. Đây được xem là lực lượng chiến đấu chính của Hải quân Trung Quốc.
Chương trình tàu khu trục Type-052C được phê duyệt vào năm 2001. Chiếc đầu tiên mang số hiệu 170 Lan Châu được khởi đóng ngay sau đó vào năm 2002.
Con tàu này được hoàn thành với tốc độ khá nhanh, chỉ mất 1 năm sau khi khởi công. Tàu đươc hạ thủy vào năm 2003, hoàn thành các thử nghiệm và bàn giao cho Hải quân Trung Quốc vào năm 2004. Hiện nay, tàu khu trục 170 Lan Châu hoạt động trong biên chế hạm đội Nam Hải.
Chiếc thứ hai mang số hiệu 171 Hải Khẩu được xây dựng vào năm 2003, và bàn giao cho Hải quân Trung Quốc vào năm 2005.
Đến thời điểm hiện tại, ít nhất 5 trong tổng số kế hoạch 8 chiếc đã được hoàn thành, trong đó 3 chiếc đã đi vào hoạt động, ngoài hai chiếc đầu tiên mang số hiệu 170, 171, một chiếc khác mang số hiệu 150 được cho là đã đi vào hoạt động trong tháng 11/2010.
Dự kiến kế hoạch đóng tàu khu trục lớp Type-052C sẽ được hoàn thành vào năm 2014.
Như vậy từ khi triển khai đóng chiếc đầu tiên đến khi hoàn thành toàn bộ chương trình, tính trung bình cứ một năm rưỡi Trung Quốc lại hạ thủy một tàu khu trục Type-052C mới.
Tàu khu trục nhỏ Type-054, (3 chiếc/năm)
Một dự án khác là tàu khu trục nhỏ Type-054, thậm chí được hoàn thành với tốc độ nhanh hơn. Chương trình Type-054 được chấp nhận vào năm 2000. Tàu được thiết kế trên cơ sở ý tưởng từ tàu khu trục nhỏ Type-053H3.
Tuy nhiên, sau khi được hoàn thành hai chiếc mang số hiệu 525 và 526, Trung Quốc nhận thấy, thế hệ tàu này không đạt được các yêu cầu tác chiến hiện đại. Vì vậy, Trung Quốc đã cải tiến Type-054 thành Type-054A với nhiều đặc tính kỹ thuật mới.
Chương trình tàu khu trục nhỏ Type-054A được tiết lộ vào năm 2005 khi đang được đóng mới tại nhà máy đóng tàu Hoàng Phố. Điểm khác biệt của Type-054A so với thế hệ trước đó bổ sung hệ thống tên lửa đối không tầm trung HQ-16 (>> chi tiết) thay cho biến thể HQ-7. Đây là một biến thể sao chép từ tên lửa phòng không đa kênh Shtil được trang bị trên các tàu khu trục hạng Sovremenny mà Nga đã bán cho Trung Quốc trước đó.
Trong thiết kế này, phía Trung Quốc còn thay thế hệ thống pháo bắn nhanh AK-630 của Nga bằng 2 hệ thống phòng thủ tầm cực gần Type-730 do Trung Quốc tự nghiên cứu sản xuất, cải thiện hệ thống điện tử. Việc cải tiến gồm thay thế radar Type-363S bằng Type-382, nâng cấp hệ thống liên kết dữ liệu.
Các tàu khu trục nhỏ Type-054A bổ sung khả năng phòng không tầm trung cho các tàu khu trục phòng không tầm xa Type-052C. Chiếc đầu tiên của lớp tàu này mang số hiệu 530 Từ Châu được đưa vào biên chế hạm đội Nam Hải vào năm 2008.
Điểm đáng chú ý, tàu khu trục Type-054A được đóng mới với tốc độ “kinh khủng”, trung bình 3 chiếc/năm, tính đến tháng 3/2012 có 13 chiếc đã được hoàn thành trong đó có 10 chiếc đã đi vào hoạt động.
