Quan Lạn toàn xe “túc túc” Trung Quốc; có những dự án làm hại dân, phá rừng... Đó là những thực tế đáng buồn ở đảo nhỏ này.
Xe lậu Trung Quốc tung hoành
Đứng dưới biển nh́n lên cầu cảng Quan Lạn, tôi thấy một dăy xe “túc túc” màu đỏ đậm đặc chất Trung Quốc chờ đón đưa khách về chỗ nghỉ. Trên đường, ngoại trừ các xe máy chạy lẻ mang hiệu Honda hay các loại khác giống đất liền, tôi nh́n thấy nhiều hơn và cuối cùng được biết rằng, ở Quan Lạn này xe chở khách chỉ có 1 loại duy nhất là “túc túc” (loại xe 3 bánh phổ biến ở Thái Lan) nhập từ Trung Quốc. Xe chở được hơn 10 người, tất cả cùng màu đỏ, hàng chữ Hán to, số điện thoại ghi bên sườn… tất cả đều là Trung Quốc “gin”.
Dăy xe “túc túc” nhăn hiệu Trung Quốc chờ khách ở khu du lịch Vân Hải.
Tôi hỏi về nguồn gốc th́ được biết: Ai có nhu cầu chỉ cần bỏ ra hơn 40 triệu đồng sẽ có người đem xe về tận nơi. Bên hông mỗi xe có con số: 32, 58, 70… Duy có số ấy là của Việt Nam. Nơi cấp số là Ban quản lư bến cảng. Chủ xe có thể tự xin số, lấy năm sinh của ḿnh chẳng hạn. Nguyên nhân ra đời con số ấy là thế này: Trước đây t́nh trạng giành khách, bắt chẹt giá đă xảy ra trong giới bác tài “túc túc”. Khi Quan Lạn bắt đầu muốn làm ăn bằng du lịch, chính quyền xă cho thành lập Trung tâm Dịch vụ xe lam, giá vé từng chặng được niêm yết. Bác tài thu đúng, khách trả đủ.
-Dù ǵ th́ xe này vẫn là nhập lậu? - Tôi nói với một bác tài chuyên chạy cho khách sạn Đại Dương Xanh.
-Th́ công an, lănh đạo huyện tỉnh ra đây cũng nói nhiều lần chuyện này. Nhưng như anh thấy đấy, nếu không dùng “con” này th́ lấy “con” ǵ thay thế bây giờ.
Biết là không đúng luật, nhưng cả chính quyền lẫn người dân đều… biết làm ǵ bây giờ!
Tôi tạm không quan tâm lắm đến khía cạnh luật pháp của các xe “túc túc” ở đây. Tôi chỉ cảm thấy rằng, ở đất liền câu chuyện hàng Trung Quốc lúc nào cũng xen vào làm rối cuộc sống của người Việt. Ra đảo, thứ đập vào mắt đầu tiên vẫn lại… ông Trung Quốc đứng trên cảng hềnh hệch chờ chở ḿnh. Tê không để đâu cho hết.
Xem ra tranh thủ lúc các quan chức, chuyên gia, báo chí Việt Nam mải miết tranh căi nhau về chiến lược, tầm nh́n phát triển giao thông, thu hay không thu phí… khiến ngành công nghiệp chế tạo phương tiện đi lại cho dân mất phương hướng th́ các hăng cơ khí nhỏ Trung Quốc sát biên giới lặng lẽ từng bước chiếm thị trường. Nh́n vào chiếc xe này th́ biết.
Xe máy kéo th́ Việt Nam có đầy (tuy chưa phải chuyên cho “túc túc”), cái thùng chở khách th́ quá đơn giản với ông thợ g̣ phố huyện. Vậy tại sao trong lúc thợ cơ khí Việt Nam thất nghiệp th́ những thị trường như Quan Lạn lại bị nước khác tung hoành? Dĩ nhiên nhập th́ có thể rẻ hơn nhưng chẳng lẽ cứ cái ǵ rẻ th́ nhập, trong nước không làm nữa.
Những thực tế vô lư...
Nh́n những chiếc “túc túc” đỏ lựng màu Trung Quốc tung hoành trên đảo Quan Lạn, là người Việt tôi thấy xấu hổ. Mà chắc chắn không chỉ có Quan Lạn. Quảng Ninh rất nhiều xă đảo, Việt Nam rất nhiều huyện, xă gần biên giới Trung Quốc.
Trong khi các thứ hàng hóa Trung Quốc xâm lấn dần chiếm lĩnh thị trường của ḿnh th́ dân ta cứ quay qua làm khổ nhau. Ngay như Quan Lạn mới bừng tỉnh chút thôi trong cơn mơ du lịch đă bắt đầu ẩn chứa nhiều hệ lụy. Hôm ở ủy ban xă, tôi thấy ông chủ tịch đang phải ngồi nghe mấy hộ kiện tụng chuyện đất đai. Anh cán bộ văn pḥng bảo: Khổ thế đấy, đất trước đây cho nhau chẳng buồn lấy, bây giờ mới nghe nói làm đường đă kiện nhau tưng bừng... Rồi chuyện khu băi biển Vân Hải do Công ty cổ phần Viglacera quản lư. Nơi đây vốn được tỉnh cho Viglacera khai thác cát. Cát hết, công ty này quây luôn cả băi biển để kinh doanh du lịch. Ai muốn ra băi tắm phải mua vé 20.000 đồng/lượt, cả những người không sử dụng dịch vụ ǵ của công ty. Ai đến đây cũng lấy làm bực bội.
Nhiều người dân bức xúc chuyện Công ty TNHH VIT Hạ Long được giao đất trồng rừng và phát triển du lịch nhưng đến nay việc họ thành công nhất là cạo trọc cánh rừng thông cổ thụ tuyệt đẹp chạy dọc băi biển.
C̣n một chuyện nữa ở đây mà đi đến đâu cũng thấy dân bức xúc nhưng tôi chưa có dịp t́m hiểu kỹ. Ấy là Công ty TNHH Thương mại và Du lịch VIT Hạ Long lập dự án trồng rừng và phát triển du lịch sinh thái cách đây dăm bảy năm. Dự án đâu gần chục ha c̣n bỏ hoang, tỉnh lại mới duyệt thêm cho mấy chục ha nữa. Dân ở đây bảo, thứ mà công ty này đă làm được duy nhất là phá thành công một cánh rừng thông cổ thụ tuyệt đẹp chạy dọc băi biển.
Lại nghĩ Việt Nam ḿnh bây giờ thế. Toàn thích những dự án hoành tráng, những công tŕnh siêu lớn, những kỷ lục không ai có. Để rồi, những câu chuyện kiểu như 10.000 đồng hỗ trợ một gia đ́nh một tháng; cái tăm, cái xe “túc túc” Trung Quốc len lỏi từng mâm cơm, ngơ ngách đường làng Việt Nam như ở Quan Lạn này th́ chẳng ai để ư nữa.
Đức Nguyện - DânViệt