Trong khi các ngân hàng đang giảm lãi suất vốn vay, đừng nói đến chuyện những hồ sơ chưa đủ thủ tục pháp lý để trực tiếp vay vốn từ ngân hàng, những hồ sơ đủ điều kiện để vay được tiền cũng không phải dễ nếu không quen biết hay thiếu phí “bôi trơn”.
Và, như một thứ quy luật bất thành văn, “cò” vay vốn ngân hàng đã xuất hiện với những quái chiêu cùng năng lực kỳ lạ.
Vấn đề là, không ít người đã dại dột giao hồ sơ gồm toàn bộ hộ khẩu, thẻ tín dụng lẫn cả giấy tờ nhà đất cộng thêm tiền phí dịch vụ ban đầu để các “cò” lo lót. Kết quả là: Tiền vay chẳng thấy đâu mà tiền đặt cọc cũng bị “nuốt” luôn.
Những “phù thủy”… vốn
Trong khi rất nhiều doanh nghiệp nhỏ đang ngắc ngoải sau đợt suy thoái kinh tế kéo dài thì “vốn rẻ”, trong thời điểm ấy trở thành liều thuốc bổ vạn năng kéo họ lại trước bờ vực phá sản. Thông tin cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2012, đã có trên 21.800 doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm 2011. Chỉ cần nhìn vào con số ấy thôi cũng đủ thấy tiền vốn lúc này quý đến mức nào.
Chính vì thế, người ta tranh nhau chạy đua, tìm đủ mọi mối quan hệ lớn bé, “bôi trơn” các “cửa” để tiếp cận được vốn vay từ ngân hàng. Và thế là, dịch vụ môi giới vay vốn ngân hàng đã ra đời như một thành phần tất yếu cần phải có. Một điều mà ai cũng biết, thủ tục vay vốn, thẩm định hồ sơ từ phía ngân hàng là vô cùng chặt chẽ, qua nhiều bước khác nhau. Riêng hồ sơ pháp lý đã bao gồm một loạt giấy tờ như: CMND/hộ chiếu, hộ khẩu/KT3, giấy đăng ký kết hôn/xác nhận độc thân… của người vay, người hôn phối và bên bảo lãnh (nếu có); chứng từ sở hữu tài sản đảm bảo; tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn; giấy tờ căn nhà, nền nhà dự định mua (thủ tục bắt buộc), giấy thỏa thuận hoặc hợp đồng mua bán nhà… Thiếu một thứ giấy tờ này thì ngay lập tức hồ sơ sẽ bị trả lại. Sau khi hoàn tất, hồ sơ sẽ trải qua giai đoạn thẩm định với nhiều bước khác nhau. Nói tóm lại, không nhiều hồ sơ có thể ngon lành mà lọt qua cửa ngân hàng.
Và, để vượt qua các cửa ải này, người vay vốn phải cậy nhờ đến “cò”. Với “công lực” của mình, bằng cách nào đó, họ bắt mối cho doanh nghiệp cần vay vốn và nhân viên ngân hàng gặp nhau, thỏa thuận để bỏ qua tất cả các bước gọi là “nhiêu khê” kể trên. Nhưng “cò” vay vốn cũng chủ động tiếp cận khách hàng bằng cách công khai đăng tin trên mạng, hoặc nhắn tin trực tiếp vào máy điện thoại di động của những thuê bao tiềm năng. Đại loại là: “Cho vay tín chấp, lên đến 300-400-500 triệu đồng, lãi suất thấp, thủ tục đơn giản, điều kiện: mức lương trên 5 triệu đồng/tháng, liên hệ...”. Thực tế những lời quảng cáo này thực sự đã thu hút một lượng lớn khách hàng có nhu cầu vay quan tâm.
Những ngân hàng như thế này rất dễ bị lợi dụng thương hiệu để “cò” đem lừa khách hàng cần vốn (Ảnh minh họa)
Từ những thông tin không khó tìm kiếm này, trong vai một người khát vốn, tôi liên lạc với một đầu mối dịch vụ môi giới vay vốn ngân hàng. Người đầu mối liên lạc tên Nga, tự xưng là nhân viên của một hãng bảo hiểm rất nổi tiếng ở Việt Nam hiện nay. Sau khi nỉ non trình bày hoàn cảnh rằng tôi cần gấp một số tiền khoảng 200 triệu để góp vốn đầu tư kinh doanh cùng gia đình, nhưng điều kiện của tôi không đáp ứng được những quy định của ngân hàng. Sau khi nắm thông tin, Nga chủ động hẹn tôi trực tiếp gặp để hướng dẫn làm hồ sơ.
