QE3 – viên đạn bạc FED nên giữ lại

“Viên đạn” QE3 vẫn cần được lên “nòng” nhưng chỉ nên đưa ra trong trường hợp khẩn cấp khi nền kinh tế Mỹ có những dấu hiệu xấu đi rõ rệt và có khả năng rơi vào suy thoái trở lại.
Thị trường đón đợi

Các hoạt động mua thêm trái phiếu chính phủ Mỹ nhiều khả năng sẽ diễn ra sớm sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Ben Bernanke nói với các thống đốc NHTW các bang của Mỹ rằng, ông không thể bỏ đi các hoạt động mua thêm tài sản khi mà các điều kiện kinh tế vẫn đảm bảo cho các hoạt động như vậy.

Trong bài phát biểu của mình tại Jackson Hole, Wyo, ngày 31/8 vừa qua, ông Bernanke cho biết đã nghe đâu đó những ý kiến cho rằng tiền tệ nới lỏng hơn có thể gây ra lạm phát hoặc bong bóng tài sản.

Nhưng ông khẳng định: “Phí tổn của các chính sách phi truyền thống (ý nói về chính sách tiền tệ nới lỏng kéo dài hiện nay) khi được xem xét kỹ lưỡng vẫn cho thấy trong tầm quản lý được. Vì vậy, chúng ta không nên rút bỏ đi việc sử dụng thêm các chính sách như vậy nếu các điều kiện kinh tế vẫn cho phép”.

Trong khi hoạt động nới lỏng mới có thể diễn ra theo nhiều hình thức, bao gồm việc kéo dài chính sách lãi suất thấp đến sau năm 2014 hay cắt giảm mức lãi suất quỹ vốn 0,25% mà hiện FED đang trả cho các ngân hàng, nhưng các NĐT vẫn tiếp tục mong muốn sẽ có những chương trình mua thêm trái phiếu nữa được đưa ra.

Nhất là sau khi kết thúc cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang Mỹ (FOMC) tháng trước, nhiều thành viên đã nhất trí cần sớm thực hiện thêm các nới lỏng về chính sách tiền tệ trừ khi có thêm tín hiệu cho thấy nền kinh tế đang phục hồi rõ nét hơn.

Và một trong những lựa chọn mà FED có thể sớm thực hiện là chương trình mua trái phiếu “linh hoạt”. Tức là không giống như 2 lần trước, rất có thể FED sẽ không thông báo trước về lượng trái phiếu mua vào mà sẽ hành động cho đến khi các dữ liệu cho thấy FED nên dừng lại.

Giới phân tích cho rằng, nếu điều này được thực hiện trong thực tế sẽ là 1 bước tiến lớn trong quá trình triển khai chính sách của FED.

Chỉ số S&P 500 đã tăng được khoảng 10% kể từ mức thấp của tháng 6 đến nay khi các NĐT tiếp tục kỳ vọng về một đợt “bơm tiền mồi” của FED sẽ diễn ra. Giá của nhiều loại hàng hoá, dẫn dắt bởi vàng cũng đã tăng khá nhiều trong mùa hè vừa qua trước kỳ vọng về một gói nới lỏng định lượng thứ 3 (QE3) sẽ được đưa ra.

Trước khi FOMC họp và có những quyết định trong 2 ngày 12-13/9 tới đây thì các quan chức vẫn còn thời gian để phân tích các số liệu kinh tế, nhất là thông tin về thị trường việc làm tháng 8 tại Mỹ sẽ được công bố vào cuối tuần này.

Hiện các nhà kinh tế đang dự báo con số việc làm mới tháng này chỉ ở khoảng 125.000, thấp hơn mức trung bình từ đầu năm đến nay là 151.000/tháng và qua đó thì nhiều khả năng QE3 sẽ được đưa ra trong cuộc họp tới đây của FOMC. Bên cạnh đó thì những “lời lẽ” trong biên bản lần họp tháng trước của Uỷ ban này và những dự báo đưa ra trước đây cũng cho thấy, QE3 có nhiều khả năng sẽ được đưa ra vào tháng 9 này.

Chỉ nên dùng khi thực sự cần thiết

Tuy nhiên, một quyết định chính sách như vậy cần được cân nhắc kỹ về mặt hiệu quả. Các gói QE trước được đưa ra khi các mối đe doạ về khả năng suy thoái hoặc giảm phát xuất hiện. Điều này không còn đúng trong trường hợp hiện tại.

Ví dụ, thị trường trái phiếu – một thước đo kỳ vọng lạm phát quan trọng do FED giám sát - đã tăng trong mùa hè này và hiện đang ở mức đâu đó quanh 2,75%. Trong khi đó nhìn lại lạm phát kỳ vọng tháng 8 và tháng 9 năm 2010 đều ở mức dưới 2%, tạo dư địa cho FED tung ra QE2 và chương trình Operation Twist vào thời điểm đó.

Hơn nữa chương trình Operation Twist sẽ còn kéo dài đến hết năm nay.
Bên cạnh đó đang có ngày càng nhiều hơn các dấu hiệu cho thấy thị trường nhà ở của Mỹ đang dần ổn định trở lại. Các khách hàng có vị thế tín dụng vững chắc đã được tái cấp vốn hoặc có thể thương thảo để mua nhà với lãi suất dưới 4% cho kỳ hạn 30 năm. Vì vậy giới phân tích cho rằng, mặc dù nền kinh tế Mỹ đang phục hồi khá chậm chạp hiện nay nhưng việc đưa ra một QE3 lúc này chưa thực sự cần thiết.

“Viên đạn” QE3 vẫn cần được lên “nòng” nhưng chỉ nên đưa ra trong trường hợp khẩn cấp khi nền kinh tế Mỹ có những dấu hiệu xấu đi rõ rệt và có khả năng rơi vào suy thoái trở lại. Cùng với đó là tình hình tiêu cực hơn ở các nền kinh tế lớn khác như kinh tế Trung Quốc suy giảm và tình hình khu vực đồng tiền chung Eurozone tiếp tục xấu đi.

Theo hãng tin Bloomberg, Chủ tịch NHTW châu Âu (ECB) Mario Draghi cho biết ECB có thể thực hiện chương trình mua trái phiếu ngắn hạn trong thời gian tới. Dự báo những biện pháp cụ thể sẽ được đưa ra vào ngày 6/9 tới. Các thị trường chứng khoán châu Âu ngay lập tức đã phản ứng tích cực khi thông tin này được đưa ra. Trước đó trong cuộc họp hồi tháng 8 với các nhà lãnh đạo khu vực, ông Draghi đã đưa ra gợi ý ECB sẽ mua vào các trái phiếu chính phủ ngắn hạn với lập luận rằng động thái này nhằm đảm bảo chính sách tiền tệ có thể phát huy tác dụng trong bối cảnh lợi suất trái phiếu quá cao trong khi về lý thuyết thì hành động này không vi phạm quy tắc ECB không được tài trợ cho các chính phủ khu vực.

Theo Đỗ Lê
Thời báo Ngân hàng