Các tàu khu trục Type-054A đã đi vào hoạt động gồm có: 530 Từ Châu, 529 Châu Hán, 570 Hoàng Sơn, 568 Châu Huế, 571 Vận Thành, 569 Yulin, 548 Ích Dương, 549 Thường Châu, 538 Yên Đài, 546 Diêm Thành, trong năm 2012 này sẽ có thêm 3 chiếc nữa đi vào hoạt động nâng tổng số tàu khu trục Type-054A lên 13 chiếc.
Ngoài ra, theo một số nguồn tin không chính thức, Trung Quốc đang xúc tiến hai chương trình đóng tàu khu trục khác là Type-052D và Type-056.
Tuần dương hạm núp bóng khu trục hạm
rong đó, Type-052D là một chương trình phát triển tàu khu trục hạng nặng. Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng, thực chất đây là một chương trình phát triển tàu tuần dương hạm bởi có sự không tương xứng giữa lượng giãn nước và hệ thống vũ khí, hơn nữa trong biên chế hải quân nước này không có chiếc tuần dương hạm nào.
Hệ thống tên lửa chống hạm trên tàu khu trục Type-052D có phạm vi tác chiến lên đến 500km, hệ thống tên lửa phòng không của nó có tầm bắn đến 200km. Ngoài ra, một số nguồn tin không chính thức cho biết, Type-052D được trang bị tên lửa hành trình chống hạm HN-2 có tầm bắn lên đến 1.800km
(con số này chưa được kiểm chứng, bởi quốc gia sở hữu kho tên lửa chống hạm hùng mạnh và phong phú nhất là Nga cũng chưa có loại tên lửa nào có tầm bắn như vậy - ĐV).
HN-2 được cho là kết quả của sự sao chép giữa tên lửa hải đối đất SS-N-21 Sampson của Liên Xô và tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ bị rơi ở Pakistan trong chiến tranh Afghanistan.
Bên cạnh các dự án trên, chương trình Type-056 được cho là sự phát triển nâng cấp cho thế hệ tàu khu trục nhỏ trước đó. Hiện có rất ít thông tin về sự phát triển, đặc tính kỹ thuật, hệ thống vũ khí của thế hệ tàu này được công bố.
Theo thông tin từ một số diễn đàn quốc phòng Trung Quốc, Type-056 được dư định sử dụng cho mục đích bảo vệ các khu vực ven biển, tàu được trang bị hệ thống vũ khí ở mức trung bình. Một số khác lại cho rằng nó thích hợp cho nhiệm vụ chống cướp biển.
Sự ra đời của Type-056 phản ánh những tham vọng quá đà của Trung Quốc trong các chương trình đóng mới tàu chiến.
Nhìn từ góc độ tài chính, một số ý kiến cho rằng, sở dĩ có chương trình đóng mới tàu khu trục Type-056 là vì loại tàu khu trục Type-054A quá đắt. Đơn giá mỗi tàu Type-054A lên đến 238 triệu USD. Vì vậy, để xây dựng đủ số tàu chiến theo yêu cầu sẽ là một gánh nặng quá lớn với ngân sách, trong khi đó năng lực tác chiến của các tàu này cũng không thực sự vượt trội so với một số tàu khu trục nhỏ khác trong khu vực. Hải quân nước này cần một loại tàu khu trục nhỏ mới với chi phí dễ chịu hơn, đảm đương nhiệm vụ ven bờ để cho các tàu khu trục loại lớn rảnh tay làm nhiệm vụ đường dài.
Một số chuyên gia quân sự nhận định rằng, Trung Quốc sẽ xây dựng khoảng 8 tàu khu trục phòng không Type-052C, 24 tàu khu trục hạng nặng Type-052D, hạm đội tàu chiến hiện đại này sẽ đảm đương nhiệm vụ vươn ra biển lớn, tranh giành ảnh hưởng với Mỹ tại những vùng biển xa xôi ở Tây Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, thậm chí là xa hơn nữa.
Đội tàu khu trục nhỏ Type-054A khoảng 20 chiếc, cùng với số lượng các tàu khu trục nhỏ khác như Type-053, Type-051 sẽ đảm đương nhiệm vụ tại các vùng biển gần Trung Quốc, cùng với tàu sân bay sắp đi vào hoạt động tạo nên sự áp đảo về lực lượng tại khu vực châu Á.
Quốc Việt
theo đv