Ngay buổi chiều ngày hôm đó, chúng tôi đã gặp nhau. Chị ta khoảng 40 tuổi, ăn vận tuềnh toàng, tiếng nói vẫn chưa xóa hết được những thổ âm miền Trung. Tuy nhiên, khi vào chuyện, những phân tích của chị ta lại tương đối khúc triết và rành mạch. Chị ta quả quyết: “Lợi thế của em là đang làm cho một cơ quan Nhà nước, chỉ thế thôi đã đạt được 50% sự tin tưởng rồi. Với lại, số tiền vay là không nhiều nên mọi chuyện sẽ đơn giản thôi. Em cứ đưa chị toàn bộ hồ sơ, tất cả chỉ cần photo, không cần bản gốc, không cần công chứng. Sau khi hoàn tất thủ tục hồ sơ, từ 7 đến 15 ngày em có thể nhận tiền. Bên công ty chị sẽ thu phí dịch vụ là 3% trên tổng số tiền được vay”. Lấy lý do chưa hoàn tất được hồ sơ, tôi hẹn chị ta sẽ làm việc vào một buổi khác và hôm ấy sẽ giao tiền hoa hồng luôn. Trước khi về, chị ta còn nói với theo tôi rằng, nếu cần, chỉ với một bộ hồ sơ ấy, chị ta có thể giúp tôi vay tiền ở vài ngân hàng nữa.
Thú thật rằng, tôi cũng đã nghe rất nhiều câu chuyện của bạn bè là có người vay tiền ngân hàng rất đơn giản. Hồ sơ của họ sơ sài, không hợp lệ nhưng họ có mối quan hệ thân quen với một chức sắc ngành ngân hàng nào đó, qua một bữa nhậu và một lần cảm ơn bằng bì thư, mọi vấn đề được giải quyết. Họ có thể dễ dàng vay được số tiền… gấp đôi tài sản thế chấp. Tuy nhiên, việc vay tín chấp ngân hàng của những công ty, dịch vụ môi giới như trên khiến không ít luật sư, chuyên gia bất ngờ và hoài nghi về tính hợp pháp của hình thức môi giới này.
Tìm gặp Luật sư Nguyễn Việt Phi, chuyên gia pháp chế trong lĩnh vực ngân hàng, ông khẳng định: “Chắc chắn sẽ không có bất kỳ một ngân hàng nào chấp nhận hình thức cho vay qua môi giới bằng cách dựa vào hồ sơ, xem xét, thẩm định của bên môi giới. Điều đó là phi lý. Sẽ không có một ngân hàng nào đồng ý ký kết và có giao dịch chính thức với những trường hợp môi giới như thế. Đây đa phần là dịch vụ bất hợp pháp, cò mồi đứng đằng sau lưng và lợi dụng ngân hàng để trục lợi từ người có nhu cầu đi vay”.
Những công ty môi giới tài chính thì nhan nhản trên mạng Internet với những lời mời chào ngọt như mía lùi. Trong lúc người ta khát tiền vay như đi trên sa mạc thì họ rất dễ bị mắc sai lầm. Và khi tính pháp lý, độ tin cậy của những công ty môi giới này còn chưa được xác thực thì rủi ro tất yếu chỉ thuộc về phía người đi vay.
Người vay tiền là nạn nhân
Anh Nguyễn Văn Bắc ở đường Cầu Giấy, Hà Nội chia sẻ bài học kinh nghiệm đau đớn của bản thân: “Tôi cần gấp 500 triệu để đóng cổ phần cùng mấy anh em xây dựng dây chuyền sản xuất giấy ở Bắc Ninh. Thế nhưng, tài sản thế chấp của tôi không đủ vì nhà cửa, đất đai đều đã thế chấp để vay tiền cho dự án trước. Thông qua một công ty môi giới tài chính, tôi được thông báo rằng, họ sẽ vay cho tôi đủ số tiền mà không cần tài sản thế chấp”.
Anh Bắc nộp 15 triệu tiền đặt cọc được gọi là phí dịch vụ để phía công ty... “nhét” hồ sơ vào ngân hàng. Anh Bắc được dặn rằng, nếu ngân hàng có gọi điện đến kiểm tra thông tin thì phải trả lời đúng đáp án, từng chi tiết một và cảnh báo anh là nếu trả lời sai hoặc nhầm lẫn dẫn đến không vay được tiền thì anh sẽ mất toàn bộ số tiền đặt cọc.
