Cuộc chiến giữa Google và báo chí: Đã đến lúc thu phí !

Theo các trang báo, độc giả có thể sẽ không click vào website để đọc toàn bộ câu chuyện sau khi đọc tiêu đề và câu đầu tiên của bài báo.

Chống lại Google

Đối mặt với tình trạng khó khăn ngày càng lớn, một số tờ báo đang thực hiện vận động hành lang với các chính trị gia nhằm buộc Google phải trả tiền phí.

Theo các trang báo, độc giả có thể sẽ không click vào website để đọc toàn bộ câu chuyện sau khi đọc tiêu đề và câu đầu tiên của bài báo. Thêm vào đó, họ cũng cho rằng kể cả những đoạn trích nhỏ cũng có thể giúp Google bán được quảng cáo dựa trên nền tảng công cụ tìm kiếm (bất chấp ứng dụng Google News không hề có quảng cáo).

Các nước đang muốn đánh phí bản quyền đối với tin tức mà Google thu thập. Trong tháng này, các nhà làm luật của nước Đức sẽ bắt đầu thảo luận về vấn đề này. Theo dự kiến, luật thu phí Google có thể được thông qua vào mùa xuân năm tới. Sau đó, các tờ báo có thể tự thành lập mô hình thu phí tương tự như các công ty âm nhạc thu phí bản quyền đối với các bài hát.

Trong khi đó, Google cho rằng không chỉ riêng họ được hưởng lợi. Theo Google, mỗi tháng, hãng đã giúp chuyển hướng 4 tỷ lượt click đến các website tin tức. Đồng thời, có tới 3/4 lượng người dùng Google News truy cập vào website của các tờ báo để đọc toàn bộ bài viết. Hơn nữa, Google cho rằng các website có thể lựa chọn để các tin tức của họ không xuất hiện trên Google News.

Google lập luận rằng việc phải trả phí cho các bài báo có thể đe dọa đến sự sống còn của hãng. Tuy nhiên, có nhiều khả năng hãng sẽ loại bỏ những trang có xuất xứ từ các nước kiến nghị thu phí Google. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều tờ báo vốn dựa vào lượng người xem có được thông qua các công cụ tìm kiếm để nâng doanh thu thu được từ các quảng cáo trực tuyến.

Thậm chí, kể cả ông trùm truyền thông Rupert Murdoch – người đã rút nội dung trên tờ báo của ông khỏi Google vào năm 2010 – hồi tháng 9 vừa qua cũng quyết định để các tựa đề và lời đề tựa của các bài báo xuất hiện trở lại trên Google News.

Tất nhiên, không phải ở đâu trên toàn thế giới Google News cũng quan trọng đến như vậy. Hồi tháng 10 vừa qua, hơn 150 tờ báo ở Brazil đã rút khỏi Google News (mặc dù vẫn xuất hiện trên công cụ tìm kiếm của Google) và đòi Google phải trả tiền cho họ. Tuy nhiên, lượng truy cập chỉ giảm đi 5%.

Các tờ báo cũng cho rằng luật bản quyền đứng về phía họ. Luật Mỹ không chặt chẽ như luật của châu Âu. Tuy nhiên, tại Bỉ, một nhóm các tờ báo đã kiện Google vi phạm bản quyền và họ đã giành chiến thắng. Google đang nộp đơn kháng cáo nhưng có vẻ như họ sẽ gặp phải một vài tổn thất.

Doanh thu sụt giảm

Mặc dù vậy, nguyên nhân sâu xa của cuộc chiến pháp lý này lại nằm ở thực trạng ảm đạm của các tờ báo truyền thống. Theo Olivier Fleurot, ông chủ của hãng truyền thông MSLGROUP và cũng là cựu giám đốc điều hành của tờ Financial Times, không có tờ báo quốc gia nào ở Pháp có thể kinh doanh có lãi mặc dù đã nhận được khoảng 1,2 tỷ euro (tương đương 1,54 tỷ USD) tiền trợ cấp từ chính phủ.

Chắc chắn là Google không phải là thủ phạm gây nên sự suy thoái của ngành báo khi lượng độc giả giảm xuống và kèm theo đó là doanh thu quảng cáo lao dốc. Trên thực tế, tiền thu được từ bán quảng cáo trực tuyến là không đủ để bù đắp sự suy giảm trong doanh thu từ báo in.

Năm 2011, doanh thu quảng cáo mà các tờ báo trên toàn cầu thu được là 76 tỷ USD, giảm 41% so với năm 2007. Trong đó, chỉ có 2,2% trong số đó đến từ nền tảng công nghệ số. Hơn nữa, doanh thu cũng dễ bị tổn thương trước các phần mềm chặn quảng cáo.

Kể cả khi có một vài nước có thể thành công trong việc buộc Google phải trả phí, số tiền này cũng sẽ không thể bù đắp những lỗ hổng trong doanh thu.

Chuyển đổi mô hình kinh doanh

Vậy thì, giải pháp cho vấn đề này là gì? Thay vì đánh phí Google hoặc rút khỏi Google News, các tờ báo nên thay đổi mô hình kinh doanh. Hầu hết các tờ báo lảng tránh việc đánh phí bạn đọc bởi họ hi vọng có thể tăng lượng người đọc. Tuy nhiên, cách suy nghĩ này đang thay đổi. Rất nhiều tờ báo ở Brazil trước đây đã rút khỏi Google News sẽ triển khai dịch vụ thu phí vào năm tới.

Hiện nay, mô hình đang giành được nhiều sự chú ý là mô hình người đọc có thể đọc một vài bài báo miễn phí và sau đó phải trả tiền nếu họ muốn đọc thêm. Mô hình này được The Economist và New York Times cùng một vài tờ báo khác áp dụng.

Trong khi đó, một số tờ báo lại tìm cách thu phí theo bộ sản phẩm. Piano Media, một công ty truyền thông đến từ Slovakia, đang triển khai gói dịch vụ cho phép người dùng truy cập vào một số website, TV và đài phát thanh với mức phí khá hấp dẫn. Khi đó, các tờ báo sẽ được chia tiền phí dựa vào lượng thời gian mà người dùng truy cập trên website của họ.

Chắc chắn, những ý tưởng này sẽ hiệu quả hơn so với cuộc chiến chống lại Google mà các báo đang thực hiện.

Thu Hương
Theo TTVN/Economist