Và kết quả là, với những câu hỏi hóc búa, lằng nhằng về thủ tục như một cái bẫy đã giăng sẵn, anh Bắc đã trả lời sai một số chi tiết trong hồ sơ của mình. Anh Bắc bị loại và mất trắng số tiền đặt cọc. Mãi về sau, anh nhờ người tìm hiểu và biết được rằng, người gọi điện kiểm tra thông tin của anh không phải ai khác mà chính là người của công ty kia.
Như vậy, cho dù anh Bắc có trả lời đúng thì phía công ty cũng lặn mất tăm. Không một thứ giấy tờ làm bằng, không có căn cứ pháp lý nào, anh Bắc đành ngậm đắng nuốt cay rút ra bài học xương máu cho mình.
Để rõ ràng hơn việc này, trọn một buổi, tôi có mặt tại Công ty Phú Quý (đường Trần Nhân Tông, Hà Nội) và thấy rằng, trung bình một ngày công ty tiếp nhận trên 50 hồ sơ, ngày cao điểm có tới gần 100 người đến công ty liên hệ làm hồ sơ vay vốn.. Ở đây, có rất nhiều hồ sơ khách hàng đề nghị công ty phù phép hộ khẩu ngoại tỉnh thành hộ khẩu nội thành để hợp thức hồ sơ. Chỉ là một bản sao chứng minh nhân dân, hộ khẩu và một tấm ảnh cùng mức phí phải đóng cho công ty là 3,5 triệu đồng/một hộ khẩu.
Công ty khẳng định: Nếu khách hàng có hồ sơ đầy đủ, có bảng lương của chính công ty mình đưa đến, công ty cũng làm dịch vụ thu tiền theo quy định của công ty nhưng chắc chắn khách hàng không được vay ở mức cao, có thể chỉ được vay vài chục triệu.
Điều then chốt là công ty khẳng định với khách hàng: 100% là vay được. Còn việc chắc chắn vay được bao nhiêu không đảm bảo. Ví dụ muốn vay 300 triệu nhưng được duyệt 100 triệu, số còn lại vay của các ngân hàng khác. Trong quá trình tìm hiểu, tôi thấy Công ty Phú Quý làm việc với khách hàng có nhiều biểu hiện đáng ngờ và khách hàng luôn là người chịu thiệt thòi. Được biết Công ty Prudential, nơi Phú Quý hứa môi giới cho khách hàng đến vay tiền, cũng khẳng định không có một liên kết nào với Công ty Phú Quý trong việc hướng dẫn vay vốn cho khách hàng.
Hãy cảnh giác!
Với những chiêu lừa thông qua dịch vụ môi giới vay vốn ngân hàng, hầu hết các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính ngân hàng đều khẳng định là hoạt động này đã hình thành và không ít người đã bị lừa. Việc làm dịch vụ ở cầu giữa, trung gian (môi giới, cò mồi) xuất hiện ở hầu hết các ngành nghề như chứng khoán, bất động sản, vay vốn ngân hàng...
Và các cá nhân có nhu cầu vay vốn phải cảnh giác, không nên quá tin tưởng khi tìm đến dịch vụ này khi không đủ điều kiện vay, hồ sơ không hợp lệ vì dễ dàng bị rơi vào những ma trận thủ đoạn lừa đảo để chiếm đoạt tiền. Bởi đến nay quy định về vay vốn qua trung gian hiện chưa có luật điều chỉnh và quản lý dẫn đến việc khách hàng dễ dàng mắc mưu bên cung cấp dịch vụ (trung gian môi giới) trong những ràng buộc được “gài” để lừa đảo trong bản hợp đồng vay hộ khi ký kết.
Nếu xảy ra tranh chấp, đối chiếu theo hợp đồng khách hàng thường sẽ bị mất hết tài sản thực tế, tất cả các ngân hàng sẽ chỉ nhận những bộ hồ sơ hợp lệ, đủ điều kiện vay vốn và không muốn cho vay qua trung gian, khuyến khích khách hàng trực tiếp tới vay. Ngân hàng muốn biết chính xác pháp nhân vay vốn, để điều chỉnh những hoạt động cho vay ra bên ngoài của các nhân viên ngân hàng ăn phần trăm của khách hàng đã từng xảy ra và ngày một được siết chặt. Chính vì vậy, khách hàng không nên mạo hiểm đánh cược tiền của của mình cho những dịch vụ môi giới vay vốn ngân hàng mà tính hợp pháp của nó còn chưa rõ ràng; không nên thế chấp tài sản của mình cho những cá nhân, công ty “ảo” mà không phải trực tiếp với ngân hàng.
Theo Vũ Minh Tiến / Petrotimes
Hãy cảnh giác với "cò vốn" ngân hàng!
